 nr rej. A-1500 z 4.02.2019[1]
| |
 Pawilon od strony ronda Dmowskiego (2025) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Marszałkowska 99/101 |
| Typ budynku |
pawilon handlowy |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy |
1966 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′44,5″N 21°00′42,0″E/52,229028 21,011667
| |
Pawilon Cepelii – późnomodernistyczny[2] pawilon sklepu Cepelii znajdujący się w Warszawie u zbiegu ulic Marszałkowskiej i Nowogrodzkiej, przy rondzie Dmowskiego, ukończony w 1966 jako element Ściany Wschodniej[3].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Pawilon został zbudowany według projektu architekta Zygmunta Stępińskiego, we współpracy z Andrzejem Milewskim i inżynierem Aleksandrem Hawemanem[4], w sąsiedztwie powstałego rok wcześniej hotelu Metropol (również autorstwa Stępińskiego) oraz realizowanej w tym samym czasie zabudowy mieszkaniowo-usługowej ulicy Marszałkowskiej[3].
Trójkondygnacyjny budynek został skonstruowany w oparciu o stalowo-aluminiową konstrukcję i duże połacie przeszkleń. Nieprzeszklona część elewacji, obecnie widoczna od strony hotelu Metropol, pokryto ręcznie wypalanymi ceramicznymi płytkami w kolorze turkusowym – każda z nich była niepowtarzalna, ozdobiona geometrycznymi wzorami autorstwa Stanisława Kucharskiego[3]. W budynku mieścił się główny salon ekspozycyjno-handlowy Cepelii w Warszawie[5].
W 2017 pawilon został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy[6], a w 2019 do rejestru zabytków[1].
Pawilon został sprzedany przez Cepelię prywatnemu nabywcy[5]. Według jego planów po modernizacji miał się w nim mieścić lokal sieci McDonald’s[5]. W 2019 roku wojewódzki konserwator zabytków Jakub Lewicki odmówił uzgodnienia projektu, uzasadniając to „znaczną ingerencją w zabytkową substancję zabytku“[5]. Inwestor odwołał się do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który uchylił decyzję konserwatora i nakazał ponowne rozpatrzenie sprawy[5]. Po rezygnacji spółki McDonald’s z uruchomienia lokalu w pawilonie, w 2022 roku jego właściciel uzyskał decyzję o warunkach zabudowy dopuszczającą rozbudowę, przebudowę i remont zdewastowanego budynku bez funkcji gastronomicznej[7].
W 2023 roku z uwagi na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem zabytku wojewódzki konserwator zabytków wydał decyzję (nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności) nakazującą właścicielowi rozpoczęcie remontu pawilonu i zdjęcie z niego nośników reklamowych[8]. Nowy projekt budowlany odtwarzający oryginalny kształt budynku przygotował Andrzej M. Chołdzyński[8]. Prace remontowe rozpoczęto w lutym 2024 roku. Odtworzono m.in. metalowe okładziny na elewacjach, przywrócono przeszklenia oraz wolnostojące witryny reklamowe przy budynku[9]. W odrestaurowanym pawilonie w grudniu 2024 roku otwarto sklep sieci Empik[10][11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2023 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 42. [dostęp 2023-07-11].
- ↑ Co dalej z warszawskim pawilonem Cepelii? [online], www.architekturaibiznes.pl [dostęp 2023-06-22] (pol.).
- ↑ a b c EurobuildCEE - Cepelia dla miłośników architektury [online], eurobuildcee.com [dostęp 2018-12-27] (ang.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2018-12-27].
- ↑ a b c d e Tomasz Urzykowski. Cepelia nie nadaje się na fast food?. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 3 marca 2020.
- ↑ GEZ: Aktualny wykaz zabytków (2017.09). zabytki.um.warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-12)]. zabytki.um.warszawa.pl
- ↑ Tomasz Urzykowski. Pawilon nie dla McDonald's. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 3 października 2022.
- ↑ a b Michał Wojtczuk. Remontujcie w końcu Cepelię!. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 31 stycznia 2024.
- ↑ Michał Wojtczuk. Miał być rozebrany, a po remoncie wypiękniał. „Gazeta Stołeczna”, s. I, 4 grudnia 2024.
- ↑ Michał Wojtczuk, Tomasz Urzykowski: Triumfalny powrót kogutka i kafelki jak obraz Picassa. Wskrzeszony pawilon Cepelii w centrum Warszawy. warszawa.wyborcza.pl, 12 grudnia 2024. [dostęp 2024-12-22].
- ↑ Warszawa: pawilon Cepelii znów błyszczy! Powstał tu trzypiętrowy Empik. bryla.pl, 13 grudnia 2024. [dostęp 2024-12-22].
