Pacjent – osoba korzystająca ze świadczeń opieki zdrowotnej, niezależnie od tego, czy jest zdrowa, czy chora (definicja Światowej Organizacji Zdrowia)[1]. Inna definicja za pacjenta uznaje:
- osobę otrzymującą opiekę medyczną
- klienta lekarza, dentysty itd.
niezależnie, czy jest zdrowy, czy chory[2].
Pacjent-klient w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Pacjent-klient to zbitka pojęciowa określająca zmiany, jakie zaszły w postrzeganiu pacjenta pod wpływem procesu ekonomizacji opieki zdrowotnej. Jego efektem stało się przesunięcie zależności pomiędzy lekarzem a pacjentem w kierunku zależności rynkowych[3][4]. Przejawami procesu ekonomizacji, niekiedy utożsamianego także z reformami New Public Management, stało się wprowadzenie do opieki zdrowotnej:
- mechanizmu rynkowego (w tym rynków wewnętrznych)
- mechanizmu konkurencji
- swobody wyboru usługodawcy (dotyczy: ginekologa i położnika, stomatologa, dermatologa, wenerologa, onkologa, okulisty, psychiatry, świadczeń dla osób chorych na gruźlicę, świadczeń dla osób zakażonych wirusem HIV, świadczeń dla inwalidów wojennych, świadczeń dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji psychoaktywnych – w zakresie lecznictwa odwykowego[5], a także lekarza podstawowej opieki zdrowotnej).
Jak dowodzą badania, pacjenci rzadko korzystają z możliwości zmiany lekarza rodzinnego, szpitale natomiast „obsługują” tych samych pacjentów (konkurują na tym samym obszarze geograficznym). System nie pobudził także konkurencji międzysektorowej, a najwyżej wewnątrzsektorową – podmiotów o takim samym statusie prawnym[6]. Formalnie ustawy wprowadziły więc rozwiązania quasi-rynkowe, które nie znajdują jednak odzwierciedlenia w zachowaniach podmiotów opieki zdrowotnej i pacjentów w takim zakresie, aby można było mówić o spełnieniu zamierzeń ustawodawcy. Z tego względu pacjenta/klienta należy definiować jako pacjenta obdarzonego atrybutami rynkowymi[7][8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cyt. za I. Rudawska, Marketing w nowoczesnej opiece zdrowotnej. Wybrane aspekty, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecinskiego, Szczecin 2005, s. 50.
- ↑ Tłumaczenie własne na podstawie: The New Lexicon Webster’s Encyklopedic Dictionary of The English Language, Deluxe Edition, 1991 Edition, Lexicon Publications, INC New York.
- ↑ I. Rudawska, Ekonomizacja relacji pacjent – usługodawca w opiece zdrowotnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
- ↑ 10 miljoen extra voor positie patiënt/cliënt (nl).
- ↑ Art. 118 Ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. z 2003 r. nr 45, poz. 391) (uchylona).
- ↑ I. Rudawska, ibidem, s. 104–108, także M. Ciszewska, A. Kuśmierz, Inwentaryzacja badań w sektorze zdrowia w latach 1999–2002, [w:] Strategie szpitali w warunkach reform, K. Obłój, M. Ciszewska, A. Kuśmierz, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania, Warszawa 2004, s. 20.
- ↑ R. Dudek, Chory jako klient i e-pacjent, Politicus – Pismo Koła Młodych Politologów, Wrocław 2008, por. także: L. Dziewięcka-Bokun, Systemowe determinanty polityki społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
- ↑ Patiënt / cliënt / klant (nl).