


Papieros – wyrób tytoniowy składający się z rurki z cienkiej bibułki (gilzy) o średnicy do 1 cm i długości do 12 cm (zwykle 8,5 cm), wewnątrz której znajduje się mieszanka tytoniowa zawierająca spreparowane liście różnych odmian tytoniu.
Podczas palenia papierosa zawarta w dymie papierosowym nikotyna dostaje się do krwi i wywiera swoje działanie na organizm palacza. Oprócz nikotyny dym tytoniowy zawiera tysiące innych szkodliwych, rakotwórczych substancji chemicznych.
Podobną rolę spełnia fajka (zamiast w papierze, który spala się wraz z tytoniem, spreparowane liście umieszczone są w niepalnym, najczęściej drewnianym cybuchu) oraz cygaro – tu zamiast papieru jest wysuszony, ale nierozdrobniony, liść tytoniu. Małe cygaro, zbliżone wyglądem do papierosa, to cygaretka.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Polska nazwa pochodzi od papieru owijającego ścinki liści tytoniu. Obecnie prawie wszystkie papierosy mają filtry, wprowadzone po raz pierwszy w 1940 przez markę Pall Mall i rozpowszechnione przez markę Kent. Technologię produkcji opracował niemiecki emigrant w USA, James Albert Bonsack, biorący udział w konkursie na wymyślenie maszyny do zwijania cygar. Przedtem papierosy zawijano ręcznie jako małe cygara (cygaretki). Proces był pracochłonny. Bonsack dodał element rolki papieru, w którą maszyna automatycznie zwijała ścinki tytoniu i kroiła. Bonsack opatentował dwukrotnie maszynę w tym samym roku (1880), ale nie było chętnych na kupno, ponieważ produkowała ona papierosy w ilości, której nikt w USA nie byłby w stanie skonsumować. Dopiero współpraca z Jamesem Duke’em zaowocowała odpowiednim marketingiem i stworzeniem od podstaw masowej konsumpcji papierosów w USA, później w Wielkiej Brytanii i na całym świecie. Duke m.in. rozdawał za darmo każdemu polskiemu imigrantowi na Ellis Island w Nowym Jorku po pięć paczek papierosów[potrzebny przypis]. W czerwcu 1922 polski rząd wprowadził Polski Monopol Tytoniowy, rozciągając na cały kraj przepisy obowiązujące przed 1918 w Galicji oraz zaborze rosyjskim[potrzebny przypis].
Skutki zdrowotne
[edytuj | edytuj kod]- choroby układu krążenia
- choroba niedokrwienna serca
- zawał mięśnia sercowego
- miażdżyca zarostowa kończyn dolnych
- zaburzenia pracy serca
- nadciśnienie tętnicze
- tętniak aorty
- choroby układu oddechowego
- choroby układu pokarmowego
- wrzody żołądka i dwunastnicy
- rak dziąseł
- rak podniebienia
- przepuklina jelitowa
- rak jelita grubego
- rak odbytnicy
- choroby zębów
- paradontoza
- zapalenie dziąseł
- próchnica
- choroby oczu
- zapalenie spojówek
- katarakta
- zwyrodnienie plamki żółtej
- choroby układu hormonalnego
- nadczynność tarczycy (choroba Gravesa-Basedowa),
- niedoczynność tarczycy
- rak trzustki
- choroby układu rozrodczego
- zaburzenia okresu okołoporodowego
Papierosy zawierające środki odurzające
[edytuj | edytuj kod]Papieros powstały z ręcznego zwinięcia bibułki (bletki) papierowej (lub z liścia tytoniu) z marihuaną (czystych, zmieszanych ze sobą lub zmieszanych z tytoniem) nazywany jest zazwyczaj jointem lub skrętem, jednak znanych jest też duża liczba innych określeń gwarowych. Joint w odróżnieniu od zwykłego „papierosa” jest zazwyczaj szerszy po stronie którą się podpala, niż po stronie ustnika. Ustnik jest zwykle wykonany z paska zwiniętej tekturki. „Czyste” jointy zawierają jedynie marihuanę, bez dodatku tytoniu.
Uzależnienie warunkowane płcią
[edytuj | edytuj kod]Badania naukowe dowiodły, iż uzależnienie się od papierosów kobiet ma zupełnie odmienne podłoże niż u palących mężczyzn. Podczas gdy mężczyźni zazwyczaj palą dla zabicia nudy i dla relaksu, kobiety zazwyczaj robią to dlatego, że palenie je uspokaja[potrzebny przypis]. Taka odmienna forma uzależnień wskazuje, że terapia antynikotynowa również powinna być odmienna. Kobietom ciężej jest rzucić palenie[potrzebny przypis]. Co prawda uczeni stwierdzili, że palące kobiety nie przepadają za paleniem, jednak w ich psychice działają specyficzne lęki w związku z tym nałogiem. Dla przykładu u kobiet większą rolę odgrywa obawa, że gdy przestaną palić, wówczas przybiorą na wadze (co istotnie się zdarza, gdyż odruch wzięcia czegoś do ust dla uspokojenia pozostaje i jest racjonalizowany jako głód). Można to określić jako uzależnienie psychiki, a w mniejszym stopniu organizmu. Podczas gdy w przypadku mężczyzn dobre efekty przynoszą plastry zawierające nikotynę, w przypadku kobiet nie mają one takiej siły oddziaływania. Więcej może zdziałać terapia behawioralna, niż środki farmakologiczne wspomagające rzucenie palenia[1].
