Pchnięcie kulą (lub rzut kulą[1]) – konkurencja lekkoatletyczna, polegająca na wypchnięciu kuli jednorącz z koła o średnicy 2,135 m. Kobiety pchają kulą o masie 4 kg (juniorki młodsze 3 kg[2]), mężczyźni – 7,26 kg, młodzicy 5 kg, juniorzy młodsi (16-17 lat) – 5 kg, juniorzy starsi (18-19 lat) – 6 kg. Kula przed wypchnięciem musi mieć kontakt z szyją zawodnika. Po wykonaniu pchnięcia zawodnik musi opuścić koło jego tylną częścią, w przeciwnym wypadku pchnięcie nie zostanie uznane. Ponadto kula musi paść w obszar wycinka koła o kącie 34,92 stopni.
Stosowane są dwie podstawowe techniki pchnięcia kulą:
- z doskoku – zawodnik ustawia się tyłem do kierunku pchnięcia i wykonuje „doślizg” do progu, skręt biodra i wypchnięcie kuli,
- obrotowa – zawodnik wykonuje obrót (podobny do tego w rzucie dyskiem) zakończony wypchnięciem kuli.
Odległość mierzy się wzdłuż linii przechodzącej przez środek koła i ślad kuli, od wewnętrznej krawędzi progu do najbliższej krawędzi śladu.
Pchnięcie kulą jest w programie olimpijskim od pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w 1896.
Rekordziści
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
---|---|---|---|---|---|
Rekord świata | 23,56 m | Ryan Crouser | Stany Zjednoczone | 27 maja 2023 | Los Angeles |
Rekord Europy | 23,06 m | Ulf Timmermann | NRD | 22 maja 1988 | Chania |
Rekord Polski | 22,32 m | Michał Haratyk | Polska | 28 lipca 2019 | Warszawa |
2 sierpnia 2019 | Cetniewo |
kobiety
[edytuj | edytuj kod]wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
---|---|---|---|---|---|
Rekord świata | 22,63 m | Natalja Lisowska | ZSRR | 7 czerwca 1987 | Moskwa |
Rekord Europy | 22,63 m | Natalja Lisowska | ZSRR | 7 czerwca 1987 | Moskwa |
Rekord Polski | 19,58 m | Ludwika Chewińska | Polska | 26 czerwca 1976 | Bydgoszcz |
Najlepsi zawodnicy wszech czasów
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotów w historii tej konkurencji (stan na 14 września 2024).
lp. | wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce |
---|---|---|---|---|---|
1. | 23,56 m | Ryan Crouser | Stany Zjednoczone | 27 maja 2023 | Los Angeles |
2. | 23,23 m | Joe Kovacs | Stany Zjednoczone | 7 września 2022 | Zurych |
3. | 23,12 m | Randy Barnes | Stany Zjednoczone | 20 maja 1990 | Westwood |
4. | 23,06 m | Ulf Timmermann | NRD | 22 maja 1988 | Chania |
5. | 22,98 m | Leonardo Fabbri | Włochy | 14 września 2024 | Bruksela |
6. | 22,91 m | Alessandro Andrei | Włochy | 12 sierpnia 1987 | Viareggio |
7. | 22,90 m | Tomas Walsh | Nowa Zelandia | 5 października 2019 | Doha |
8. | 22,86 m | Brian Oldfield | Stany Zjednoczone | 10 maja 1975 | El Paso |
9. | 22,75 m | Werner Günthör | Szwajcaria | 23 sierpnia 1988 | Berno |
10. | 22,67 m | Kevin Toth | Stany Zjednoczone | 19 kwietnia 2003 | Lawrence |
- zobacz więcej na stronach World Athletics (ang.)
kobiety
[edytuj | edytuj kod]Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotek w historii tej konkurencji (stan na 10 sierpnia 2021).
