| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||
| Monomery |
H2N-C6H4-NH2 oraz | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Struktura meru |
-[-CO-C6H4-CO-NH-C6H4-NH-] | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||
Nomex (poli(izoftalano-1,3-fenylodiamid)) – polimer z grupy aramidów, wykorzystywany do produkcji włókien i arkuszy posiadających jednocześnie wysoką odporność mechaniczną i termiczną. Nazwa „nomex” jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy DuPont.
Otrzymywany przez polimeryzację 1,3-diaminobenzenu i kwasu izoftalowego. Pokrewny kevlar jest produktem polimeryzacji 1,4-diaminobenzenu i kwasu tereftalowego (nomex jest więc izomerem meta, a kevlar – para)[1].
Własności fizykochemiczne Nomeksu są zbliżone do kevlaru. Ma on jednak niższą temperaturę mięknięcia (ok. 220 °C) i rozkładu (ok. 350 °C) niż Kevlar oraz łatwiej się rozpuszcza w kwasie siarkowym, dzięki czemu jego obróbka jest tańsza i łatwiejsza.
Technologia syntezy tego polimeru została opracowana w latach 60. XX w. przez zespół chemików z firmy DuPont, kierowany przez Wilfreda Sweeny. Pierwsze materiały oparte na Nomeksie trafiły na rynek w 1967 roku.
Zastosowania
[edytuj | edytuj kod]
Tkaniny z Nomeksu stosuje się do produkcji niepalnej bielizny termoodpornej, na przykład dla kierowców Formuły 1, strażaków, wojska i innych służb pracujących w ciężkich warunkach, jako warstwy ochronne w rozmaitych urządzeniach, jako warstwy antyprzebiciowe w energetyce itd.
Nomex jest też stosowany w filtrach chemicznych działających w trudnych warunkach oraz pokrywa się nim papier, dzięki czemu staje się on niepalny i odporny na działanie agresywnych chemikaliów.
Nomex jest również głównym składnikiem materiałów kompozytowych o strukturze plastra miodu (ang. honeycomb). Posiada dużą wytrzymałość oraz sztywność i niską gęstość dlatego też jest stosowany w przemyśle lotniczym.
Nomex w postaci papieru i tektury znajduje także liczne zastosowania w przemyśle elektromaszynowym jako izolacja elektryczna. Nomex został sklasyfikowany przez laboratoria Underwriters Laboratories (akta nr E34739) jako izolator dielektryczny klasy C, odpowiedni do stosowania w systemach działających w wysokich temperaturach – systemy izolacji oparte na Nomex posiadają trwałość ponad 20 000 roboczo-godzin w temperaturze 220 °C[2]. Nomex jest też składnikiem laminatów nomeksowych typu NEN (połączenie papieru Nomex z folią poliestrową).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Anthony P. Gies, William K. Nonidez. A Technique for Obtaining Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization Time-of-Flight Mass Spectra of Poorly Soluble and Insoluble Aromatic Polyamides. „Anal. Chem.”. 76 (7), s. 1991–1997, 2004. DOI: 10.1021/ac035299t.
- ↑ Papier aramidowy Nomex – Silniki elektryczne [online], Voltrog.pl [dostęp 2019-10-15].
