Maślan etylu

Maślan etylu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
PIN	butanian etylu
inne	maślan etylu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C6H12O2
Inne wzory	CH; 3CH; 2CH; 2COOCH; 2CH; 3, C; 3H; 7COOC; 2H; 5
Masa molowa	116,16 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz o owocowym zapachu
	Identyfikacja
Numer CAS	105-54-4
PubChem	7762
SMILES
	CCCC(=O)OCC
InChI
	InChI=1S/C6H12O2/c1-3-5-6(7)8-4-2/h3-5H2,1-2H3
	InChIKey
	OBNCKNCVKJNDBV-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,8735 g/cm³ (25 °C); ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	4,9 g/kg (20 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym, słabo w tetrachlorometanie
Temperatura topnienia	−97 °C; od −93,3 do −93,0 °C
Temperatura wrzenia	121,1 °C (1013 hPa)
Punkt krytyczny	293,0 °C; 3,2 MPa; 421 cm³/mol ≈ 0,276 g/cm³
Współczynnik załamania	1,3898 (589 nm, 25 °C)
Lepkość	0,639 mPa·s (25 °C, 1013 hPa); 0,453 mPa·s (50 °C, 1013 hPa)
Napięcie powierzchniowe	25,51 mN/m (10 °C, 1013 hPa); 23,84 mN/m (25 °C, 1013 hPa); 21,33 mN/m (50 °C, 1013 hPa); 18,71 mN/m (75 °C, 1013 hPa); 16,10 mN/m (100 °C, 1013 hPa)
Budowa
Moment dipolowy	1,74 D
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-10-23]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H226, H315, H319, H335
Zwroty P	P261, P305+P351+P338
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	3 0 0
Temperatura zapłonu	24 °C (zamknięty tygiel); 26 °C (zamknięty tygiel)
Temperatura samozapłonu	463 °C
Numer RTECS	ET1660000
	Podobne związki
Podobne związki	maślan metylu
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maślan etylu, butanian etylu, C
3H
7COOC
2H
5 – organiczny związek chemiczny z grupy maślanów, ester kwasu masłowego i etanolu.

W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna ciecz, łatwo rozpuszczalna w polarnych rozpuszczalnikach organicznych^[11].

Maślan etylu można otrzymać w wyniku estryfikacji kwasu masłowego etanolem:

C
3H
7COOH + C
2H
5OH → C
3H
7COOC
2H
5 + H
2O

Ester masłowy ma woń ananasów i wykorzystywany bywa do wyrobu owocowych dodatków zapachowych i sztucznego rumu. Alkoholowy roztwór estru masłowego spotykany bywał pod nazwą „olejku ananasowego” lub „estru ananasowego”^[11].

Uwagi

↑ Wartość wyznaczona w fazie ciekłej z możliwym dużym błędem wskutek asocjacji.

Przypisy

↑ ^a ^b P-65.1.1.2 Nazwy zachowane tylko dla ogólnej nomenklatury, [w:] Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 5, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2023], s. 699, Cytat: Następujące nazwy są zachowane dla ogólnej nomenklatury z funkcjonalizacją, ale żadne podstawienie nie jest dozwolone. Funkcjonalizacja prowadzi do bezwodników, soli i estrów, np. tworzenie estrów prowadzi do nazw takich jak maślan metylu (...) kwas masłowy, kwas butanowy (PIN) .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Haynes 2016 ↓, s. 3-252.
↑ Haynes 2016 ↓, s. 5-151.
↑ ^a ^b ^c Haynes 2016 ↓, s. 6-73.
↑ ^a ^b Haynes 2016 ↓, s. 6-244.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Haynes 2016 ↓, s. 6-192.
↑ Haynes 2016 ↓, s. 9-62.
↑ Maślan etylu (nr E15701) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2017-10-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b Haynes 2016 ↓, s. 16-23.
↑ Ethyl butyrate (nr E15701) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2017-10-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia), Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów .

Bibliografia

CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[MD-7] Wartość wyznaczona w fazie ciekłej z możliwym dużym błędem wskutek asocjacji.

[BlueBook-1] P-65.1.1.2 Nazwy zachowane tylko dla ogólnej nomenklatury, [w:] Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 5, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2023], s. 699, Cytat: Następujące nazwy są zachowane dla ogólnej nomenklatury z funkcjonalizacją, ale żadne podstawienie nie jest dozwolone. Funkcjonalizacja prowadzi do bezwodników, soli i estrów, np. tworzenie estrów prowadzi do nazw takich jak maślan metylu (...) kwas masłowy, kwas butanowy (PIN) .

[CITEREFHaynes2016'''3'''-252-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Haynes 2016 ↓, s. 3-252.

[CITEREFHaynes2016'''5'''-151-3] Haynes 2016 ↓, s. 5-151.

[CITEREFHaynes2016'''6'''-73-4] Haynes 2016 ↓, s. 6-73.

[CITEREFHaynes2016'''6'''-244-5] Haynes 2016 ↓, s. 6-244.

[CITEREFHaynes2016'''6'''-192-6] Haynes 2016 ↓, s. 6-192.

[CITEREFHaynes2016'''9'''-62-8] Haynes 2016 ↓, s. 9-62.

[SA-US-9] Maślan etylu (nr E15701) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2017-10-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[CITEREFHaynes2016'''16'''-23-10] Haynes 2016 ↓, s. 16-23.

[SA-11] Ethyl butyrate (nr E15701) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2017-10-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Orgelbrand-12] S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia), Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]