lp. | wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce |
---|---|---|---|---|---|
1. | 22,63 m | Natalja Lisowska | ZSRR | 7 czerwca 1987 | Moskwa |
2. | 22,45 m | Ilona Slupianek | NRD | 11 maja 1980 | Poczdam |
3. | 22,32 m | Helena Fibingerová | Czechosłowacja | 20 sierpnia 1977 | Nitra |
4. | 22,19 m | Claudia Losch | RFN | 23 sierpnia 1987 | Hainfeld |
5. | 21,89 m | Iwanka Christowa | Bułgaria | 4 lipca 1976 | Belmeken |
6. | 21,86 m | Marianne Adam | NRD | 23 czerwca 1979 | Lipsk |
7. | 21,76 m | Li Meisu | Chiny | 23 kwietnia 1988 | Shijiazhuang |
8. | 21,73 m | Natalja Achrimienko | ZSRR | 21 maja 1988 | Leselidze |
9. | 21,69 m | Wita Pawłysz | Ukraina | 20 sierpnia 1998 | Budapeszt |
10. | 21,66 m | Sui Xinmei | Chiny | 9 czerwca 1990 | Pekin |
- zobacz więcej na stronach World Athletics (ang.)
Rekordziści w hali
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
---|---|---|---|---|---|
Rekord świata | 22,82 m | Ryan Crouser | Stany Zjednoczone | 24 stycznia 2021 | Fayetteville |
Rekord Europy | 22,55 m | Ulf Timmermann | NRD | 11 lutego 1989 | Senftenberg |
Rekord Polski | 22,00 m | Konrad Bukowiecki | Polska | 15 lutego 2018 | Toruń |
kobiety
[edytuj | edytuj kod]wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
---|---|---|---|---|---|
Rekord świata | 22,50 m | Helena Fibingerová | Czechosłowacja | 19 lutego 1977 | Jablonec nad Nysą |
Rekord Europy | 22,50 m | Helena Fibingerová | Czechosłowacja | 19 lutego 1977 | Jablonec nad Nysą |
Rekord Polski | 19,26 m | Krystyna Zabawska | Polska | 21 lutego 1999 | Spała |
Najlepsi zawodnicy wszech czasów w hali
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotów w hali w historii tej konkurencji (stan na dzień 1 marca 2024 roku).
wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
---|---|---|---|---|---|
1. | 22,82 m | Ryan Crouser | Stany Zjednoczone | 24 stycznia 2021 | Fayetteville |
2. | 22,66 m | Randy Barnes | Stany Zjednoczone | 20 stycznia 1989 | Los Angeles |
3. | 22,55 m | Ulf Timmermann | NRD | 11 lutego 1989 | Senftenberg |
4. | 22,53 m | Darlan Romani | Brazylia | 19 marca 2022 | Belgrad |
5. | 22,40 m | Adam Nelson | Stany Zjednoczone | 15 lutego 2008 | Fayetteville |
6. | 22,37 m | Leonardo Fabbri | Włochy | 11 lutego 2024 | Liévin |
7. | 22,31 m | Tomas Walsh | Nowa Zelandia | 3 marca 2018 19 marca 2022 |
Birmingham Belgrad |
8. | 22,26 m | Werner Günthör | Szwajcaria | 8 lutego 1987 | Magglingen |
9. | 22,23 m | Ryan Whiting | Stany Zjednoczone | 23 lutego 2014 | Albuquerque |
10. | 22,18 m | Christian Cantwell | Stany Zjednoczone | 22 lutego 2008 | Warrensburg |
- zobacz więcej na stronach World Athletics (ang.)
kobiety
[edytuj | edytuj kod]Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotek w hali w historii tej konkurencji (stan na 10 sierpnia 2021).
wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
---|---|---|---|---|---|
1. | 22,50 m | Helena Fibingerová | Czechosłowacja | 19 lutego 1977 | Jablonec nad Nysą |
2. | 22,14 m | Natalja Lisowska | ZSRR | 7 lutego 1987 | Penza |
3. | 21,60 m | Walentyna Fedjuszyna | ZSRR | 28 grudnia 1991 | Symferopol |
4. | 21,59 m | Ilona Slupianek | NRD | 24 stycznia 1979 | Berlin |
5. | 21,46 m | Claudia Losch | RFN | 4 lutego 1986 | Zweibrücken |
6. | 21,26 m | Ines Müller | NRD | 24 lutego 1985 | Berlin |
Natalja Achrimienko | ZSRR | 24 stycznia 1987 | Leningrad | ||
8. | 21,23 m | Margitta Pufe | NRD | 26 lutego 1978 | Senftenberg |
9. | 21,15 m | Irina Korżanienko | Rosja | 18 lutego 1999 | Moskwa |
10. | 21,10 m | Sui Xinmei | Chiny | 3 marca 1990 | Pekin |
- zobacz więcej na stronach IAAF (ang.)
