Spis treści
Micheál Martin
Data i miejsce urodzenia |
1 sierpnia 1960 |
---|---|
Tánaiste | |
Okres |
od 17 grudnia 2022 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Minister spraw zagranicznych Irlandii | |
Okres |
od 17 grudnia 2022 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Taoiseach | |
Okres |
od 27 czerwca 2020 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Lider Fianna Fáil | |
Okres |
od 26 stycznia 2011 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Minister spraw zagranicznych Irlandii | |
Okres |
od 7 maja 2008 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca |
Micheál Martin, irl. Mícheál Ó Máirtín (ur. 1 sierpnia 1960 w Corku) – irlandzki polityk, Teachta Dála, członek Fianna Fáil i od 2011 lider tej partii, minister edukacji i nauki w latach 1997–2000, minister zdrowia i dzieci od 2000 do 2004, minister przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia w latach 2004–2008, minister spraw zagranicznych w latach 2008–2011, od 2020 do 2022 taoiseach (premier), a od 2022 tánaiste (wicepremier), minister spraw zagranicznych i minister obrony.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojciec Paddy Martin był bokserem. Micheál Martin kształcił się w Coláiste Chríost Rí. Studiował później na University College Cork, gdzie uzyskał licencjat, a następnie magisterium w zakresie historii politycznej[1]. Po studiach pracował jako nauczyciel w rodzinnej miejscowości[1].
Aktywność polityczną rozpoczął w trakcie studiów. Został wówczas prominentnym członkiem Ógra Fianna Fáil, organizacji młodzieżowej Fianna Fáil. W późniejszym czasie stał na czele partyjnej młodzieżówki. W 1988 dołączył do komitetu wykonawczego FF[1]. W 1985 został wybrany do rady miejskiej w Cork jako kandydat. Zasiadał w niej do 1997, w latach 1992–1993 pełnił funkcję burmistrza[1][2].
W 1987 wziął udział w wyborach parlamentarnych, jednak nie uzyskał mandatu. Do Dáil Éireann, niższej izby Oireachtas, został wybrany dwa lata później w 1989, uzyskując mandat Teachta Dála z okręgu Cork South Central. Z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w wyborach w 1992, 1997, 2002, 2007, 2011, 2016, 2020 i 2024[3][4]. W latach 1995–1997 pełnił funkcję rzecznika Fianna Fáil ds. edukacji i Gaeltachtu w gabinecie cieni pod przewodnictwem Bertiego Aherna.
W 1997, kiedy Fianna Fáil po kilku latach przerwy powróciła do władzy, wszedł w skład rządu Bertie Aherna. Od 26 czerwca 1997 do 27 stycznia 2000 zajmował stanowisko ministra edukacji i nauki. Następnie stanął na czele Ministerstwa Zdrowia i Dzieci, którym kierował do 29 września 2004[4]. Jako minister przeforsował wprowadzenie w Irlandii zakazu palenia w miejscu pracy. Za jego rządów przeprowadzono w kraju reformę służby zdrowia, powołującą odpowiedzialną za system publicznej opieki zdrowotnej instytucję Health Service Executive. 29 września 2004 został mianowany ministrem przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia w gabinecie dotychczasowego premiera[4]. W 2006 zniósł tzw. Groceries Order z 1987, ustawę zakazującą sprzedaży artykułów spożywczych poniżej kosztów ich produkcji[5].
7 maja 2008 objął funkcję ministra spraw zagranicznych w rządzie Briana Cowena[4]. Jednym z pierwszym zadań nowego ministra i rządu było przeprowadzenie w czerwcu 2008 referendum w sprawie ratyfikacji traktatu lizbońskiego. Negatywny wynik tego głosowania ściągnął na irlandzki gabinet krytykę pozostałych państw UE i spowodował poważny kryzys polityczny[6]. 19 stycznia 2011 zrezygnował z funkcji ministra w proteście przeciwko przywództwu Briana Cowena. Wskutek kryzysu rządowego i dymisji kilkoro ministrów premier 22 stycznia 2011 zrezygnował jednakże z funkcji lidera partii, pozostając jednocześnie na czele rządu[7]. W wyniku głosowania 26 stycznia 2011 Micheál Martin został wybrany na nowego lidera Fianna Fáil[8]. W wyborach parlamentarnych w lutym 2011 partia poniosła porażkę. Po ustąpieniu rządu 9 marca 2011 Micheál Martin został liderem opozycji w parlamencie[9][10].
