Namiestnicy ziemi kłodzkiej

Namiestnicy ziemi kłodzkiej – lista osób sprawujących funkcję namiestnicze na ziemi kłodzkiej w imieniu panujących tutaj książąt i królów czeskich, a potem hrabiów kłodzkich.

Wprowadzenie

Ziemia kłodzka jako całość pojawiła się w źródłach na początku XII w. jako Provincia Kladsko, a następnie: w 1290 r. jako Terra Glacensis, 1344 r. Districtus Glacensis, 1348 r. Glacense dominium, a w 1378 Glatzer Land. Terytorium to od zawsze zajmowało szczególną rolę w czeskiej konfederacji krajów związkowych^[1]. W 1549 r. ziemia kłodzka została podniesiona przez króla czeskiego Jerzego I z Podiebradów do rangi hrabstwa. Od tej pory określana była terminem hrabstwa kłodzkiego^[2]. W 1477 r. obszar hrabstwa został powiększony o tzw. państewko homolskie, obejmujące zachodnią część ziemi kłodzkiej z ośrodkiem mieszczącym się na zamku Homole^[3].

Początkowo władzę namiestniczą na ziemi kłodzkiej sprawowali w imieniu władcy kasztelanowie, którzy pod koniec XIII w. przyjęli tytuł burgrabiego^[4], rezydując w Kłodzku na zamku położonym na górującej nad miastem Górze Fortecznej (Zamkowej).

W połowie XIV w. urzędnik ten przyjął tytuł starosty krajowego (z niem.: Landeshauptmanna). Był powoływany przez monarchę, reprezentując jego interesy za zgodą stanów kłodzkich zgromadzonych w sejmiku krajowym. Stany te złożone były z trzech grup: rycerstwa, duchowieństwa i wolnych sędziów.

Po zdobyciu ziemi kłodzkiej przez Prusy w 1742 r. została dokonana reforma administracji państwowej zakończona ostatecznie w 1818 r., w trakcie której zlikwidowano m.in. funkcje starosty krajowego, podporządkowując wszystkie regiony państwa rządowi centralnemu. Przedstawicielem panującego był landrat^[5].

Lista namiestników ziemi kłodzkiej

Kasztelanowie i burgrabiowie kłodzcy

Lp.	Lata rządów	Imię i nazwisko	Tytuł
1.	1169	Hronzata Kędzierzawy (Crispus)	kasztelan
2.	1175–1177	Riwinus	prefectus
3.	1177	Witko	kasztelan
4.	1179–1189	Bogusza Brodaty	kasztelan
5.	1195	Hermann	kasztelan
6.	1196	Ratibor	kasztelan
7.	1211	Smil	kasztelan
8.	1213	Zbysław Willehalmus	kasztelan
9.	1222	Budziwoj	kasztelan
10.	1234?	Gotszalk i Meinward, bracia de Galz	kasztelan
11.	1252	Gotszalk II, syn Meinwarda i jego bratanek N.N.	kasztelan
12.	1252–1253	Gaweł z Lemberku	kasztelan
13.	1262	Czcibor Hlava	kasztelan
14.	1278	Ryszard von Dahme Młodszy	kasztelan
15.	1283	Henryk Schenk von Apolda zwany „de Polonia”	burgrabia
16.	po 1289-przed 1290	Zdzisław ze Sternberg	kasztelan
17.	1295	Konrad de Reno	burgrabia
18.	1302–1305	Benesz z Wartenberka	burgrabia
19.	1328	Albert von Pack	starosta
20.	1337	Peregryn von Peterswalde	starosta

