PAMP (od ang. pathogen-associated molecular patterns), wzorce molekularne związane z patogenami^[1] – charakterystyczne i powtarzalne wzorce molekularne związane z elementami budowy i metabolizmu licznych patogenów, na które może być narażony organizm^[2]. Są to struktury drobnoustrojów chorobotwórczych (np. składniki ściany komórkowej bakterii G+, błony komórkowej bakterii G–), selektywnie rozpoznawane przez mechanizmy układu odpornościowego nieswoistego i uruchamiające proces zwalczania infekcji.

Najważniejsze cechy charakteryzujące PAMP to^[1]:

• są wyłącznie spotykane w patogenach, a nigdy w komórkach własnych organizmu
• są ewolucyjnie konserwowane (niezmienne ewolucyjnie)
• są niezmienne i stałe dla większej grupy patogenów, a nie jednego gatunku patogenu
• są w niezmienionej formie bezwzględnie konieczne dla przetrwania patogenu. Mutacje i modyfikacje tych cząsteczek uniemożliwiają rozwój chorobotwórczego drobnoustroju

Należą do nich między innymi:

• lipopolisacharyd, występujący u bakterii Gram-ujemnych
• lipoproteiny
• peptydoglikany
• kwas lipotejchojowy
• dwuniciowe RNA wirusów
• jednoniciowe RNA wirusów
• niemetylowane sekwencje CpG
• polisacharydy bakterii
• lipoarabinomannan
• zymosan u drożdży
• białka ścian bakterii
• metionina N-formylowana
• mannany i mannozylowane białka u drożdży

W organizmie ludzkim cząsteczki PAMP są rozpoznawane dzięki receptorom rozpoznającym wzorce – specyficznym strukturom znajdujących się na przede wszystkim na powierzchni komórek. Najlepiej poznaną ich grupą są receptory toll-podobne.

• DAMP