Nie mylić z: Mikołaj z Krakowa.

Mikołaj Wigandi z Krakowa (zm. 9 października 1413 w Krakowie) – polski duchowny katolicki, prawnik i teolog.

Pochodził z krakowskiej rodziny mieszczańskiej, miał brata Jana (kanonika przemyskiego w latach 1424–1430) oraz siostrzeńca Jana Stadtschreibera^[1]. Na studia wyjechał do Pragi, gdzie 5 stycznia 1376 roku uzyskał bakalaureat artium na Uniwersytecie Praskim, a 15 lutego 1379 tytuł magistra^[1]. Po promocji na magistra podjął wykłady z filozofii na Uniwersytecie Praskim, następnie podjął także studia prawnicze^[1].

W 1385 roku został wypromowany na bakałarza dekretów, następnie opuścił Pragę i powrócił do Krakowa^[1]. W latach 1390–1392 roku brał udział w pracach nad reaktywowaniem Uniwersytetu Krakowskiego, gdzie prowadził wykłady z prawa kanonicznego obok Mikołaja z Gorzkowa^[1]. W latach 1390–1393 władze miasta Krakowa wypłacały mu czynsz w wysokości 12 lub 16 grzywien rocznie^[1]. Od 1396 roku otrzymywał również czynsz z tytułu altarii Bożego Ciała, a od 1397 roku altarii św. Floriana w kościele Mariackim^[1].

Po 1393 roku powrócił do Pragi, gdzie w 1397 roku uzyskał tytuł doktora dekretów. Rok później powrócił do Polski i został dziekanem kapituły katedralnej w Przemyślu^[1]. Z inspiracji biskupa Macieja głosił przez kilka lat kazania w języku niemieckim, które złożyły się na dwie kolekcje kazań „de tempore et de sanctis”, opracowanych po łacinie w 1400 roku i ostatecznie zredagowanych w Krakowie 11 lat później^[1]. Z nieznanych przyczyn nie podjął w 1400 roku wykładów z prawa kanonicznego na oficjalnie reaktywowanym Uniwersytecie Krakowskim^[1].

W 1402 roku wyjechał na kilka miesięcy na Warmię, gdzie odwiedził swojego przyjaciela, biskupa Henryka Vogelsanga^[1]. Po powrocie z Warmii podjął studia teologiczne w Krakowie, a po 1404 roku objął jedną z katedr prawa kanonicznego^[1]. Na krakowskim Wydziale Prawa wykłady prowadził do końca życia^[1]. Przed 14 maja 1405 roku otrzymał tytuł bakałarza teologii, a następnie został bakałarzem-sentencjariuszem, co wiązało się z komentowaniem Biblii i Sentencji Piotra Lombarda na krakowskim Wydziale Teologicznym^[1]. Od 1405 roku posiadał kanonię w kolegiacie św. Idziego, a dwa lata później zrezygnował z dziekanii w przemyskiej kapitule katedralnej oraz otrzymał kanonię w kolegiacie św. Floriana^[1]. Był egzekutorem testamentu profesora Jana Isnera, kilkakrotnie występował jako sędzia w różnych sporach kościelnych^[1]. 17 stycznia 1413 roku król Władysław Jagiełło i książę Witold mianowali go jednym z prokuratorów (pełnomocników) w postępowaniu przed Benedyktem Makraiem w sporze polsko-krzyżackim po wielkiej wojnie z zakonem krzyżackim^[1].

Mieszkał w Krakowie przy ulicy Brackiej, zmarł najpewniej 9 października 1413 roku w Krakowie^[1]. Profesor Franciszek z Brzegu zaliczył go do osób najbardziej zasłużonych w staraniach o reaktywację uniwersytetu^[1]. Pamięć o jego zasługach była również podtrzymywana w modlitwach wypominkowych krakowskiej korporacji studenckiej^[1]. Posiadał znaczny księgozbiór, który zapisał uniwersytetowi^[1].

Pozostawił po sobie m.in. traktat o Dekalogu „Dicta super decem praecepta seu Praeceptorium”, wykład o odpustach „Materia de indulgentiis”, komentarz do Psalmów 1–25 „Lectura super primo nocturno psalterii” oraz traktat o życiu kapłańskim „Commentum super Stella clericorum”. Był także autorem popularnych kolekcji kazań „Sermones de tempore et de sanctis”, liczących łącznie ok. 100 kazań oraz kolekcji kazań wielkopostnych „Postilla quadragesimalis”^[1]. Jego twórczość nie została jednak dotychczas systematycznie zbadana i wydana^[1].