Maziczka siewna

Maziczka siewna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	maziczka
Gatunek	maziczka siewna
	Nazwa systematyczna
	Madia sativa Molina; Sag. Stor. Nat. Chili: 136 (1782)
Synonimy
	Biotia viscosa Cass.; Madia capitata Nutt.; Madia hirsuta Meyen; Madia mellita J.F.Gmel.; Madia mellosa Molina; Madia polycarpaea E.H.L.Krause; Madia racemosa Torr. & A.Gray; Madia stellata Fisch. & C.A.Mey.; Madia viscosa Cav.; Madorella racemosa Nutt.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maziczka siewna^[4]^[5] (Madia sativa Molina) – gatunek roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej oraz w południowej części Ameryki Południowej (w Chile i Argentynie)^[3]. Poza tym jako roślina introdukowana rośnie w różnych krajach Europy, w Australii i na Hawajach^[3]. Jest gatunkiem typowym rodzaju maziczka Madia^[6]

Gatunek jest uprawiany dla nasion, z których pozyskuje się olej stanowiący substytut oleju oliwkowego^[7].

Morfologia

Pokrój: Roślina jednoroczna o prosto wzniesionych, gruczołowato owłosionych pędach, osiągających do 1 m, czasem do ponad 2 m wysokości^[8].
Liście: Szerokolancetowate do równowąskich, o długości do 18 cm i szerokości zwykle do 2 cm. Z obu stron liście są sztywno, szczecinkowato owłosione, poza tym zwykle są także ogruczolone^[8].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki, a te w gęste kwiatostany złożone. Okrywy są urnowate lub jajowate o średnicy od 6 do 16 mm. Listki okrywy są ogruczolone, ich końce są prosto wzniesione lub odgięte. Dno kwiatostanu z trwałymi plewinkami. Kwiaty zewnętrzne językowate występują w liczbie od 8 do 13, rzadziej jest ich mniej. Kwiaty te są płodne, żeńskie, zielonkawożółte, czasem z ciemniejszą, czerwoną nasadą. Wewnętrzne kwiaty w koszyczku są obupłciowe, jest ich od 11 do 14. Ich korony mają do 5 mm długości i są owłosione^[8].
Owoce: Niełupki brzeżne i środkowe są podobne, czarne lub brązowe, bez puchu kielichowego^[8].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-09] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Madia sativa Molina, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-09-09] .
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 121. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Madia Molina. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-09-09].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 552, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d Madia sativa Molina. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2023-09-09].