Objętość cząstkowa (objętość parcjalna) – objętość, jaką zajmowałby dany składnik mieszaniny gazowej, gdyby w tej samej temperaturze sam wykazywał takie samo ciśnienie.
Objętości cząstkowe można wyliczyć, wykorzystując równanie Clapeyrona (prawo stanu gazu doskonałego):
gdzie:
vi – objętość cząstkowa składnika „i”
ni – liczność (liczba moli) składnika „i”
p – ciśnienie mieszaniny gazowej
R – uniwersalna stała gazowa
T – temperatura.
Objętość całej mieszaniny k-składnikowej:
gdzie:
V – objętość mieszaniny
n – łączna liczność składników mieszaniny.
Dla gazów rzeczywistych, szczególnie dla wysokich ciśnień, zamiast ciśnienia należałoby używać aktywności ciśnieniowej (lotności) gazu.