Polscy kulomioci
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]- Józef Baran-Bilewski
- Zygmunt Heljasz – rekordzista świata: 16,05 m w 1932,
- Mieczysław Łomowski
- Tadeusz Krzyżanowski
- Józef Auksztulewicz
- Alfred Sosgórnik
- Eugeniusz Kwiatkowski
- Władysław Komar – mistrz olimpijski z Monachium (1972)
- Edmund Antczak
- Mieczysław Bręczewski
- Mieczysław Kropelnicki
- Janusz Gassowski
- Edward Sarul – mistrz świata (Helsinki (1983))
- Helmut Krieger
- Eugeniusz Bałło
- Piotr Perżyło
- Leszek Śliwa
- Tomasz Majewski – dwukrotny mistrz olimpijski z Pekinu (2008) oraz Londynu (2012),
- Jakub Giża
- Krzysztof Krzywosz
- Mateusz Mikos
- Krzysztof Brzozowski
- Jakub Szyszkowski
- Konrad Bukowiecki
- Michał Haratyk aktualny rekordzista Polski (22,32 m)
- Szymon Mazur
- Leszek Gajdziński
kobiety
[edytuj | edytuj kod]- Halina Konopacka
- Sonia Lewin
- Genowefa Cejzik
- Wanda Jasieńska
- Wanda Flakowicz
- Magdalena Breguła
- Ludwika Chewińska
- Beata Habrzyk
- Małgorzata Wolska
- Krystyna Zabawska
- Katarzyna Żakowicz
- Magdalena Sobieszek
Polscy medaliści wielkich imprez
[edytuj | edytuj kod]złote medale |
---|
- Władysław Komar – Igrzyska Olimpijskie, Monachium 1972
- Edward Sarul – Mistrzostwa Świata, Helsinki 1983
- Michał Hodun – Mistrzostwa Europy Juniorów, Grosseto 2001
- Krystyna Zabawska – Igrzyska Frankofońskie, Ottawa 2001
- Jakub Giża – Gimnazjada, Caen 2002
- Tomasz Majewski – Uniwersjada, Izmir 2005
- Jakub Giża – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Debreczyn 2007
- Tomasz Majewski – Igrzyska Olimpijskie, Pekin 2008
- Tomasz Majewski – Halowe Mistrzostwa Europy, Turyn 2009
- Tomasz Majewski – Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce, Barcelona 2010
- Tomasz Majewski – Igrzyska Olimpijskie, Londyn 2012
- Konrad Bukowiecki – Olimpijski Festiwal Młodzieży Europy, Utrecht 2013
- Jakub Szyszkowski – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Tampere 2013
- Jakub Szyszkowski – Mistrzostwa Europy Wojskowych, Warendorf 2013
- Konrad Bukowiecki – Mistrzostwa Świata Juniorów, Eugene 2014
- Konrad Bukowiecki – Igrzyska Olimpijskie Młodzieży, Nankin 2014
- Konrad Bukowiecki – Mistrzostwa Europy Juniorów, Eskilstuna 2015
- Konrad Bukowiecki – Mistrzostwa Świata Juniorów, Bydgoszcz 2016
- Konrad Bukowiecki – Halowe Mistrzostwa Europy, Belgrad 2017
- Konrad Bukowiecki – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Bydgoszcz 2017
srebrne medale |
---|
- Witold Gerutto – Akademickie Mistrzostwa Świata, Monte Carlo 1939
- Anna Cieślewicz – Światowe Igrzyska Studentów UIE, Praga 1947
- Edmund Piątkowski – Światowe Igrzyska Studentów UIE, Helsinki 1962
- Jarosław Grabowski – Europejskie Igrzyska Juniorów, Warszawa 1964
- Władysław Komar – Europejskie Igrzyska Halowe, Madryt 1968
- Władysław Komar – Halowe Mistrzostwa Europy, Grenoble 1972
- Ludwika Chewińska – Halowe Mistrzostwa Europy, Rotterdam 1973
- Władysław Komar – Halowe Mistrzostwa Europy, Mediolan 1978
- Andrzej Krawczyk – Olimpijskie Dni Młodzieży Europy, Valkenswaard 1993
- Krystyna Zabawska – Halowe Mistrzostwa Świata, Maebashi 1999
