Perseverance (pol. „Wytrwałość”) – planetarny łazik misji NASA Mars 2020, której celem jest zbadanie marsjańskiego krateru Jezero. Łazik ma na pokładzie siedem urządzeń do prowadzenia naukowych i technologicznych badań dotyczących eksploracji Marsa
Łazik Perseverance pomoże w poszerzeniu wiedzy o tym, jak przyszli odkrywcy będą wykorzystywać zasoby naturalne dostępne na powierzchni planety. Umiejętność życia na Marsie przekształciłaby przyszłą eksplorację planety. Projektanci przyszłych załogowych wypraw na Marsa będą mogli korzystać z tej misji, aby zrozumieć zagrożenia, jakie stwarza pył marsjański, i wskazać technologię przetwarzania dwutlenku węgla z atmosfery do produkcji tlenu. Doświadczenia te pomogą inżynierom dowiedzieć się, jak korzystać z marsjańskich zasobów do produkcji tlenu do oddychania i ewentualnie jako utleniacza do paliwa rakietowego[1].
W 2018 roku jako miejsce lądowania łazika został wybrany krater Jezero o złożonej historii geologicznej, który w odległej przeszłości mieścił jezioro[2].
NASA wykorzystała przy lądowaniu Perseverance największy w historii spadochron użyty na Marsie o średnicy 21,5 m[3]. Jego zadaniem było spowolnienie opadania łazika. Pod koniec opadania został on odczepiony wraz z czymś, co można nazwać latającym dźwigiem. Latający dźwig opuścił łazika na powierzchnię planety, po czym odczepił liny, a sam odleciał na bezpieczną odległość[4][5] (około 700 m[3]).
Lądowanie zakończyło się sukcesem 18 lutego 2021[6], wtedy też łazik przesłał pierwsze zdjęcia z planety[7]. Później przesłał również nagranie video pokazujące procedurę lądowania[3].
23 lipca 2021 roku NASA poinformowała, że łazik Perseverance zacznie pobieranie pierwszej próbki marsjańskich skał i że będzie na to potrzebował ok. 11 dni. Zebrany materiał ma zostać w przyszłości wysłany na Ziemię w ramach misji Mars Sample Return[8].
Instrumenty naukowe
[edytuj | edytuj kod]- Mastcam-Z, zaawansowany system kamer z możliwością obrazowania panoramicznego i stereoskopowego, z możliwością robienia zbliżeń. Urządzenie będzie mogło również określać mineralogię powierzchni Marsa i pomagać w operacjach łazika. Głównym pracownikiem naukowym jest James Bell z Arizona State University w Tempe.
- SuperCam, instrument, który może zapewnić obrazowanie, analizę składu chemicznego i mineralnego. Urządzenie będzie także zdolne do zdalnego wykrycia obecności związków organicznych w skałach i w regolicie. Główny pracownikiem naukowym jest badacz Roger Wiens z Los Alamos National Laboratory w Nowym Meksyku. W instrument ten istotny wkład włożyły również francuskie Centre National d’Études Spatiales (CNES) i Institut de Recherche en Astrophysique et Planétologie (IRAP).
- Planetarny Instrument do Rentgenowskiej Litochemii ang. Planetary Instrument for X-ray Litho Chemistry (PIXL), rentgenowski fluoroscencyjny spektrometr, który zawiera również wysokiej rozdzielczości kamerę do określenia składu pierwiastkowego marsjańskiej powierzchni. PIXL zapewni nowe możliwości, które pozwolą na bardziej szczegółowe wykrywanie i analizę pierwiastków chemicznych niż kiedykolwiek. Głównym naukowcem jest Abigail Allwood z Jet Propulsion Laboratory (JPL).
- Skanowanie środowisk posiadających możliwość stanowienia siedlisk życia, wykorzystując efekt Ramana i luminescencję dla form organicznych i chemicznych (SHERLOC). Spektrometr ten dostarczać będzie dokładnie wyskalowane przetwarzanie obrazu i wykorzystując laser ultrafioletowy, wykrywać będzie związki organiczne i określać mineralogię według dokładnej skali. SHERLOC będzie pierwszym ultrafioletowym spektrometrem Ramana wysłanym na powierzchnię Marsa i dostarczać będzie pomiary uzupełniające do innych instrumentów na pokładzie łazika. Głównym badaczem jest Luther Beegle, JPL.
- Marsjański Eksperyment Produkcji Tlenu ang. The Mars Oxygen ISRU Experiment (MOXIE) to poszukiwanie technologii, która będzie produkować tlen z marsjańskiej atmosfery, a konkretnie z dwutlenku węgla. Głównym pracownikiem naukowym jest Michael Hecht z Massachusetts Institute of Technology znajdującego się w Cambridge.
- Marsjański Analizator Dynamiki Środowiska ang. Mars Environmental Dynamics Analyzer (MEDA), zestaw czujników, które dostarczą pomiary dotyczące temperatury, prędkości i kierunku wiatru, ciśnienia, wilgotności względnej, rozmiaru i kształtu kurzu. Głównym uczonym w tej dziedzinie jest José Antonio Rodriguez-Manfredi z centrum Centro de Astrobiología w Instituto Nacional de Técnica Aeroespacial z Hiszpanii.
- Eksperymentalny radarowy przetwornik obrazu podpowierzchni marsjańskiej, ang. The Radar Imager for Mars’ Subsurface Experiment (RIMFAX), radar penetrujący marsjańskie podpowierzchniowe struktury geologiczne z centymetrową rozdzielczością[a]. Głównym naukowcem jest Svein-Erik Hamran z Norwegian Defence Research Establishment .
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Im większa jest zdolność rozdzielcza, tym bliższe sobie punkty są obserwowane jako odrębne, a nie jako pojedyncza plama.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dwayne Brown: NASA Announces Mars 2020 Rover Payload to Explore the Red Planet as Never Before. NASA, 31 lipca 2014. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ Brown, Dwayne; Wendel, JoAnna; Agle, DC: NASA Announces Landing Site for Mars 2020 Rover. NASA, 2018-11-19. [dostęp 2018-11-22]. (ang.).
- ↑ a b c Piotr Cieśliński: Pierwsze wideo z Marsa! Niesamowite. NASA sfilmowała "siedem minut grozy" łazika Perseverance. Gazeta Wyborcza, 2021-02-22. [dostęp 2021-02-23]. (pol.).
- ↑ Perseverance Deploys its Parachute (Illustration) [online], NASA’s Mars Exploration Program [dostęp 2021-02-16] (ang.).
- ↑ Landing Toolkit: Perseverance Rover [online], mars.nasa.gov [dostęp 2021-02-16] (ang.).
- ↑ Lądowanie na Marsie (tvn24 GO).
- ↑ Ashley Strickland CNN , Perseverance rover has successfully landed on Mars [online], CNN [dostęp 2021-02-18] .
- ↑ Łazik Perseverance przygotowuje się do pierwszego wiercenia w marsjańskich skałach [online], Nauka w Polsce PAP, 27 lipca 2021 [dostęp 2021-07-28] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Mars Perseverance Rover na stronie NASA (ang.)