Orientalistyka – nauka o kulturach orientalnych: językach, literaturze, sztuce, historii, społeczeństwie, życiu codziennym i obyczajach, polityce, religii, filozofii itp. Na ogół przyjmuje się, że odnosi się do kultur (ludów, cywilizacji) Orientu, czyli Azji, Bliskiego Wschodu, Maghrebu, ale często w obręb jej zainteresowania włącza się także kultury obszaru Sahelu i tzw. Czarnej Afryki, a w interpretacjach skrajnych (np. francuska, zob. INALCO) także kultury Oceanii, a nawet Europy Środkowo-Wschodniej.
Dziedziny orientalistyki
[edytuj | edytuj kod]Orientalistyka nie jest dziedziną jednorodną. Ze względu na bogactwo jej przedmiotu wyróżnia się w niej następujące dziedziny określone geograficznie czy cywilizacyjnie:
- afrykanistyka
- arabistyka i islamistyka
- armenistyka
- birmanistyka
- buddologia
- drawidologia (w tym tamilistyka)
- etiopistyka (inaczej abisynistyka)
- filipinistyka (inaczej filipinologia)
- hebraistyka, biblistyka, qumranistyka i judaistyka
- iranistyka (w tym afganologia, kurdologia i tadżykologia)
- indologia (inaczej indianistyka) i cyganologia
- japonistyka (inaczej japonologia), ajnologia i riukiuanistyka
- kartwelistyka (inaczej kartwelologia)
- kaukazologia
- karaimoznawstwo
- khmerologia
- koreanistyka
- laotanistyka
- mongolistyka
- malaistyka, indonezystyka, jawanologia, austronezystyka
- sinologia (inaczej chinoznawstwo)
- semitystyka (inaczej semitologia)
- syberystyka
- syrologia
- taistyka (inaczej tajologia)
- turkologia i turkmenistyka
- tybetologia
- wietnamistyka
- filologia starożytnego Bliskiego Wschodu, na którą składają się sumerologia, asyrologia, hetytologia, egiptologia, nubiologia, koptologia
- dziedziną słabo zorganizowaną i nie posiadającą swoistej nazwy jest filologia i kulturoznawstwo ludów Indochin.
Organizacja instytucjonalna orientalistyki
[edytuj | edytuj kod]Nauczanie w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Obecnie prowadzące kierunki studiów orientalistycznych:
- Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – Instytut Orientalistyki
- Uniwersytet Warszawski – Wydział Orientalistyczny
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Instytut Orientalistyki oraz Zakład Języka Koreańskiego, Zakład Hebraistyki, Arameistyki i Karaimoznawstwa i Zakład Badań nad Językami i Kulturami Tajwanu oraz Wietnamu (w Instytucie Etnolingwistyki)
- Uniwersytet Wrocławski – Zakład Filologii Indyjskiej (w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych)
Pozostałe ośrodki (obecnie):
- Uniwersytet Mikołaja Kopernika
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu
- Uniwersytet Gdański
- Uniwersytet Łódzki
- Uniwersytet Wrocławski – Szkoła Języków Antycznych i Orientalnych, wchodzi w skład Instytutu Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych, umożliwia naukę języków orientalnych bez podejmowania studiów orientalistycznych, oferuje naukę także tych języków orientalnych, które nie są specjalnościami studiów w Instytucie
- Uniwersytet Szczeciński
Historycznie:
- Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie – Instytut Orientalistyczny
- Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
- Instytut Wschodni w Warszawie – szkoła wschodoznawcza
Nauczanie na świecie
[edytuj | edytuj kod]- Francja
- Institut national des langues et civilisations orientales (INALCO) – Paryż
- Instituts d’Asie Collège de France – Paryż
- École des hautes Études orientales – Paryż
- École française d’Extrême-orient – Sajgon, Indochiny Francuskie, potem Paryż
- Anglia
- School of Oriental and African Studies University of London (SOAS) – Londyn
Prezentacja wyników badań
[edytuj | edytuj kod]Stowarzyszenia naukowe w Polsce:
- Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
- Polska Akademia Umiejętności
- Komisja Orientalistyczna Polskiej Akademii Nauk
Polskie czasopisma orientalistyczne oraz serie wydawnicze (wymieniane w każdej kategorii w kolejności powstania):
- ogólnoorientalistyczne (obejmujące wszystkie dziedziny orientalistyki):
- naukowe:
- popularne:
- „Wschód”
- „Orient”
- „Kontynenty”
- dotyczące tylko pojedynczych dziedzin orientalistyki:
Zagraniczne czasopisma orientalistyczne (tylko ważniejsze czasopisma naukowe):
- „Zeitschrift der deutschen Morgenländischen Gesellschaft” ZDMG (Niemcy)
- „Journal asiatique” JA (Francja)
- „Journal of the Royal Asiatic Society” JRAS (Wielka Brytania)
- „Études asiatiques – Asiatische Studien” EA/AS (Szwajcaria)
- „Wiener Zeitschrift für Kunde Morgenlandes” WZKM (Austria)
- Bulletin de l’École française d’Extrême-orient” BEFEO (Francja-Wietnam)
- „Journal of the American Oriental Society” JAOS (USA)
- „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” BSAAS (Wielka Brytania)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Michel van Esbroeck – orientalista wczesnego chrześcijaństwa.
- Centrum Studiów Polska-Azja – polski think-thank zajmujący się Dalekim Wschodem, Azją Południową i Południowo-Wschodnią.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Szkice z dziejów polskiej orientalistyki, t. 1:1957, Warszawa: PWN, red. Jan Reychman; t. 2: 1966, Warszawa: PWN, red. Stefan Strelcyn; t. 3: 1969, Warszawa: PWN, red. Stefan Strelcyn; t. 4: 2007, Warszawa: Wyd. UW, red. Tadeusz Majda.
- Oriental Studies in the sixty years of independent Poland, Warszawa: PWN, 1983.
- Indie w Warszawie, Warszawa: DW Elipsa, 2006.
- „Przegląd Orientalistyczny”, kwartalnik, od 1949.
- „Rocznik Orientalistyczny”, rocznik, od 1912.