W następnej kadencji parlamentu (wybranego w 2016) kierowana przez niego FF umożliwiła dwukrotnie powołanie mniejszościowych gabinetów, na czele których stali kolejno Enda Kenny i Leo Varadkar z Fine Gael. W wyborach parlamentarnych z lutego 2020 Fianna Fáil uzyskała najwięcej mandatów poselskich. Wyniki tych wyborów spowodowały trudności w stworzeniu większościowej koalicji rządowej, co doprowadziło do długotrwałych negocjacji. Koalicję ostatecznie zawarły FG, FF i Partia Zielonych. W ramach porozumienia ustalono, że na czele gabinetu stanie lider FF Micheál Martin, a pod koniec 2022 zastąpi go Leo Varadkar. Porozumienie zostało ostatecznie zatwierdzone przez trzy ugrupowania 26 czerwca 2020[11]. Następnego dnia Dáil Éireann powołała Micheála Martina na urząd premiera; za jego kandydaturą zagłosowało 93 posłów (z partii koalicyjnych oraz część niezależnych)[12]. Jeszcze tego samego dnia lider FF został zaprzysiężony przez prezydenta[13], a także ogłosił skład swojego rządu (w którym Leo Varadkar objął stanowiska wicepremiera oraz ministra)[14].
Zgodnie z umową koalicyjną Micheál Martin złożył rezygnację 17 grudnia 2022. Tego samego dnia na stanowisko premiera powrócił Leo Varadkar. Również 17 grudnia lider Fine Gael utworzył swój drugi gabinet z liderem FF jako wicepremierem[15] oraz ministrem spraw zagranicznych i ministrem obrony[16]. Micheál Martin pozostał na tych stanowiskach także w kwietniu 2024, gdy utworzono kolejny gabinet, na czele którego stanął nowy lider FG Simon Harris[17].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Micheál Martin jest żonaty z Marry O’Shea[1], ma czwórkę dzieci[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Micheál Martin. fiannafail.ie. [dostęp 2022-01-15].
- ↑ a b Micheál Martin T.D.. foreignaffairs.gov.ie. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Micheál Martin. electionsireland.org. [dostęp 2024-11-30]. (ang.).
- ↑ a b c d Mr. Micheál Martin. oireachtas.ie. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Grocery prices to drop from today after order's abolition. independent.ie, 20 marca 2006. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Cowen disaster: little authority and no leadership. independent.ie, 15 czerwca 2008. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Timeline: Brian Cowen's fight for political survival. bbc.com, 23 stycznia 2011. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Micheal Martin wins Fianna Fail leadership. bbc.com, 26 stycznia 2011. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Counting ends in Irish election. bbc.com, 2 marca 2011. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ Irish Republic swears in Enda Kenny as new leader. bbc.com, 9 marca 2011. [dostęp 2016-05-03]. (ang.).
- ↑ FF, FG and Green Party agree historic coalition deal. rte.ie, 26 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-28]. (ang.).
- ↑ Nomination of Taoiseach. oireachtas.ie, 27 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27]. (ang.).
- ↑ President Higgins presents Taoiseach with Seal of Office. president.ie, 27 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27]. (ang.).
- ↑ Revealed: new Cabinet and Taoiseach's Seanad nominees. rte.ie, 27 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27]. (ang.).
- ↑ Philip Ryan, Hugh O'Connell, Eoghan Moloney: New Cabinet taking shape as Fine Gael leader Leo Varadkar elected as Taoiseach for a second time. independent.ie, 17 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-17]. (ang.).
- ↑ Daniel McConnell, Paul Hosford, Elaine Loughlin, Ciara Phelan: Martin to take on Foreign Affairs while Coveney moved to Enterprise and Employment. irishexaminer.com, 17 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-17]. (ang.).
- ↑ Who’s who following Simon Harris’s Cabinet reshuffle. rte.ie, 9 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-10]. (ang.).