Starostowie kłodzcy

Lp.	Lata rządów	Imię i nazwisko	Tytuł
1.	1341–1345	Wolfram von Pannwitz	starosta (Landeshauptmann)
2.	1346–1350	Albert von Crenwicz	starosta, burgrabia, pan zastawny
3.	1350	Mikołaj II, książę opawski	starosta
4.	1351	Henryk von Muschin	starosta, burgrabia
5.	po 1351-przed 1352	Hanusz von Wustehube	starosta, burgrabia
6.	1352–1353	Hugo von Donyrstein	starosta, burgrabia
7.	1353	Hanko von Knoblauchsdorf	starosta
8.	1353	Jeszko	starosta, burgrabia
9.	1355–1356	Jeszko Horczicz	starosta, burgrabia
10.	1353–1358	Benesz z Chusnik	starosta
11.	1359–1363	Wolfhard von Czedelicz	starosta, burgrabia
12.	1360	Hanko von Knoblauchsdorf	sędzia
13.	1365–1366	Piotr	starosta
14.	1366–1375	Puta II z Czastolowic	burgrabia
15.	1379–1382	Hanusz z Lichtenburka	starosta
16.	1382–1384	Benesz von Wartenberg	starosta
17.	1384–1387	Friedrich von Czirchaw	starosta
18.	1388–1397	Stefan Poduška z Martinic	starosta
19.	1397–1422	Jan Przemyślida	starosta, pan zastawny
*	1398–1400	Andrzej de Turkaw	podstarości
*	1414–1421	Bernard von Glaubitz ze Szczerby	starosta
20.	1421–1434	Puta z Czastolowic młodszy	starosta, pan zastawny
21.	1423–1425	Rafael	starosta
22.	1434–1440	Markward Trhlik z Międzylesia	starosta
23.	1436–1437	Hasso z Waldsteinu	starosta
24.	1440	Jan Täczige	starosta
25.	1441–1454	Hynek Krušina z Lichtenburka	starosta
26.	1454–1474	Jan z Warmsdorf	starosta
27.	1474–1477	Hans von Bernstein	starosta
28.	1477–1482 (1501)	Hans Pannwitz von Rengersdorf	starosta
29.	1482	Simon von Schirnow	burgrabia
30.	1484	Jakub Stanko	starosta, burgrabia
31.	1493	Jan Bartoszewsky z Lubanin	starosta
32.	1502–1504	Johannes Sockolik z Duby	starosta
33.	1506–1513	Georg von Breitenstein	starosta
34.	1514	Goltz z Wiednia	starosta
35.	1515–1521	Hans Betsch von Falkenau	starosta
36.	1522–1523	Johannes Rastelwitz	starosta
37.	1523–1524	Heinrich von Tschischwitz auf Ullersdorf	starosta, burgraf
38.	1524–1526	Heinrich Hund z Grodkowa	starosta, burgraf
39.	1526–1527	Melchior von Reinwald	starosta
40.	1527–1529	Hans Betsch von Falkenau	starosta
41.	1529	Melchior von Reinwald	starosta
42.	1530	Siegmund von Zharassau	starosta, sędzia krajowy
43.	1532–1533	Philipp von Pubschütz auf Knignitz	starosta
44.	1533–1535	Bernhard von Boraw	starosta
45.	1537–1551	Hans Prag von Wellnitz	starosta, burgraf
46.	1552–1556	Hans Schaffmann von Hamerles	starosta
47.	1559–1561	Albrecht Schellendorf von Hornisberg	starosta
48.	1561–1572	Christoph Muchek von Buckau auf Wossek	starosta
49.	1572–1575	Hans von Pubschütz	starosta
*	1575–1583	Christoph von Schellendorf(inne języki) und Adelsdorf auf Saatz und Kuna	wyższy urzędnik cesarski, radca wojskowy
*	1584–1588	Hans von Pannwitz und Mechwitz	radca wojskowy
50.	1589–1601	Melchior von Rechenberg	starosta
51.	1601–1607	Heinrich Log	starosta
52.	1607–1619	Niklas von Gersdorf und Walschwitz auf Großhorka und Rokythal	starosta
53.	1620–1622	David Heinrich Freiherr von Tschirnhaus	starosta
54.	1622–1625	Philipp Rudolph Graf zu Liechtenstein-Kastelkorn	starosta
55.	1626	Adam Gottfried Berka von Duba und Leipa	starosta
56.	1628–1633	Karl Fuchs	starosta
57.	1633–1644	Johann Arbogast von Annenberg	starosta
58.	1645–1646	Christoph Ferdinand Popel von Lobkowitz	starosta
59.	1646–1648	Melchior Ferdinand von Gaschin	starosta
60.	1649–1653	Johann Heinrich von Bubna	starosta
61.	1653–1679	Johann Georg von Götzen	starosta
62.	1680–1685	Michael Wenzel von Althann	starosta
*	1686–1690	wakat
63.	1691–1695	Franz Adam von Bubna	starosta
64.	1696–1707	Johann Friedrich von Herberstein	starosta
65.	1707–1714	Maximilian Mitrowsky	starosta
66.	1715–1724	Konrad Freiherr von Sternberg und Rudelsdorf	starosta
67.	1725–1741	Leopold Wilhelm von Waldstein	starosta
68.	1741–1742	Franz Anton von Haugwitz	starosta

Zobacz też

Przypisy

↑ A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006, s. 9.
↑ K. Bartkiewicz, Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław 1977, s. 161.
↑ A. Herzig, M. Ruchniewicz, op. cit., s. 82.
↑ M. Cetwiński, Wykazy władców i władz. Średniowiecze, [w:] Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 218.
↑ A.i A. Galasowie, Dzieje Śląska w datach, Wrocław 2000, s. 147.

Bibliografia

Herzig A., Ruchniewicz M., Dzieje Ziemi Kłodzkiej, DOBU Veralg/Oficyna Wydawnicza „Atut”, Hamburg-Wrocław 2006.
Bartkiewicz, K., Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Ossolineum, Wrocław-Kraków-Warszawa 1977.
Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Muzeum Ziemi Kłodzkiej, Kłodzko 1998.
Landes-Hauptleute der Graffschaft Glatz”, opracowane na podstawie rękopisu kroniki Josepha Köglera, [w:] „Vierteljahrsschrift für Geschichte und Heimatkunde der Grafschaft Glatz, t. 2: 1882-1883, s. 166–170.
Sedláček P., Vztahy mezi Kladskem a Frankenšteijnskem ve 14. a 15. stoleti (W:) „Kladský Sborník 2 (1998)”, s. 117–123.

[1] A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006, s. 9.

[2] K. Bartkiewicz, Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław 1977, s. 161.

[3] A. Herzig, M. Ruchniewicz, op. cit., s. 82.

[4] M. Cetwiński, Wykazy władców i władz. Średniowiecze, [w:] Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 218.

[5] A.i A. Galasowie, Dzieje Śląska w datach, Wrocław 2000, s. 147.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]