Order Krzyża Gwiaździstego

Order Krzyża Gwiaździstego

Awers insygniów orderu
Awers oznaki orderowej
Baretka
Ustanowiono	18 września 1668
Dewiza	SALUS ET GLORIA (Zbawienie i Chwała)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wysoce Szlachetny Order Krzyża Gwiaździstego^[1] (niem. Hochadeliger Sternkreuzorden^[2], węg. Hölgyi Csillagkereszt-rend^[3]) – do roku 1918 najwyższy order kobiecy Austrii i Austro-Węgier. Obecnie, obok Orderu Złotego Runa jest jednym z orderów domowych byłej cesarskiej dynastii Habsburgów Lotaryńskich.

Order ustanowiony został 18 września 1668 przez cesarzową Eleonorę, trzecią małżonkę Ferdynanda III na pamiątkę odnalezienia cennego zagubionego relikwiarza i w celu adoracji Krzyża Świętego i prowadzenia cnotliwego i pełnego dobrych uczynków życia.

Liczba dam orderu jest nieograniczona, ale przyjęcie do grona odznaczonych wymaga przeprowadzenia surowego wywodu szlachectwa (niem. Adelsprobe), przy którym trzeba się wykazać ośmioma szlacheckimi generacjami po stronie ojca i matki oraz szesnastoma szlacheckimi przodkami małżonka.

Obecnie suwerenem orderu jest arcyksiążę Karol II Habsburg, a żeńskim protektorem jest jego siostra arcyksiężna Gabriela Habsburg^[4].

Insygnium jednoklasowego orderu to medalion, na którym dwugłowy czarny orzeł monarchii habsburskiej nosi nałożony czerwony krzyż grecki, uwieńczony białą emaliowaną wstęgą z dewizą orderu: SALUS ET GLORIA (Zbawienie i Chwała). Order noszony jest na czarnej wstążce w formie kokardy nad lewą piersią.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Damy Orderu Krzyża Gwiaździstego.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Polki odznaczone Orderem Krzyża Gwiaździstego.

• Roman Freiherr von Procházka, Österreichisches Ordenshandbuch, Große Ausgabe, t. 1-4, München 1979
• Kronika. Wykaz dam Krzyża gwiaździstego zmarłych w 1916. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 13 z 18 stycznia 1917. 

• p
• d
• e

Austriackie odznaczenia republikańskie (według daty ustanowienia)

I Republika	Odznaka Honorowa za Zasługi (1), 1922 Medal Pamiątkowy Wojenny, 1932 Order Zasługi, 1934 Österreichisches Ehrenzeichen/Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst (1), 1934
II Republika	Odznaka Honorowa za Zasługi (2), 1953 Odznaka Honorowa Ratownictwa Górniczego, 1954 Österreichisches Ehrenzeichen/Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst (2), 1955 Odznaka Służby Wojskowej, 1963 Medal Służby Wojskowej, 1963 Austriacki Medal Olimpijski (1), 1964 Medal Rannych, 1975 Odznaka Honorowa za Zasługi dla Wyzwalania Austrii, 1976 Austriacki Medal Olimpijski (2), 1976 Medal Karola, 1978 Odznaka Służb Porządkowych, 1985 Odznaka Zasługi Wojskowej, 1989 Medal Misji Austriackich Sił Zbrojnych, 2001 Odznaka Honorowa Federalna, 2002 Medal Uznania Wojskowego, 2006 Medal Milicji, 2006
Ordery domowe dynastii habsburskiej (od 1918)	Order Złotego Runa, 1421 Order Krzyża Gwiaździstego, 1668

 Osobne artykuły: austro-węgierskie odznaczenia i węgierskie odznaczenia.

• p
• d
• e

Austriackie i austro-węgierskie odznaczenia monarchii habsburskiej (według daty ustanowienia)

Order Złotego Runa, 1421 Order Niewolnic Cnoty, 1662 Order Krzyża Gwiaździstego, 1668 Order Miłości Bliźniego, 1708 Odznaka Elżbiety Teresy, 1749 Order Marii Teresy, 1757 Order Świętego Stefana, 1764 Medal Waleczności, 1789 Medal Wojskowy Ołomuński, 1796 Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych, 1801 Medal Zasługi Cywilnej, 1804, 1835, 1848, 1918 Order Leopolda, 1808 Krzyż Szlachecki Czeski, 1814 Krzyż Armatni, 1814 Krzyż Honorowy Cywilny, 1815 Order Korony Żelaznej, 1816 Medal Pamiątkowy Tyrolskiej Obrony Kraju, 1848, 1859, 1866 Odznaka za Służbę Wojskową, 1849 Krzyż Zasługi Wojskowej, 1849 Order Franciszka Józefa, 1849 Krzyż Zasługi Cywilnej, 1850 Medal Pamiątkowy Kampanii przeciwko Danii, 1864 Krzyż Mariański, 1871 Medal Wojenny, 1873 Odznaka Honorowa za Dzieła Sztuki i Umiejętności, 1887 Medal Zasługi Wojskowej, 1890 Medal Pamiątkowy Podróży Morskiej, 1893 Order Elżbiety, 1898 Medal Honorowy za Czterdziestoletnią Wierną Służbę, 1898 Medal Jubileuszowy Pamiątkowy Wojskowy, 1898 Medal Jubileuszowy Pamiątkowy Cywilny, 1898 Medal Jubileuszowy Pamiątkowy Dworski, 1898 Medal Straży Ogniowej, 1905 Krzyż Jubileuszowy Wojskowy, 1908 Krzyż Jubileuszowy Cywilny, 1908 Krzyż Jubileuszowy Dworski, 1908 Odznaka Honorowa Pospolitego Ruszenia, 1908 Medal Pamiątkowy Bośniacko-Hercegowiński, 1909 Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji, 1913 Odznaka Honorowa Austriackiego Czerwonego Krzyża, 1914 Krzyż Wojenny za Zasługi Cywilne, 1915 Krzyż Żelazny Zasługi, 1916 Krzyż Franciszka Józefa, 1916 Odznaka Pamiątkowa Franciszka Józefa, 1916 Krzyż Wojskowy Karola, 1916 Medal Rannych, 1917 Odznaka Ostrogi Złotej, 1918 Krzyż Pamiątkowy Wojenny, 1918

 Osobne artykuły: Austriackie odznaczenia i Węgierskie odznaczenia.