Marian Lichtman (2013) | |
Data i miejsce urodzenia |
30 marca 1947 |
---|---|
Instrumenty | |
Zawód |
wokalista, perkusista, kompozytor |
Aktywność |
od 1960 |
Zespoły | |
Trubadurzy (od 1963) | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Marian Lichtman (ur. 30 marca 1947[1][2] w Łodzi) – polski kompozytor, perkusista i wokalista.
Wraz z Krzysztofem Krawczykiem, Sławomirem Kowalewskim, Jerzym Krzemińskim i Bogdanem Borkowskim stworzył w 1963 zespół Trubadurzy, w którym występuje do dzisiaj[3]. Należy do grona czołowych polskich przedstawicieli tworzących utwory w stylu scat, charakteryzującym się dźwiękonaśladowczym sposobem śpiewania.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Łodzi w rodzinie żydowskiej, jako syn Stanisława (zm. 1994) i Anny Lichtmanów (zm. 1995)[4].
Ukończył XXVII Liceum Ogólnokształcące im. Icchoka Pereca w Łodzi.
Jego rodzice, w 1969 stali się ofiarami antysemickiej nagonki ze strony władz PZPR, przez co zmuszeni byli zamknąć swój sklep w Łodzi (sprzedawali galanterię skórzaną), sprzedać swój dobytek i wyemigrować z Polski; wyjechali do Danii[5]. .
W 1960 zajął drugie miejsce na Festiwalu Młodych Talentów w Sopocie. W 1963 wraz z Krzysztofem Krawczykiem, Sławomirem Kowalewskim, Jerzym Krzemińskim i Bogdanem Borkowskim założył zespół Trubadurzy[6]. Obok Czerwonych Gitar byli najbardziej popularną polską grupą bigbitową łączącą elementy rocka z polską muzyką ludową. Z Trubadurami wylansował wiele przebojów, m.in. „Kasia”, „Znamy się tylko z widzenia”, „Krajobrazy”, „Byłaś tu”, „Kim jesteś”, „Ej, Sobótka, Sobótka”, „Cóż wiemy o miłości” i „Przyjedź mamo na przysięgę”.
W 1967 po odejściu Jerzego Krzemińskiego i Bogdana Borkowskiego do zespołu No To Co wraz z Krawczykiem i Mikołajczyk stworzyli eksperymentalny zespół Izomorf 67. Po kilku miesiącach wraz z Krawczykiem wrócili do Trubadurów. W 1974 na pewien czas rozstał się z zespołem i wyjechał do Danii – zamieszkał w Kopenhadze[5]. Zapisał się tam do szkoły jazzu, a także podszkolił swój angielski i nauczył się języka duńskiego. Występował w składzie skandynawskiej supergrupy Mosala Dosa u boku Randy’ego Castillo i Marilyn Mazur. Dwa lata później dołączył jako perkusista do zespołu Red Square. Otworzył także muzyczny klub „Roxana”, w którym organizował koncerty.
Na początku lat 90. zaczął co jakiś czas przyjeżdżać do Polski, by wspólnie koncertować z Trubadurami. W 1998 wydał wraz z zespołem dwie płyty: Zagrajmy rock and rolla jeszcze raz i Znamy się tylko z widzenia – Złote przeboje, która zyskała status Złotej Płyty. W latach 1993–1996 na antenie Polsatu w programie Disco Relax emitowane były jego piosenki biesiadne i weselne, które nagrał wspólnie ze Sławomirem Kowalewskim. Największą popularność na liście przebojów programu z tego zestawu zyskała piosenka „Zdrowie Jana"[7]. W 1999 ukazała się płyta Trubadurzy śpiewają Lichtmana, na której wykonał także samodzielnie kilka utworów: „Moje rodzinne miasteczko”, „Dla ciebie nie znaczy nic”, „Taki jazz”, „Mariana samba” i „Witamy rok 2000”.
