Ten artykuł dotyczy osiedla Katowicach. Zobacz też: inne miejsca o tej nazwie.

Osiedle Akademickie

Dom Studencki nr 2 w 2006 roku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Katowice
Dzielnica	Ligota-Panewniki
Data budowy	lata 60. XX wieku
Położenie na mapie Katowic Osiedle Akademickie
Położenie na mapie Polski Osiedle Akademickie
Położenie na mapie województwa śląskiego Osiedle Akademickie
50°12′59,8″N 18°57′33,6″E/50,216611 18,959333

Osiedle Akademickie – miasteczko akademickie w Katowicach, położone przy ulicy Studenckiej w dzielnicy Ligota-Panewniki. Składa się z trzech domów studenckich powstałych dla Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w latach 60. XX wieku.

Ligota i Panewniki po II wojnie światowej zaczęły nabierać znaczenia jako jeden z ważniejszych ośrodków akademickich w regionie. Już w latach 50. XX wieku w pobliżu ligockiego dworca kolejowego powstały akademiki Akademii Ekonomicznej w Katowicach, zaś na przełomie lat 60. i 70. wraz z powstaniem szpitala ruszyła budowa domów studenta Śląskiej Akademii Medycznej^[1]. W tym samym okresie postanowiono też, że Ligota stanie się bazą noclegową także dla powstałego wówczas Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a uczenia ta potrzebowała niezbędnego zaplecza^[2]. Budowa miasteczka akademickiego w Ligocie trwała zaś w latach 60. XX wieku^[3].

Pierwszy dom studenta z 440 miejscami oddano do użytku 1 października 1968 roku, a wydarzenie to zbiegło się z czasem z uroczystą inauguracją I roku akademickiego na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach^[4]. Rok później, 21 listopada 1969 roku, do użytku oddano kolejne dwa domy mieszczące łącznie 880 miejsc^[4], a akademikom nieoficjalnie nadano w tym okresie następujące nazwy: „Stonoga”, „Aplikant” i „Szpital”. Miasteczko stawało się z biegiem lat coraz bardziej samowystarczalne. W 1972 roku uruchomiono pralnię, ośrodek usługowy oraz ośrodek zdrowia^[2].

Wraz z powstaniem osiedla Akademickiego zaczęło rozwijać się życie kulturalne. W 1969 roku w jednym z akademików transmisję rozpoczęło Studenckie Radio „Egida”^[2]. Radio swój pierwszy program nadało 21 listopada 1969 roku^[4]. Rok później, 15 listopada 1970 roku otwarto klub studencki „Straszny Dwór”^[2]. Klub ten organizował koncerty muzyki różnych gatunków, lecz przede wszystkim był kojarzony z muzyką metalową. W latach 90. XX wieku w Strasznym Dworze grały m.in. takie zespoły jak Kat, Dragon czy Necrophobic^[5]. Włączał się też w organizację juwenaliów czy też otrzęsin^[6]. „Straszny Dwór” zakończył swoją działalność w 2013 roku, a jego kontynuatorem był klub DSOProjekt^[7]. W Domu Studenta nr 7 działał zaś klub studencki „Za Szybą”, w którym występował m.in. Jacek Kaczmarski^[5].

Fundacja „Elementarz” w 2013 roku jako pierwsza organizacja pozarządowa w Polsce utworzyła na terenie osiedla Akademickiego żłobek we współpracy z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach^[8].

W 2005 roku z Domu Studenckiego nr 3 wyprowadzili się ostatni studenci. Budynek ten zakupiła w 2019 roku firma Opal^[9]. Dom Studenta nr 1 (dawniej „Stonoga”) przeszedł w 2019 roku modernizację^[10]. W listopadzie 2023 roku rozebrano Dom Studencki nr 3, a na jego terenie spółka Opal zaplanowana budowę trzech obiektów mieszkalnych z ok. 130 mieszkaniami^[9].

Osiedle Akademickie położone jest w zachodniej części Katowic, przy ulicy Studenckiej^[11], na terenie dzielnicy Ligota-Panewniki^[12], w pobliżu terenów rekreacyjnych parku Zadole^[3]. Składa się ono z trzech domów studenckich^[3] dla studentów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach^[11][13], zaś przestrzeń między domami zagospodarowana jest przez zieleń osiedlową^[14]. Domy studenckie składają się zaś z jedno- i dwuosobowych pokoi. W każdym budynku są m.in. pralnie, kuchnie, pokoje do nauki czy też sale gier.^[13]

W roku akademickim 2019/2020 Dom Studenta nr 1 przeznaczony był głównie dla studentów Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych, Wydziału Nauk Przyrodniczych oraz Wydziału Humanistycznego, Dom Studencki nr 2 dla Wydziału Prawa i Administracji, Wydziału Nauk Społecznych oraz Wydziału Humanistycznego, zaś Dom Studencki nr 7 dla studentów Uniwersytetu Śląskiego oraz innych górnośląskich uczelni^[15].

Na osiedlu funkcjonuje szereg placówek handlowo-usługowych^[13], a w rejonie osiedla położone są także obiekty sportowo-rekreacyjne, jak m.in. boiska do piłki nożnej, kort tenisowy czy też boiska do siatkówki plażowej^[13]. Przy ulicy Studenckiej 22 działa klub fitness^[16].

Osiedle jest głównym ośrodkiem kultury studenckiej. W okresie letnim odbywa się tutaj szereg wydarzeń muzycznych, sportowych i innych integrujących społeczność akademicką.^[13] Na osiedlu Akademickim, w Domu Studenta nr 1 siedzibę ma Studenckie Studio Radiowe Egida^[17], a przy ulicy Śląskiej 75 działa klub Panorama, będący m.in. miejscem organizacji cyklicznych koncertów^[18]. W budynku przy ulicy Studenckiej 16 (Dom Studencki nr 7) działa Filia nr 18 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach^[19].

Na osiedlu Akademickim Fundacja „Elementarz” przy ulicy Studenckiej 18 i 20 prowadzi zespół placówek, w skład których wchodzą: Żłobek „Elementarz Przyjazny Rodzinie”, Niepubliczne Przedszkole „Elementarz”, Prywatna Szkoła Podstawowa i Niepubliczna Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I stopnia^[8]. Pod numerem 18 funkcjonuje także Niepubliczna Szkoła Podstawowa FEP w Katowicach^[20].

Przy osiedlu znajduje się przystanek autobusowy ZTM Ligota Akademiki^[13].

• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, ISBN 978-83-87727-29-1 .
• JoannaJ. Hiżycka JoannaJ., StanisławS. Sławiński StanisławS., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Piotrowice z Ochojcem i Zadolem. Tom I Tekst, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1996  (pol.).
• GrzegorzG. Płonka GrzegorzG. (red.), Zarys dziejów Ligoty i Panewnik: od zarania do czasów współczesnych, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 2010, ISBN 978-83-7164-621-8, OCLC 670291340  (pol.).