Sprzedaż
[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z obowiązującym prawem zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych (papierosów) z nikotyną młodzieży do lat 18. Sprzedaż wyrobów tytoniowych niepełnoletnim jest według prawa wielu państw niedozwolona. W Polsce kara za sprzedaż to grzywna od 20 do 5000 złotych[2]. Od 1 stycznia 2017, w związku z rozporządzeniem Komisji Europejskiej, na każdej paczce papierosów przedstawione są zdjęcia przedstawiające skutki palenia tytoniu, podany jest także numer telefonu oraz strona internetowa pomagająca palaczom w rzuceniu palenia. Zakazana jest sprzedaż papierosów w opakowaniach zawierających mniej niż 20 sztuk, bez opakowania oraz na sztuki. Nielegalny jest także handel papierosami z marihuaną.
Podział na typy
[edytuj | edytuj kod]Do 2001:
- zwykłe (ang. full flavour)
- lekkie (ang. light)
- ultralekkie (ang. super light)
- mentolowe (ang. menthol)
- mentolowe lekkie (ang. menthol light)
- vanilla (i inne smakowe)
Od 2001, w związku z wymogami Unii Europejskiej[3], nie można sprzedawać już opakowań papierosów będących w legalnym obrocie w krajach unijnych oznaczanych jako „lekkie” (light) lub „ultralekkie” (super light). Papierosy o obniżonej zawartości nikotyny i substancji smolistych są jednak rozpoznawalne po kolorze opakowania. Przyjęło się, że papierosy „zwykłe” (full flavour) są w opakowaniach czerwonych lub z czerwonym logo, natomiast te z obniżoną zawartością tytoniu i substancji smolistych są wyróżnione kolorem niebieskim lub błękitnym. Papierosy znane wcześniej jako ultralekkie wyróżnia kolor srebrny. Papierosy mentolowe wyróżnia kolor zielony. Zgodnie z dyrektywą tytoniową od 2020 papierosy mentolowe zostały wycofane z obrotu[4][5].
Podział ze względu na długość
[edytuj | edytuj kod]- 64 mm (bez filtra)
- 70 mm
- 84 mm (King Size)
- 100 mm
- 110 mm (normalny z filtrem o długości 20mm)
- 120 mm
1 cm³ tytoniu waży około 0,37 g, wymiary papierosa: promień – 0,4 cm długość – 5,7 cm, objętość: od 2,00 do 2,85 cm³, tytoń w papierosie waży od około 0,75 g do 1,1 g.
Konsumpcja
[edytuj | edytuj kod]Około 5,5 biliona papierosów jest produkowanych każdego roku przez przemysł tytoniowy, palonych przez około 1 miliarda ludzi[6][7]. Na wszystkich kontynentach zdecydowaną przewagę palaczy stanowią mężczyźni.
Statystyki palących w Polsce i na świecie: patrz hasło nikotynizm.
Papierosy z ustnikiem
[edytuj | edytuj kod]Papirosa (ros.: Папироса) lub papieros z ustnikiem jest to bibułka papierosowa wypełniona w jednym z końców tytoniem. W odróżnieniu od zwykłych papierosów, w papierosie z ustnikiem gilza (rurka) pozostaje pusta niemal na całej długości, a tytoń umieszczony jest tylko na odcinku, w którym w przypadku zwykłych papierosów mieści się filtr/ustnik. W pozostałej części znajduje się tekturowa rurka (80–90 g/m²) dodająca całości sztywności, pełni także rolę lufki.
Najważniejszą różnicą pomiędzy papierosami z ustnikiem a papierosami zwyczajnymi jest brak filtra (choć istnieją także papierosy z filtrem), ilość tytoniu (w papierosie zajmuje 1/3 części całości) oraz jakością zastosowanego papieru. W przypadku papierosów z ustnikiem papier tli się, a nie pali[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- E-papieros (papieros elektroniczny)
- Papieros leczniczy
- Papierośnica, wieczna zapałka
- Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
- Jednolite opakowanie wyrobów tytoniowych
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pójdziemy z dymem – artykuł źródłowy w serwisie dla kobiet www.WysokieObcasy.pl.
- ↑ Art. 6 ust. 1 i 13 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 1995 o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1162).
- ↑ DYREKTYWA 2001/37/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 5 czerwca 2001 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych.
- ↑ wSensie.pl: Za 4 lata bez mentolowych. Skarga Polski odrzucona. 04-05-2016. [dostęp 2016-05-08].
- ↑ Instytut Gospodarki Rolnej: Polska przegrała sprawę dyrektywy tytoniowej. 2016-05-04. [dostęp 2016-05-08].
- ↑ Newsweek.pl: Liczba palaczy wciąż rośnie. Tytoń pali już miliard ludzi. 2014-01-08. [dostęp 2016-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].
- ↑ Journal of the American Medical Association: Smoking Prevalence and Cigarette Consumption in 187 Countries, 1980-2012. 2014-01-08. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).
- ↑ Дмитрий Стахов – «Дым отечества». newtimes.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-07)]..