| β Crucis | |||||||||||||||||
 Mimosa to najjaśniejsza gwiazda na tym zdjęciu | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
12h 47m 43,269s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−59° 41′ 19,58″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−16,18 ± 0,68 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
10,30 ± 0,20 km/s[1] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||
| Typ widmowy |
B0,5 III[2] | ||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,08[4] | ||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||
| Wiek |
8–10 mln lat[2] | ||||||||||||||||
| Temperatura |
27 000 ± 1000 K[2] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6814 pc[4] | ||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0780[4] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Mimosa (Beta Crucis, β Cru) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Krzyża Południa (wielkość gwiazdowa: 1,25m). Odległa od Słońca o około 355 lat świetlnych.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Gwiazda ta ma nazwę własną Mimosa, która pochodzi od łacińskiego określenia aktora; jej źródło nie jest jasne, ale może ona wywodzić się od rośliny o tej samej nazwie[6]. Historycznie używana była też nazwa Becrux, stworzona przez połączenie litery Beta i łacińskiej nazwy gwiazdozbioru (Crux). Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Mimosa dla określenia tej gwiazdy[7].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna, czyli układ podwójny gwiazd, którego składników nie można rozdzielić optycznie, nawet za pomocą silnych teleskopów. Gwiazdy wchodzące w skład układu krążą po silnie wydłużonych orbitach w średniej odległości 8,7 au[3]. Pełny obrót wokół wspólnego środka masy układu zajmuje im około 5 lat[3].
Olbrzym będący głównym składnikiem układu to gwiazda zmienna typu Beta Cephei[1]. Należy do typu widmowego B0,5. Jej temperatura to około 27 000 K, jasność zaś przewyższa 34 000 razy jasność Słońca. Jej promień jest ponad ośmiokrotnie większy niż promień Słońca, a masa szesnastokrotnie większa od masy Słońca[2]. Gwiazda o tak dużej masie za 6–10 milionów lat zakończy życie jako supernowa[6].
Drugi składnik układu ma typ widmowy B2 V, co odpowiada temperaturze 22 000–23 000 K. Jego masa wynosi około 10 M☉[3].
Układ ten posiada towarzysza o znacznie mniejszej masie, znajdującego się jeszcze w momencie ewolucji przed ciągiem głównym[8], oddalonego o 4 sekundy kątowe, co odpowiada w przestrzeni odległości około 430 au[2]. Został on odkryty za pomocą kosmicznego teleskopu Chandra, odkrycie ogłoszono w 2007 roku.
Ponadto Beta Crucis ma optycznych towarzyszy. Składnik B o wielkości 11,4m jest oddalony o 42,6″ (pomiar z 2010 r.)[9][10]. Jeśli byłby związany grawitacyjnie z Mimosą, byłby to pomarańczowy karzeł należący do typu widmowego K, oddalony od olbrzyma o co najmniej 3600 au i obiegający go w czasie co najmniej 55 tysięcy lat[6]. Gwiazda oznaczona literą C jest odległa o 373,1″ (w 2000 r.)[9] i jest niezwiązanym obiektem tła[6].
Z terenów Polski gwiazdy tej nie można obserwować, należy ona do obiektów widocznych jedynie z południowej półkuli.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Krzyża Południa
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- lista najjaśniejszych gwiazd według jasności wizualnej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Mimosa w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f David H. Cohen et al.. Chandra spectroscopy of the hot star Beta Crucis and the discovery of a pre-main-sequence companion. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 386 (4), s. 1855-1871, 2008. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2008.13176.x. arXiv:0802.4084. (ang.).
- ↑ a b c d C. Aerts et al.. Evidence for binarity and multiperiodicity in the Beta Cephei star Beta Crucis. „Astronomy & Astrophysics”. 329 (1), s. 137-146, 1998. Bibcode: 1998A&A...329..137A. (ang.).
- ↑ a b c Anderson E., Francis C.: HIP 62434. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2017-10-20]. (ang.).
- ↑ Obliczona na podstawie paralaksy i wielkości obserwowanej.
- ↑ a b c d Jim Kaler: MIMOSA (Beta Crucis). [w:] STARS [on-line]. 2009-07-10. [dostęp 2017-10-20]. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-10-20].
- ↑ Kamil Złoczewski: Kosmos. Przewodnik obserwatora. T. 68. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 20-21. ISBN 978-83-252-1921-5.
- ↑ a b Mason et al.: WDS J12477-5941A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ CPD-59 4451B w bazie SIMBAD (ang.)
