Mary Ann Cotton

Mary Ann Cotton, ok. 1870
Imię i nazwisko urodzenia	Mary Ann Robson
Data urodzenia	październik 1832
Data śmierci	24 marca 1873
Zawód, zajęcie	seryjna morderczyni, trucicielka
Narodowość	brytyjska
Cytaty w Wikicytatach

Mary Ann Cotton (ur. w październiku 1832, zm. 24 marca 1873) – angielska seryjna morderczyni, skazana na śmierć i powieszona w marcu 1873 za otrucie arszenikiem trzech z czterech swoich mężów. Podczas procesu i po nim przypuszczano, że liczba jej ofiar mogła sięgnąć dwudziestu jeden. Wśród nich miało być jedenaścioro z trzynaściorga jej dzieci, a także dwóch kochanków, przyjaciółka morderczyni i matka przyjaciółki.

Wszystkich zbrodni miała dokonać z motywów finansowych: w większości przypadków po śmierci ofiar to ona sama zgłaszała się po odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia na życie.

Arszenik był w owym czasie powszechnie dostępną trutką przeciwko gryzoniom, był także wykorzystywany do produkcji przedmiotów codziennego użytku, kosmetyków czy ozdób^[1]. Trucizna ta u ludzi, zwłaszcza podawana sukcesywnie, wywołuje zatrucie arszenikiem objawiające się m.in. bólami brzucha, wymiotami i biegunką, a w odpowiednio wysokich dawkach może prowadzić do śmierci. Podobne objawy zaobserwowano u dzieci Mary Ann Cotton. Wedle dostępnych szacunków około jedną trzecią wszystkich otruć w wiktoriańskiej Anglii dokonano za pomocą arszeniku^[1].

Historia Mary Ann Cotton, pierwszej znanej seryjnej morderczyni na Wyspach Brytyjskich, rozpalała wyobraźnię współczesnych, szczególnie w północno-wschodniej Anglii, gdzie jej proces był szeroko opisywany w prasie^[1]; została także unieśmiertelniona w dziecięcych wyliczankach i rymowankach ułożonych jeszcze przed jej egzekucją, lub wkrótce po niej^[2][3]. Z czasem jednak została niemal zupełnie zapomniana^[4], a w kulturze masowej Wielkiej Brytanii jej rola jako ikony seryjnego mordercy została przejęta przez innych zbrodniarzy, zwłaszcza przez aktywnego kilkanaście lat później Kubę Rozpruwacza^[5].

Dopiero w stulecie egzekucji, w 1973 na Wyspach Brytyjskich ukazała się biografia morderczyni autorstwa Arthura Appletona, dzięki której jej historia na nowo trafiła do szerszego odbiorcy^[4]. W ostatnich kilkudziesięciu latach notuje się jednak zwiększone zainteresowanie jej przypadkiem, jej historia bywa wykorzystywana m.in. jako przykład konieczności pogłębionych badań ról społecznych dla zrozumienia fenomenu seryjnych zabójców^[6]. W 2015 sieć telewizyjna ITV rozpoczęła nagrywanie dwuodcinkowego miniserialu telewizyjnego Dark Angel (Mroczny Anioł) opartego na motywach historii morderczyni, z Joanne Froggatt w roli Mary Ann Cotton^[7][8].

• JudithJ. Flanders JudithJ., The Invention of Murder: How the Victorians Revelled in Death and Detection and Created Modern Crime, HarperPress, 2011, ISBN 978-0-00-724888-9 [dostęp 2015-11-29]  (ang.).
• BarbaraB. Hodgson BarbaraB., ITV drama about Durham serial killer Mary Ann Cotton called ‘Dark Angel’ starts filming, Chronicle Live, 26 sierpnia 2015 [dostęp 2015-11-29] .
• WendyW. Robertson WendyW., Mary Ann Cotton: serial killer – or innocent victim?, „The Northern Echo”, 2015 [dostęp 2015-11-29] .
• DavidD. Wilson DavidD., Mary Ann Cotton: Britains First Female Serial Killer, Waterside Press, 1 lutego 2013, ISBN 978-1-908162-30-4 [dostęp 2015-11-29]  (ang.).
• ElizabethE. Yardley ElizabethE., DavidD. Wilson DavidD., Female serial killers in social context: Criminological institutionalism and the case of Mary Ann Cotton, wyd. epub, Policy Press, 26 sierpnia 2015, ISBN 978-1-4473-2647-2 [dostęp 2015-11-29]  (ang.).