W 2005 wraz z Trubadurami zaangażował się w kampanię wyborczą Samoobrony RP[8], co spowodowało, że z zespołu odszedł na kilka lat Ryszard Poznakowski[9]. Obecnie razem z Lichtmanem w zespole śpiewają Sławomir Kowalewski, Tadeusz Urbański i Jacek Malanowski, który gra również na instrumencie klawiszowym.
Równocześnie będąc członkiem zespołu, próbował także kariery solowej, śpiewając i nagrywając płyty z muzyką jazzową oraz dyskotekową. W 2006 nagrał z Iwoną Węgrowską piosenki „Moja zima” oraz „Mogę wszystko ci dać”[10]. W 2008 wydał solowy album pt. Traces in the Sand, na którym znalazła się m.in. przeróbka piosenki „Znamy się tylko z widzenia”, nagrana z młodymi wykonawcami w wersji hip-hop z nieznacznie zmienionym tekstem, a także nowe utwory, m.in. „Moje lato” i „Szał pod sufitem”. Większą popularność odniosły teledyski z tej płyty umieszczone na YouTube. Utworem promującym krążek była piosenka „Call of the Desert” wykonana w stylu muzycznym – orient scat.
W 2008 wraz z zespołem nagrał piosenkę „Nic nie wychodzi”, do której powstał również teledysk promujący stronę internetową zespołu. W grudniu 2008 razem ze Sławomirem Kowalewskim stworzył płytę Imieniny z premierowymi piosenkami. Dwa utwory wraz z nimi wykonała Krystyna Giżowska[11].
W styczniu 2010 wraz z Trubadurami nagrał piosenkę „W zimowy wieczór”, do której powstał teledysk[12]. W tym roku nagrali jeszcze wraz z Krzysztofem Krawczykiem i Krzysztofem Jerzym Krawczykiem utwór „Marynarze szos”, do którego stworzono również teledysk[13]. W 2010 wraz z zespołem nagrał utwór „Bez Ciebie tak mi źle” wraz z wideoklipem[14].
W latach 2011–2013 był menadżerem Pikeja, rapera i wykonawcy muzyki hip-hop, który jest bratem Natalii Kukulskiej. Napisał także kilka tekstów do jego piosenek. Za muzykę i beaty odpowiedzialna była natomiast jego firma[15]. W 2012 wykonał z zespołem Chanel piosenkę i teledysk pt. „Polska Samba”[16].
Poza działalnością w zespole Trubadurzy, nagrywa i tworzy głównie w nurcie dance (w tym także disco polo), przede wszystkim z wokalistą Zbyszkiem Lemańskim. Ich duet nosi nazwę „Maniek & LeMan[17]. Wspólnie stworzyli płytę Ipreza – piosenki na każdą okazję, wydaną w 2016. Nagrywał także i śpiewał z discopolowym zespołem Masters. Ich najbardziej znanym nagraniem jest piosenka „Tylko muzyka”. W 2018 Mr Sebii nagrał wraz z nim piosenkę „Do przodu biec”, do której powstał klip. Znany jest też z nagrywania utworów w stylu scat.
W 2018 ukazała się jego płyta Bez Ciebie tak mi źle, która jest zbiorem najlepszych – według piosenkarza – utworów z jego kariery solowej. W grudniu tego samego roku wystąpił z koncertem w radiowej Czwórce w audycji Hejterska 4 (czyt. Hejterska Cztery), podczas którego scatował m.in. do sampli Molesty, Żabsona, Hemp Gru czy Toto granych przez DJ-a Berta[18]. W trakcie występu swoje pałeczki Lichtmanowi przekazał Michał Bryndal, perkusista zespołu Voo Voo[19][20].
W lutym 2019 wydał utwór „Dziękuję bardzo”, będący podziękowaniem dla jego rodziny, fanów i przyjaciół za okazane wsparcie i sympatię podczas jego kariery[21]. Cztery miesiące później ukazał się teledysk do jego utworu „Emigranci”, który powstał już kilka lat wcześniej[22].
