Nikolaos Stratos

Νικόλαος Στράτος

Data i miejsce urodzenia	16 maja 1872 Lutro
Data i miejsce śmierci	28 listopada 1922 Ateny
Premier Grecji
Okres	od 3 maja 1922 do 9 maja 1922
Przynależność polityczna	Partia Ludowa
Poprzednik	Dimitrios Gunaris
Następca	Petros Protopapadakis
Przewodniczący parlamentu Grecji
Okres	od 24 stycznia 1911 do 7 lipca 1911
Przynależność polityczna	Partia Liberalna
Poprzednik	Konstantinos Esslin
Następca	Joanis Tsirimokos
Minister spraw wewnętrznych Grecji
Okres	od 7 lipca 1909 do 15 sierpnia 1909
Poprzednik	Nikolaos Lewidis
Następca	Nikolaos Triandafyllakos

Nikolaos Stratos (gr. Νικόλαος Στράτος; ur. 16 maja 1872 w Lutro, zm. 28 listopada 1922 w Atenach^[1]) – grecki polityk, premier Grecji (1922).

Pochodził z Etolii, był synem generała Andreasa Stratosa (1834-1915)^[1]. Odbył studia prawnicze na uniwersytecie ateńskim, które ukończył w 1894^[2]. W 1902 po raz pierwszy uzyskał mandat deputowanego do parlamentu (był wybierany do parlamentu nieprzerwanie do roku 1920)^[1]. W 1909 objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych w rządzie Dimitriosa Rallisa. Od 1910 członek Partii Liberalnej, w styczniu 1911 objął stanowisko przewodniczącego parlamentu^[1]. W latach 1912 był ministrem marynarki.

W 1916 należał do grona założycieli Partii Narodowo-Konserwatywnej, opowiadającej się za polityką neutralności w I wojnie światowej. W tym czasie po raz pierwszy podjął się nieudanej misji utworzenia rządu^[1]. W 1922 ponownie objął urząd ministra spraw wewnętrznych, a w maju 1922 stanął na czele rządu, w którym objął także tekę ministra spraw zagranicznych^[1]. Po kilku dniach nie uzyskał votum zaufania ze strony parlamentu i podał się do dymisji^[2]. W czasie nieudanej kampanii w Azji Mniejszej i klęski w wojnie z Turcją doszło do buntu oficerów. Stratos został aresztowany i postawiony przed trybunałem wojskowym. Trybunał Wojskowy postawił zarzut zdrady stanu Stratosowi oraz dwóm innym premierom Grecji – Dimitriosowi Gunarisowi i Protopapadakisowi, dwóm ministrom i trzem oficerom, w tym ostatniemu głównodowodzącemu armią grecką w Anatolii Jeorjosowi Chadzianestisowi^[3]. Podczas procesu Stratos był przekonany, że jego koneksje polityczne pozwolą mu uniknąć kary^[2]. 28 listopada 1922 ogłoszono wyrok - karę śmierci dla sześciu z ośmiu podsądnych, w tym Stratosa. Wyrok wykonano jeszcze tego samego dnia^[4].

Był żonaty (żona Maria z d. Koromilas), miał dwoje dzieci^[1]. Syn, Andreas Stratos był historykiem, a córka Dora Stratu znaną tancerką^[1].

• Premierzy Grecji

• Biografia Stratosa (gr.) na greckiej stronie historycznej ''San Simera'', tworzonej przez Instytut Kulturalny Badań Akademickich (instytucja użyteczności publicznej) [online], sansimera.gr  (gr.).