Nabiści – grupa artystyczna, działająca we Francji w latach 1888–1899, stworzona przez Paula Sérusiera i Maurice'a Denisa.
Nazwę nabistów utworzył lekarz, poeta i intelektualista Henri Cazalis[1] od hebrajskiego słowa nabis oznaczającego proroka. Termin ten ukazywał paralelę pomiędzy sposobem, w jakim ci malarze zmierzali do ożywienia malarstwa (jako prorocy sztuki współczesnej) i sposobem, jakim starożytni prorocy odmłodzili Izrael[2]. Nazwa ta prawdopodobnie powstała w wyniku tego, że „większość ich nosiła brody, niektórzy byli Żydami i wszyscy byli rozpaczliwie poważni”[3].
Artykuł M. Denisa z sierpnia 1890 pt. Definicja neotradycjonizmu drukowany w piśmie Sztuka i Krytyka (fr. Art et Critique)[4] uważany był za manifest artystyczny tegoż kierunku. W swoim programie artystycznym artyści zauważyli, że w sztuce rzeczywistość ulega podwójnej deformacji: subiektywnej – ukazującej indywidualne uczucia twórcy i obiektywnej – łączącej w sobie poszukiwania artystyczne. Interesowali się muzyką, literaturą, filozofią, religiami świata. Inspirowali się sztuką Lautreca, Gauguina, Moreau, symbolizmu i prerafaelitów. Współpracowali z czasopismem La Revue blanche. Swoje obrazy umieszczali m.in. na wystawach Związku Artystów Niezależnych, w galerii Le barc de Boutteville. W marcu 1899 odbyła się ostatnia wystawa grupy.
Ich malarstwo charakteryzuje zazwyczaj głęboki koloryt, płaskość plamy barwnej, wyraźny kontur, dekoracyjność oraz inspiracje sztuką japońską[5]. Odrzucali zasady akademickiego malarstwa uważając je za sztuczne i przesadnie odtwarzające pejzaże natury.
Do grupy nabistów należeli:
- Paul Sérusier (1863–1927)
- Maurice Denis (1870–1943)
- Pierre Bonnard (1867–1947)
- Édouard Vuillard (1868–1940)
- Henri Gabriel Ibels (1867–1936)
- Auguste Cazalis
- Paul Ranson (1864–1909)
- Jan Verkade (1868–1946)
- Aristide Maillol, rzeźbiarz (1861–1944)
- Félix Vallotton (1865–1925)
- Ker Xavier Roussel (1867–1944)
Jako grupa istnieli bardzo krótko, stanowili jednak znaczącą inspirację i mieli duży wpływ artystyczny na twórczość Matisse'a, kubistów, Balthusa, Kandinsky'ego, Mondriana i Czapskiego. W Polsce idee nabizmu wywarły szczególnie silny wpływ na artystów spod znaku krakowskiego ugrupowania "Sztuka".
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Praca zbiorowa: Od Maneta do Pollocka - słownik malarstwa nowoczesnego. tłum. Helena Devechy. Warszawa: Arkady, 1995, s. 252. ISBN 83-213-3760-0.
- ↑ Oxford English Dictionary, definicja słowa nabi.
- ↑ Hanson, L. & Hanson, E., Post-Impressionists xi, str. 277
- ↑ Maurice Denis, Definicja neotradycjonizmu w: Artyści o sztuce: Od van Gogha do Picassa, red. Elżbieta Grabska, Hanna Morawska.
- ↑ Le Napis et le décor: Bonnard, Veuillard, Maurice Denis..., 30 czerwca 2019, s. 34-39, ISBN 978-2-7118-7410-1 (fr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Art of the 20th Century, Karl Ruhrberg, Ingo F Walther, Köln: wyd. Taschen, 2005, ISBN 978-3-8228-4089-4, OCLC 64016401.