Pod koniec marca 2020 wydał piosenkę „La Ula La”, nagraną z gościnnym udziałem saksofonisty Witolda Ambroziaka (ps. Brozzi). W maju włączył się w drugą edycję ogólnopolskiej akcji muzycznej Hot16Challenge, w której poprzez muzykę ludzie kultury, sztuki czy polityki zachęcali do wsparcia finansowego zbiórki na rzecz walki z koronawirusem[23]. Niespełna miesiąc wcześniej wziął udział w nagraniu piosenki pt. „Matka Ziemia – epidemia”, do której powstał również teledysk. Utwór wykonało wspólnie z nim wielu piosenkarzy i instrumentalistów (śpiewali w nim m.in.: Zbigniew Fil, Krzysztof Jaryczewski, Kasia Nova, Paweł Stasiak, Stanisław Wenglorz), którzy nagrali swoje partie z własnych domów[24]. 23 maja na YouTube ukazała się jego piosenka „Życzenia dla medyków”, a 2 czerwca zaprezentował utwór „Nasze Reggae”, do którego zrealizował teledysk. W czerwcu i lipcu wystąpił z kilkoma kameralnymi koncertami w stylu scat pt. Marian Lichtman-Trubadur. Jepepepej. Odbywały się one w łódzkim centrum biurowo-rozrywkowo-kulturalnym Monopolis. Występy można było oglądać również w systemie pay-per-view na stronie artkombinat.pl[25].
W lutym 2021 ukazał się jego utwór pt. „Zippy Zap”, wykonany w stylu scat z towarzyszeniem polsko-szwajcarskiego duetu dj-skiego o nazwie „Lord & Eight"[26]. W kwietniu tego samego roku, po emisji reportaży w programie Uwaga!, ukazujących trudną sytuację bytową Krzysztofa Igora Krawczyka (syn zmarłego piosenkarza Krzysztofa Krawczyka), zaangażował się w pomoc mającą na celu poprawę jego losu. Wspierał prowadzoną przez Stowarzyszenie Integracja zbiórkę pieniężną na rzecz Krzysztofa juniora. Nagrał też z nim utwór pt. „Tato", w którym junior śpiewa o swoim ojcu. Jego premiera odbyła się we wrześniu[27]. Lichtman napisał słowa do tej piosenki, a także skomponował do niej melodię. W tym samym miesiącu ukazała się jego piosenka pt. „Vixa", do której powstał również teledysk. Wystąpił w nim między innymi Krzysztof Krawczyk junior[28].
W styczniu 2022 zaśpiewał w utworze pt. "Testosteronowy Don" autorstwa SB Maffija. W piosence nagranej w stylu hip-hop wystąpili z nim także KęKę i Włodar[29]. 5 kwietnia tego samego roku ukazała się jego piosenka „Jak Trubadur", którą nagrał z racji 1. rocznicy śmierci Krzysztofa Krawczyka i jemu ją dedykował[30].
