LVG C.VI z I w.św. – najpopularniejsza maszyna firmy LVG | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1909 |
Forma prawna |
Luft-Verkehrs-Gesellschaft mbH (LVG) – niemiecki producent samolotów z pierwszej połowy XX w., jeden z największych producentów maszyn obserwacyjnych produkowanych dla lotnictwa niemieckiego w czasie I wojny światowej.
Przedsiębiorstwo założył w 1909 roku[a] Artur Müller, w celu produkcji samolotów[2]; firma była też operatorem sterowców. Początkowo oferowała m.in. loty wycieczkowe i usługi reklamowe z użyciem sterowców Parseval P.L. 6 i P.L. 9 „Charlotte” produkcji Luft-Fahrzeug-Gesellschaft (LFG)[b]. Pierwszy z jej statków powietrznych wykonał ponad 250 lotów, o łącznym dystansie 15 tys. km i przewożąc ok. 2300 pasażerów[3]. Ta działalność przyczyniła się do ustalenia nazwy Luft-Verkehrs-Gesellschaft (co dosłownie oznacza „Spółka Ruchu Powietrznego”). Przed wojną LVG zaadaptowało też użytkowaną przez siebie wielką halę sterowców na potrzeby produkcji lotniczej (hala spłonęła w 1914 roku)[4].
W 1912 roku firma rozpoczęła produkcję samolotów ze śmigłem pchającym na licencji Farmana, ale choć udało się jej sprzedać armii 7 sztuk do prób, wojsko nie było zainteresowane kolejnymi modelami, szybkimi jednopłatami w stylu Nieuporta (zwłaszcza gdy jeden z nich rozbił się, zabijając pilota)[5]. W końcu tego roku, niedawno zatrudniony szwajcarski inżynier, Franz Schneider rozpoczął projektowanie własnego samolotu, obserwacyjnego dwupłata, oblatanego w marcu 1913 roku, który otrzymał oznaczenie wojskowe LVG B.I[5]. Luftstreitkräfte zamówiło kilka maszyn do testów, co pozwoliło LVG na rozbudowę działu produkcji. Po sukcesach maszyn serii próbnej w manewrach wojskowych lotnictwo powiększyło zamówienia aż do 113 maszyn w 1913 roku[5]. W roku tym LVG zatrudniała 350 osób i dostarczyła 60 samolotów[6]. Samolot LVG B.I stał się wzorem dla wszystkich niemal późniejszych konstrukcji tej klasy. Kolejną wersję, B.II, budowały na licencji także inne firmy[7]. Wojsko zamawiało go jeszcze w 1917 roku – jego ostatnia wersja, B.III, była maszyną szkolną o wzmocnionej konstrukcji[8].
W 1915 roku LVG stworzyła pierwszy uzbrojony defensywnie samolot w niemieckiej służbie liniowej (tzw. klasy C), LVG C.I. Rozwojową wersję C.II budowały także AGO i Otto[9]. Był to pierwszy samolot, który zbombardował Londyn[7]. Oprócz lekkich samolotów obserwacyjno-bombowych, LVG zbudowało też serię prototypów myśliwców: jednopłatowego E.I i kilka dwupłatów (klasa D)[7]. Ponieważ nie odniosły one sukcesów, firma w końcu 1916 i pierwszej połowie 1917 roku budowała długie serie licencyjnych myśliwców Albatros D.II, bombowców Gotha G.III i obserwacyjnych DFW C.V[6].
Z DFW przeszedł do LVG Willy Sabersky-Müssigbrodt, który zastąpił Schneidera w roli głównego konstruktora. Zbudował on kolejne udane maszyny: C.V i C.VI. Były one solidne i popularne (tej ostatniej powstało ponad tysiąc egzemplarzy)[10]. Duże zamówienia spowodowały rozbudowę firmy: w maju 1918 roku LVG zatrudniała 3,5 tysiąca pracowników i dostarczyła wojsku 174 samoloty (tylko oddział berliński, nie licząc działu wodnosamolotów z Köslin). W czasie pierwszej wojny światowej przedsiębiorstwo Müllera wyprodukowało dla lotnictwa niemieckiego 5640 samolotów; jedynie Albatros zbudował więcej (6242 sztuki)[6].
-
Sterowiec P.L. 6, należący do LVG
-
LVG B.I, nieuzbrojony samolot obserwacyjny
-
Trójpłatowy bombowiec G.III
-
Zachowany kadłub LVG B.II w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ P. Grosz, LVG C. V, s. 2, podaje marzec 1910 roku, a B. Gunston, World encyclopaedia of aircraft manufacturers..., s. 161 – grudzień 1911 roku jako datę założenia LVG. Rozbieżności prawdopodobnie wynikają z faktu, że Müller prowadził rozległe interesy, łączące kilka przedsiębiorstw, a samo LVG ulegało przekształceniom – ze spółki akcyjnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
- ↑ Obie firmy miały podobne nazwy i skróty – odpowiednio LVG i LFG. Z tego powodu samoloty Luft-Fahrzeug-Gesellschaft (LFG) produkowane były dla odróżnienia pod marką „Roland”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jahrbuch der Luftfahrt. Ansbert Vorreiter (red.). Monachium: J.F. Lehmann Verlag, 1910, s. 477.
- ↑ Terry Treadwell: German and Austro-Hungarian aircraft manufacturers 1908-1918. Stroud, Gloucsestershire: Amberley Pub, 2010. ISBN 1-4456-0102-8. (ang.).
- ↑ Ladislas D’Orcy: D’Orcy’s Airship Manual. New York: The Century co., 1917, s. 11–113.
- ↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 169.
- ↑ a b c Peter Grosz: LVG B. I. Berkhamsted Hertfordshire: Albatros Productions, 2003, s. 2–3. ISBN 1-902207-53-X. (ang.).
- ↑ a b c Peter Grosz: LVG C. VI. Berkhamsted Hertfordshire: Albatros Productions, 1989, s. 2–3. ISBN 0-948414-21-9. (ang.).
- ↑ a b c Bill Gunston: World encyclopaedia of aircraft manufacturers: from the pioneers to the present day. Annapolis, Md: Naval Institute Press, 1993, s. 161. ISBN 1-55750-939-5. (ang.).
- ↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 171.
- ↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 175.
- ↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 177–179.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Peter Gray, Owen Thetford: German Aircraft of the First World War. London: Putnam, 1970. ISBN 0-85177-809-7.