Michał Gołębiowski

Data i miejsce urodzenia	6 stycznia 1989 Nowy Targ[1]
Język	polski
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński[2]
Dziedzina sztuki	literatura[3]
Gatunek	powieść[4], opowiadanie[4], esej[5][6]
Nagrody
Nagroda Specjalna Identitas (2022)[7]
Cytaty w Wikicytatach

Michał Antoni Gołębiowski (ur. 6 stycznia 1989 w Nowym Targu) – polski pisarz, prozaik i eseista^[5][6], historyk i teoretyk literatury, tłumacz; doktor nauk humanistycznych^[2].

Jest związany z rodzinnym Podhalem^[1]. Do swoich wczesnych inspiracji zalicza egzystencjalizm Jeana-Paula Sartre’a oraz myśl Blaise’a Pascala^[6][8], później także filmy Michelangelo Antonioniego i Jeana-Luca Godarda^[9][10]. W 2020 roku obronił pracę doktorską na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego pisaną pod kierunkiem Wacława Józefa Waleckiego^[2]. Praca dotyczyła religijności wczesnego chrześcijaństwa^[2].

Od 2022 roku redaktor pisma „Christianitas”^[11], a od 2023 roku także „Nowych Książek”^[12]. Publikuje na łamach „Więzi”, „Arcanów”, „Aletei”, „Teologii Politycznej”, „Nowej Konfederacji”, „Pressji”, „Ruchu Literackiego”.

W 2022 roku współpracował przy powstawaniu Breviarium kanonu kultury^[13]. W tym samym roku otrzymał Nagrodę Specjalną Identitas za książkę Bezkres poranka^[7][14][15].

Zajmuje się problematyką kontrkultury, zwłaszcza ruchu hipisowskiego^[16]. Prywatnie miłośnik muzyki The Who, Grateful Dead, Quicksilver Messenger Service i Moby Grape, którą często wplata do swojej twórczości^[17] i zestawia z motywami chrześcijańskimi^[18].

Deklaruje się jako katolik^[19][20]. Jest miłośnikiem kultu maryjnego oraz hezychazmu^[21]. Kilkukrotnie pisał o swoim nawróceniu religijnym mającym miejsce we wczesnej dorosłości^[21].

Jako powieściopisarz zadebiutował w 2024 roku, wydając Dalej tylko pola, osadzoną w realiach Orawy i Podhala tzw. „powieść drogi” czy „powieść kontemplacyjną”^[22], która przyjmuje medytacyjny styl narracji^[4][23].

Eseje Gołębiowskiego odwołują się do patrystycznego podejścia do kultury, zwłaszcza do idei capax Dei („otwartości na transcendencję”)^[24], logos spermatikos („ziaren zbawienia”) oraz anima naturaliter christiana („duszy ludzkiej, będącej z natury chrześcijańską”)^[25][26]. Maciej Urbanowski określił ją jako „wyrafinowaną, także stylistycznie”^[3], klasyfikując ją jako kulturową propedeutykę do wiary chrześcijańskiej^[27]. Zauważono w niej również „medytacyjność” stylu^[28], „esse-istyczność” (od łacińskiego terminu esse oznaczającego istotę rzeczy)^[29], „spokojną frazę, szerokość spojrzenia, otwartość, a nie wykluczenie”^[30][16].

Tłumaczy poezję angielską i amerykańską (m.in. Alfreda Tennysona, Henry’ego Wadswortha Longfellowa, Boba Dylana), teksty piosenek rockowych (m.in. Pete Townshend, Carole King, Robert Hunter)^[31] i nowożytną poezję religijną (m.in. George Parsons Lathrop), a także współtworzy projekt przekładowy łacińskich hymnów brewiarzowych^[32].

Współtworzył i współredagował również tomy naukowe, m.in. „Nagość w kulturze” (Kraków 2017) oraz anglojęzyczne edycje dzieł literatury polskiej, m.in. „A Pilgrimage to Jasna Góra” (Waterloo, Ontario, Kanada 2020) Władysława St. Reymonta (wraz z Filipem Mazurczakiem jako tłumaczem)^[33][34]. W 2021 roku został koordynatorem podzespołu ekspertów ds. podręczników do języka polskiego w ramach zespołu powołanego w Ministerstwie Edukacji i Nauki przez Przemysława Czarnka, w którego skład weszli Bogusław Dopart (UJ) oraz Paweł Milcarek (UKSW), postulując m.in. większy udział historii idei w nauczaniu epok literackich^[35].

• Dalej tylko pola, Dębogóra 2024, ISBN 978-83-67316-59-0

• Niewiasta z perłą. Szkice o Maryi Pannie w świetle duchowości katolickiej, Kraków 2018, ISBN 978-83-7354-765-0
• Bezkres poranka. O teologii poetyckiej i teologiach kontrkultury, Kraków 2020, ISBN 978-83-8205-068-4 – Nagroda Specjalna Identitas, 2022
• Słodka ziemia. O kulturze wyczerpania i powrotach nadprzyrodzoności, Kraków 2023, ISBN 978-83-8205-229-9

• Małżeństwo Józefa i Maryi w literaturze i piśmiennictwie staropolskim doby potrydenckiej, Kraków 2015, ISBN 978-83-7624-168-5
• Nagość w kulturze (red., wraz z Łukaszem Wróblewskim i Justyną Siwiec), Kraków 2017, ISBN 978-83-233-4289-2
• Ojcowie Kościoła i dylematy religijności wczesnonowożytnej, Kraków 2021, ISBN 978-83-7624-175-3

• Jan Borowski, Ochrzcić kulturę. W rozmowie z Michałem Gołębiowskim, „Miesięcznik Adeste”, Lipiec 2020
• Marcin Cielecki, Kartkowanie światła, „Nowy Napis Co Tydzień” #111
• Krzysztof Wołodźko, Kontrkultura i chrześcijaństwo. Opowieść nieoczywista, „Znak”, 803/kwiecień 2022
• Judyta Dąbrowska, Jim Morrison poetą religijnym? O książce Michała Gołębiowskiego „Bezkres poranka”, „Klub Jagielloński”, 5 marca 2021
• Judyta Dąbrowska, Kultura ostatecznie powróci do Boga, „Klub Jagielloński”, 3 września 2023
• Niesławne P., Bezkres poranka / Michał Gołębiowski, „Statek Głupców”, 12 stycznia 2021
• Narkotyki, wolna miłość i alternatywna religijność nie są wynalazkami hipisów. Z Michałem Gołębiowskim rozmawia Mirosław Haładyj
• O teologii poetyckiej i teologiach kontrkultury „Bezkres poranka”: Konwersatorium w Radiu Lublin
• Alternatywa dla zastanego porządku rzeczywistości. Michał Gołębiowski o kontrkulturze: Polskie Radio 24
• Sebastian Duda rozmowa z Michałem Gołębiowskim. Pomiędzy, odc. 5 by Więź. Podcasty nieoczywiste
• TVP Kultura, „Do dzieła”, odc. Erotyzm