Stworzył tekst i melodię do piosenki „Mamo", którą wykonał Krzysztof Krawczyk junior. Jest ona poświęcona Halinie Żytkowiak, matce juniora[31]. Utwór miał premierę 26 maja 2022[32]. W marcu 2023 premierę miał teledysk do nagranej przez niego już kilka lat wcześniej piosenki „Zadzwoń, zadzwoń"[33]. W tym samym roku powstał jeszcze utwór „Co się stało z moim krajem?", który wykonał wraz z Piotrem Cajdlerem[34].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Trubadurzy
[edytuj | edytuj kod]- Krajobrazy (Pronit, 1968) – Złota Płyta
- Ej Sobótka, Sobótka (Pronit, 1969) – Złota Płyta
- Kochana (Pronit, 1970) – Złota Płyta
- Zaufaj sercu (Pronit, 1971) – Złota Płyta
- Będziesz Ty (Pronit, 1973) – Złota Płyta
- Znowu razem (Muza, 1973) – Złota Płyta
- Popołudnie z młodością: Trubadurzy 1991
- Znamy się tylko z widzenia (Muza), 1994
- Trubadurzy śpiewają piosenki S. Kowalewskiego (Polskie Nagrania, 1997)
- Znamy się tylko z widzenia – Złote przeboje 1998 – Złota Płyta
- Zagrajmy rock & rolla jeszcze raz (1998)
- Kochana (Polskie Nagrania, 1998)
- Będziesz Ty (Polskie Nagrania, 1998) – reedycja z 1973
- Moje rodzinne miasteczko – Trubadurzy śpiewają piosenki M. Lichtmana (Polskie Nagrania, 1999)
- Trubadurzy – Złote Przeboje (1999)
- Krajobrazy...plus...Ej, Sobótka, Sobótka (2000)
- Kochana...plus...Zaufaj sercu (2000)
- Cóż wiemy o miłości – Złota kolekcja (EMI Music Poland, 2002)
- 45 RPM: Kolekcja singli i czwórek (Polskie Nagrania, 2005)
- Gwiazdozbiór muzyki rozrywkowej (Polskie Nagrania, 2005)
- The Best – Cóż wiemy o miłości (Agencja Artystyczna MTJ, 2006)
- Polskę trzeba zLepperować (ZAiKS, 2005)
- ŁKS to drużyna nasza jest (ZAiKS, 2008) – płyta wydana z okazji 100 lecia istnienia klubu ŁKS Łódź
- Imieniny – Trubadurzy Lichtman & Kowalewski (Agencja Artystyczna MTJ, 2009)
Kariera solowa
[edytuj | edytuj kod]- Kilka singli, w tym najpopularniejszy Moja zima nagrany z Iwoną Węgrowską, 2006
- Traces In The Sand (ZAiKS, 2008)
- Bez Ciebie tak mi źle (2018)
Płyty wydane w duetach
[edytuj | edytuj kod]- Impreza – pioseki na każdą okazję (wraz ze Zbigniewem Lemańskim, 2016)
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 2004 wraz z pozostałymi członkami zespołu Trubadurzy został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Złotym Krzyżem Zasługi[35].
18 kwietnia 2011 w Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina, podczas jubileuszowego koncertu Trubadurów, otrzymał z rąk wojewody łódzkiego Jolanty Chełmińskiej nadany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[36].
W 2017 podczas koncertu z racji 50-lecia istnienia zespołu Trubadurzy otrzymał z rąk Piotra Glińskiego, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[37].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Żonaty z Bożeną, z którą ma dwoje dzieci: Roksanę i Maksa[38].
W 2010 został członkiem Łódzkiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polskie Radio Jedynka – Kalendarium.
- ↑ Polska Fundacja Muzyczna – Kalendarium Muzyczne – Marzec. pfm.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-14)]..
- ↑ Reportaż programu „Uwaga” o Trubadurach.
- ↑ Jerzy Sławomir Mac: Mowa kamieni. wprost.pl. [dostęp 2010-03-16]. (pol.).
- ↑ a b Magdalena Pinkwart , Sergiusz Pinkwart , Za co kochamy Krzysztofa Krawczyka, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, 2021, s. 30–31, 123, ISBN 978-83-66219-52-6 .
- ↑ Magdalena Pinkwart , Sergiusz Pinkwart , Za co kochamy Krzysztofa Krawczyka, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, 2021, s. 22–24, ISBN 978-83-66219-52-6 .
- ↑ Zdrowie Jana /disco polo 1996/. [dostęp 2021-04-21].
- ↑ Zapis czata z członkami zespołu Trubadurzy, Sławkiem Kowalewskim i Marianem Lichtmanem. samoobrona.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-24)].; samoobrona.org.pl.
