 Ostropest plamisty | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
ostropest | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Silybum Adans. Fam. 2: 116, 605. Jul-Aug 1763 | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Silybum marianum (L.) Gaertn[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Ostropest (Silybum Adans) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje dwa gatunki. Występują one naturalnie w strefie śródziemnomorskiej, w znacznej części Europy i zachodniej Azji[4]. W Polsce spotykany jest w uprawie ostropest plamisty Silybum marianum[5]. Roślina ta została szeroko rozprzestrzeniona na świecie i jako introdukowana rośnie w północno-zachodniej Europie, w środkowej i wschodniej Azji, w Australii, południowej Afryce i na obu kontynentach amerykańskich[4]. Stosowana jest jako ozdobna i lecznicza[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny roczne i dwuletnie osiągające do 1,5 m wysokości. Łodygi pojedyncze, prosto wzniesione[6].
- Liście
- Zarówno odziomkowe jak i łodygowe, pierzasto kapowane lub zatokowo wcinane, na brzegach kolczaste, z charakterystycznymi białawymi plamami wzdłuż wiązek przewodzących[6].
- Kwiaty
- Zebrane w pojedyncze koszyczki na szczytach pędów. Listki okrywy liczne, zewnętrzne i środkowe zakończone długim, ostrym kolcem. Korony kwiatów rurkowate, purpurowe[6].
- Owoce
- Lekko spłaszczone, wydłużone i czarne niełupki z pękiem białych włosków puchu kielichowego[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae, w jej obrębie klasyfikowany do podrodziny Carduoideae, plemienia Cardueae i podplemienia Carduinae[7].
- Wykaz gatunków[4]
- Silybum marianum (L.) Gaertn. – ostropest plamisty
- Silybum eburneum Coss. & Durieu
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Roślina lecznicza
- Ostropest plamisty jest rośliną stosowaną w zaburzeniach funkcji wątroby[8]. Pierwsze wzmianki o medycznych zastosowaniach tej rośliny pochodzą od Pliniusza Starszego[9].
- Owoce ostropestu plamistego bywają stosowane do produkcji herbat ziołowych[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
- ↑ a b c Silybum Adans., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-21].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 168, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 345. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Genus Silybum Adans.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-02-21].
- ↑ a b Mirosław Jarosz: Suplementy diety a zdrowie. Warszawa: PZWL, 2015, s. 85. ISBN 978-83-200-3701-2.
- ↑ Oskar Berezowski: Podróż w czasie z ostropestem. solgar.pl. [dostęp 2015-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-25)].
Identyfikatory zewnętrzne:
