Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
wywłócznik brazylijski |
Nazwa systematyczna | |
Myriophyllum aquaticum (Vell.) Verdc. Kew Bull. 28: 36 (1973)[3] |
Wywłócznik brazylijski[4] (Myriophyllum aquaticum (Vell.) Verdc.) – gatunek rośliny z rodziny wodnikowatych.
Rozmieszczenie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Wywłócznik brazylijski pochodzi z Ameryki Południowej i Centralnej[3]. Został szeroko rozprzestrzeniony i współcześnie występuje już na każdym kontynencie oprócz Antarktydy[5]. Uważa się, że roślina ta została wprowadzona do Ameryki Północnej pod koniec XIX wieku – po raz pierwszy odkryta została w Stanach Zjednoczonych w latach 90. XIX wieku w Waszyngtonie[5]. Ponieważ preferuje cieplejszy klimat, występuje głównie w południowych częściach Stanów Zjednoczonych[5]. W XX wieku jego zasięg obejmował rozległe obszary w Afryce Południowej, Japonii, Anglii, Nowej Zelandii i Australii[5]. Gatunek ujęty jest na liście inwazyjnych gatunków stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej[6][4].
Gatunek ten zwykle rośnie w potokach, stawach, jeziorach, rzekach i ciekach silnie zeutrofizowanych.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Wywłócznik brazylijski to roślina wieloletnia. Liście barwy niebieskozielonej lub szarozielonej, głęboko powcinane pierzasto, rozmieszczone wokół łodygi w okółku, w liczbie od czterech do sześciu. Rozwijające się pędy często wyrastają ponad powierzchnię wody i wyglądem przypominają siewki jodły. Łodygi osiągają ponad 1,5 m długości[5].
Kasselmann opisał odmianę – M. aquaticum var. santacatarinense[7].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Wywłócznik brazylijski jest rośliną popularnie uprawianą w akwariach i ogrodach wodnych[5].
Problemy/zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na swoją atrakcyjność i łatwość uprawy wywłócznik brazylijski został szeroko rozprzestrzeniony. Ponieważ łatwo zadamawia się w nowych miejscach (wystarczy wprowadzenie fragmentu pędu) – stał się bardzo uciążliwym gatunkiem inwazyjnym. Skupienia tego gatunku stanowią siedlisko dla gatunków współwystępujących i poważnie mogą wpływać na właściwości fizyczne oraz chemiczne wód. Wywłócznik ten rośnie obficie, zacieniając naturalnie występujące w zbiornikach glony i inne rośliny, blokuje także przepływ wód w ciekach i kanałach. Ograniczanie rozwoju innych gatunków roślin powoduje deficyt siedlisk i pożywienia dla organizmów od nich zależnych. Gęste płaty rośliny również powodują problemy z rekreacyjnym korzystaniem z wód – uprawianiem sportów wodnych. Pływacy i śruby łodzi mogą się zaplątywać w pędy roślin[5].
Zwalczanie
[edytuj | edytuj kod]Herbicydy nie okazały się bardzo przydatne w kontrolowaniu rozwoju tego gatunku, częściowo dlatego, że ich dostęp do rośliny ogranicza kutykula[5]. Wycinanie rośliny może sprzyjać rozprzestrzenianiu się rośliny[5]. W USA w stanach: Alabama, Connecticut, Massachusetts, Maine, Vermont i Waszyngton wywłócznik ten jest zaliczony do szkodliwych chwastów i jest zakazany w sprzedaży[8].
W Wielkiej Brytanii roślina ta jest jedną z inwazyjnych roślin wodnych. Jej sprzedaż została zakazana od kwietnia 2014 r. (to pierwszy tego rodzaju zakaz w kraju)[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-03-26] (ang.).
- ↑ a b Myriophyllum aquaticum (Vell.) Verdc.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-24].
- ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, [w:] Dz.U.2022.2649 [online], sip.lex.pl [dostęp 2023-01-24] .
- ↑ a b c d e f g h i Parrotfeather (Myriophyllum aquaticum). [w:] Non-native Invasive Freshwater Plants [on-line]. Department of Ecology. State of Washington. [dostęp 2020-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ L_2017182PL.01003701.xml [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2020-01-27] .
- ↑ C. Kasselmann. 2011. Myriophyllum aquaticum (Vellozo) Verdcourt var. santacatarinenseKasselman, var. nov. (Haloragaceae). Aqua Planta 36 (4): 128-133.
- ↑ "Myriophyllum aquaticum". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 2009-02-22.
- ↑ UK bans sale of five invasive non-native aquatic plants - BBC News [online], www.bbc.co.uk [dostęp 2020-04-13] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jepson Manual Treatment
- Berkeley Botany Photo of the Day. ubcbotanicalgarden.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-05)].
- Texas Invasives
- Pacific Island Ecosystems at Risk
- Invasive Plant Atlas of the Midsouth. gri.msstate.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-18)].
- BioLib: 215264
- EoL: 486767
- Flora of North America: 242413752
- FloraWeb: 10654
- GBIF: 5361785
- identyfikator iNaturalist: 60202
- IPNI: 166319-2
- ITIS: 503904
- NCBI: 208863
- Plant Finder: 281017
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2366570
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:166319-2
- Tela Botanica: 43401
- identyfikator Tropicos: 15000079
- USDA PLANTS: MYAQ2
- CoL: 458YG