- ↑ Trubadurzy śpiewają dla Leppera.
- ↑ ABRA z Trubadurem.
- ↑ Historia Trubadurów. lodz.naszemiasto.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-16)]..
- ↑ W zimowy wieczór.
- ↑ Marynarze szos.
- ↑ Bez Ciebie tak mi źle.
- ↑ Sebastian Skajnowski , Pikej: „Tede zaczepił mnie bezpodstawnie” [online], GlamRap.pl, 16 kwietnia 2013 [dostęp 2019-07-14] (pol.).
- ↑ Chanel i Marian Lichtman – Polska Samba.
- ↑ https://www.youtube.com/user/ManiekLemanProjekt – oficjalny kanał.
- ↑ Marian Lichtman elektronicznie w Czwórce [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2019-07-12] .
- ↑ Marian Lichtman Freestyle Scat Performance. Czwórka 2018-12-18. [dostęp 2019-07-12].
- ↑ Galeria – Czwórka – polskieradio.pl [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2019-07-12] .
- ↑ Marian Lichtman – Dziękuje bardzo. Marian Lichtman 2019-02-07. [dostęp 2019-07-11].
- ↑ Marian Lichtman – Emigranci (Official Video). Marian Lichtman 2019-06-17. [dostęp 2019-07-11].
- ↑ „Siemanko, tu Marian Lichtman. Łona, dziękuję za nominację. Nagramy coś, wierzę” – CGM.pl [online], CGM, 8 maja 2020 [dostęp 2020-05-12] (pol.).
- ↑ Tomasz Dereszyński , Artyści vs COVID-19. Piosenka „Matka Ziemia Epidemia” została nagrana online przez ponad 30 artystów [PREMIERA, LINK DO KLIPU] [online], Dziennik Polski, 28 kwietnia 2020 [dostęp 2020-05-12] (pol.).
- ↑ 26.06.2020 | MARIAN LICHTMAN – Trubadur. Jepepepej | ONLINE i STACJONARNIE – [online], 16 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-29] (pol.).
- ↑ Marian Lichtman wypuścił nową, szaloną piosenkę na walentynki [online], Poptown, 16 lutego 2021 [dostęp 2021-03-13] (pol.).
- ↑ Krzysztof Krawczyk junior - Tato (piosenka w hołdzie dla ojca). [dostęp 2021-09-25].
- ↑ Szokujące sceny w teledysku! Polski gwiazdor w trumnie [online], muzyka.interia.pl [dostęp 2021-09-25] (pol.).
- ↑ SB Maffija - TESTOSTERONOWY DON (+ KęKę, Włodar, Marian Lichtman). [dostęp 2022-04-18].
- ↑ Marian Lichtman Jak Trubadur. [dostęp 2022-04-18].
- ↑ Krzysztof Igor Krawczyk - Mamo. [dostęp 2022-06-27].
- ↑ Krawczyk Junior w piosence dla mamy. "Zawsze byłaś przy mnie blisko" [online], muzyka.interia.pl [dostęp 2022-06-28] (pol.).
- ↑ Marian Lichtman - Zadzwoń, zadzwoń (official video) #marianlichtman. [dostęp 2023-05-21].
- ↑ Marian Lichtman & Piotr Cajdler - Co się stało z moim krajem. Marian Lichtman 2023-11-04. [dostęp 2024-09-28].
- ↑ Złoty Krzyż Zasługi dla Trubadurów.
- ↑ Znamy się tylko z widzenia. lodzkie.eu, 18 kwietnia 2011. [dostęp 2013-01-20].
- ↑ Trubadurzy odznaczeni przez ministra kultury. „50 lat minęło!” MKiDN – Wydarzenia 2017 [online] [dostęp 2020-06-27] (pol.).
- ↑ Krystyna Gucewicz: Dlaczego się kochają, czyli życie na różowo. Wydawnictwo Zetdezet, 1995, s. 251. ISBN 83-85056-40-8.