Układ | |
---|---|
Wymiar |
|
Jednostka | |
Typowe symbole wielkości |
F, Q, P, N, T |
w jednostkach SI |
|
w jednostkach CGS |
|
w jednostkach anglosaskich |
|
Źródło nazwy |
Niuton (N) – jednostka siły w układzie SI[1] (jednostka pochodna układu SI)[2].
1 N to siła, z jaką trzeba działać na ciało o masie 1 kg, aby nadać mu przyspieszenie równe 1 m/s²[2]
Nazwa niuton upamiętnia angielskiego uczonego Isaaca Newtona.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]- 1 N to siła z jaką ziemska grawitacja oddziałuje na ciało o masie około 0,10198 kg ≈ 102 g (np. małe jabłko).
- Na powierzchni Ziemi na ciało o masie 1 kg działa siła skierowana w dół o wartości około 9,81 N, czyli 1 kgf[3]. W inżynierii i w codziennym życiu często stosuje się przybliżenie:
9,81 N = 1 kgf ≈ 10 N.
- Dekaniuton (daN) = 10 N jest używany do określenia wytrzymałości np. lin jako przybliżenie 1 kgf.
- Siła przyciągania Ziemi działająca na człowieka o masie 75 kg wynosi około 736 N.
Wielokrotności i podwielokrotności jednostki (wyróżniono najczęściej używane):
Wielokrotności | Podwielokrotności | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Mnożnik | Nazwa | Symbol | Mnożnik | Nazwa | Symbol | |
100 | niuton | N | ||||
101 | dekaniuton | daN | 10−1 | decyniuton | dN | |
10² | hektoniuton | hN | 10−2 | centyniuton | cN | |
10³ | kiloniuton | kN | 10−3 | miliniuton | mN | |
106 | meganiuton | MN | 10−6 | mikroniuton | µN | |
109 | giganiuton | GN | 10−9 | nanoniuton | nN | |
1012 | teraniuton | TN | 10−12 | pikoniuton | pN | |
1015 | petaniuton | PN | 10−15 | femtoniuton | fN | |
1018 | eksaniuton | EN | 10−18 | attoniuton | aN | |
1021 | zettaniuton | ZN | 10−21 | zeptoniuton | zN | |
1024 | jottaniuton | YN | 10−24 | joktoniuton | yN |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- kilogram-siła (kilopond)
- dyna
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ niuton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-15] .
- ↑ a b Mały ilustrowany leksykon techniczny, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982, s. 324, ISBN 83-204-0425-8 .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa, Dz.U. z 2005 r. nr 37, poz. 328, zmn. Dz.U. z 2005 r. nr 66, poz. 581 i Dz.U. z 2007 r. nr 90, poz. 597.