- Tomasz Chrzanowski – Mistrzostwa Europy Juniorów, Ryga 1999
- Magdalena Sobieszek – Mistrzostwa Świata Juniorów Młodszych, Sherbrooke 2003
- Jakub Giża – Mistrzostwa Świata Juniorów, Grosseto 2004
- Krystyna Zabawska – Halowe Mistrzostwa Europy, Madryt 2005
- Krzysztof Brzozowski – Mistrzostwa świata juniorów młodszych, Bressanone 2009
- Tomasz Majewski – Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce, Berlin 2009
- Szymon Mazur – Mistrzostwa świata juniorów młodszych, Cali 2015
- Michał Haratyk – Mistrzostwa Europy, Amsterdam 2016
brązowe medale |
---|
- Halina Konopacka – Światowe Igrzyska Kobiet, Göteborg 1926
- Wanda Flakowicz – Mistrzostwa Europy, Wiedeń 1938
- Edward Adamczyk – Światowe Igrzyska Studentów UIE, Praga 1947
- Alfred Sosgórnik – Mistrzostwa Europy, Belgrad 1962
- Władysław Komar – Mistrzostwa Europy, Budapeszt 1966
- Władysław Komar – Europejskie Igrzyska Halowe, Praga 1967
- Władysław Komar – Mistrzostwa Europy, Helsinki 1971
- Leszek Gajdziński – Uniwersjada, Moskwa 1973
- Mieczysław Bręczewski – Mistrzostwa Europy Juniorów, Duisburg 1973
- Władysław Komar – Halowe Mistrzostwa Europy, San Sebastián 1977
- Tomasz Chrzanowski – Mistrzostwa Świata Juniorów, Santiago de Chile 2000
- Katarzyna Żakowicz – Uniwersjada, Pekin 2001
- Leszek Śliwa – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Amsterdam 2001
- Krystyna Zabawska – Igrzyska Dobrej Woli, Brisbane 2001
- Leszek Śliwa – Światowe Igrzyska Wojskowych, Katania 2003
- Magdalena Sobieszek – Europejski Festiwal Młodzieży, Paryż 2003
- Magdalena Sobieszek – Mistrzostwa Europy Juniorów, Kowno 2005
- Magdalena Sobieszek – Uniwersjada, Bangkok 2007
- Tomasz Majewski – Halowe Mistrzostwa Świata, Walencja 2008
- Krzysztof Krzywosz – Uniwersjada, Belgrad 2009
- Mateusz Mikos – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Kowno 2009
- Tomasz Majewski – Mistrzostwa Europy, Zurych 2014
Polscy finaliści olimpijscy (1-8)
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]- 1. Władysław Komar 21,18 1972
- 1. Tomasz Majewski 21,51 2008
- 1. Tomasz Majewski 21,89 2012
- 4. Mieczysław Łomowski 15,43 1948
- 6. Alfred Sosgórnik 17,57 1960
- 6. Władysław Komar 19,28 1968
- 6. Tomasz Majewski 20,72 2016
kobiety
[edytuj | edytuj kod]- 5. Krystyna Zabawska 19,18 2000
- 6. Krystyna Zabawska 18,64 2004
Polscy finaliści mistrzostw świata (1-8)
[edytuj | edytuj kod]mężczyźni
[edytuj | edytuj kod]- 1. Edward Sarul 21,39 1983
- 2. Tomasz Majewski 21,91 2009
- 5. Tomasz Majewski 20,87 2007
- 6. Tomasz Majewski 20,98 2013
- 6. Tomasz Majewski 20,82 2015
- 6. Konrad Bukowiecki 21,46 2019
kobiety
[edytuj | edytuj kod]- 6. Krystyna Zabawska 18,62 2003
- 8. Krystyna Zabawska 17,83 1997
- 8. Krystyna Zabawska 18,12 1999
Polacy w dziesiątkach światowych tabel rocznych
[edytuj | edytuj kod]Polacy w rankingu Track and Field News
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wojciech Lipoński: Encyklopedia sportów świata. Warszawa: 2001.
- ↑ Janusz Rozum , Nowe przepisy IAAF [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-10-29] (pol.).