składnik potraw, wypieków i deserów | |
Inne nazwy |
Mąka z szarłatu |
---|---|
Rodzaj |
Mąka bezglutenowa |
Obróbka żywności |
gotowanie, pieczenie |
Składniki | |
Łuszczone i zmielone ziarna amarantusa wyniosłego. |
Mąka z amarantusa, rodzaj mąki otrzymywany przez zmielenie jasnobrązowych, nieco większych od maku ziaren, pozyskiwanych z dojrzałych kwiatostanów szarłatu wyniosłego (amarantusa).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Roślinę tę uprawiano na mąkę ponad 4000 lat p.n.e. W Ameryce Północnej i Południowej, była jedną z podstawowych roślin uprawnych Inków, Azteków i Majów[1]. Karmiono jej przetworami biegaczy i wojowników, ponieważ miała opinię pożywienia dającego dużo energii i podnoszącego wydolność fizyczną[2]. Jej wartość odżywcza jest większa niż mąki z pszenicy, jęczmienia czy żyta[1]. W Europie pojawiła się na przełomie XVI i XVII w. ale swoją popularność w odżywianiu odzyskała dopiero w latach 70-tych XX w[2]. Prowadzone tym czasie badania naukowe w zakresie nowych możliwości zagospodarowania roślin alternatywnych do produkcji żywności, przyczyniły się do wzrostu zainteresowania tymi nasionami, charakteryzującymi się wysoką zawartością składników odżywczych[3]. Obecnie nazywana jest mąką XXI wieku[2].
Mąka jest używana w Europie, obu Amerykach, południowo-wschodniej Azji: Indiach, Nepalu, Chinach, oraz w Afryce[2][4][5].
Właściwości i zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Chociaż amarantus nie jest zbożem[6], pozyskiwana z niego mąka o lekko orzechowym smaku, ma kolor podobny do mąki pszennej i należy do rodzaju mąk bezglutenowych[7][3][8]. Jest źródłem kwasów tłuszczowych[9], pierwiastków i minerałów[10]. W jej składzie znajdują się m.in. błonnik, lunazyna, rutyna, fenole oraz skwalen[11]. Zawiera witaminę E, witaminy z grupy B, sole mineralne, fosfor, magnez, potas, wapń i żelazo[12]. Badania naukowe dowodzą również obecności innych korzystnych dla zdrowia związków[13][14]. Jest surowcem do produkcji bezglutenowej żywności m.in. chlebów, ciastek, przekąsek, placków, naleśników, racuchów[13][12]. Może być włączona do diety osób chorych na celiakię[6][13][15], oraz jest spożywana też przez wegetarian[2][14][16]. Zalecana dla diabetyków z powodu niskiego indeksu glikemicznego[17], i zawartości cukrów złożonych, które nie podnoszą poziomu cukru we krwi[1].
-
Amarantus, kwiatostan
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Amarantus - właściwości, wartości odżywcze, przepisy, efekty uboczne spożycia [online], medonet.pl, 3 maja 2021 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ a b c d e Amarantus - wielka nadzieja [online], archive.ph, 11 października 2014 [dostęp 2024-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-11] .
- ↑ a b Wpływ dodatku mąki z amarantusa na jakość wyrobów drobiowych przechowywanych w warunkach chłodniczych [online], openin.pl [dostęp 2024-09-29] .
- ↑ Search Taxonomy Grin-Global [online], npgsweb.ars-grin.gov [dostęp 2024-09-30] .
- ↑ Amaranthus cruentus L. | Plants of the World Online | Kew Science [online], Plants of the World Online [dostęp 2024-09-30] (ang.).
- ↑ a b Mąka z Amarantusa Naturalnie Zdrowe [online], Naturalnie Zdrowe [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Milena Marchewka , Zawiera dużo magnezu, żelaza i wapnia. Wypróbuj mąki znacznie cenniejszej od typowej mąki pszennej [online], 16 stycznia 2022 [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Amarantus – właściwości, zastosowanie i przepisy [online], www.doz.pl [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Amarantus – czy warto go jeść? [online], www.mp.pl [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Summary Report of the Dietary Reference Intakes [online], www.nationalacademies.org [dostęp 2024-09-30] .
- ↑ Wylecz to. Mąka z amarantusa – właściwości, zastosowanie [online] [dostęp 2024-09-29] .
- ↑ a b Piotr Brzózka , Mąka z amarantusa: właściwości, cena, kalorie. Gdzie kupić? [online], www.medme.pl [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b c Redakcja Ekologia.pl , Mąka z amarantusa – właściwości, skład i zastosowanie [online], Ekologia.pl, 17 maja 2024 [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b Szarłat wyniosły (Amaranthus cruentus) - Natura i Ty [online], web.archive.org, 31 sierpnia 2017 [dostęp 2024-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-31] .
- ↑ Jedzmy amarantus - kolejne bezpieczne produkty z licencją [online], Celiakia, 15 listopada 2011 [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Amarantus – roślina o niezwykłych właściwościach odżywczych | MyBionic.pl [online], mybionic.pl [dostęp 2024-09-30] (pol.).
- ↑ Amarantus - bezglutenowe źródło żelaza - Czytelnia apteki Cefarm24 [online] [dostęp 2024-09-30] .