Protohistoria – termin określający dzieje społeczności, które nie stworzyły piśmiennictwa, lecz o których zachowały się informacje w źródłach innych kultur lub okres bezpośrednio poprzedzający okres historyczny, w którym ilość danych pisanych jest wciąż bardzo niewielka.
Jest to okres przejściowy między czasem prehistorycznym a historycznym, w którym istnieje już niewielka liczba pisanych dokumentów, ale przeważająca większość danych jest uzyskiwana metodami archeologicznymi[1]. W okresie prehistorycznym brak jakichkolwiek danych pisanych, stąd wszystkie informacje pochodzą ze źródeł archeologicznych, a datowanie odbywa się za pomocą metod geologicznych, jak np. datowanie izotopowe. W okresie protohistorycznym istnieją już kultury posługujące się pismem i rejestrujące swoją historię, stąd możliwe jest np. wykorzystywanie ich zapisów kalendarzowych do prób datowania wydarzeń i wytworów ludów żyjących poza zasięgiem tych rozwiniętych cywilizacji. Ponadto, cywilizacje piśmienne pozostawiają zapisy o innych, obcych ludach[2].
Przykładowo, najdawniejsze dane pisane na temat północnego Wietnamu pochodzą z chińskich kronik dynastii Han, która zajęła te tereny w I w. p.n.e. Problemem w ich wykorzystaniu jest ich tendencja do podkreślania własnych osiągnięć i przypisywania rozwoju cywilizacji wyłącznie wpływom swojej (w tym przypadku chińskiej – Hanowskiej) cywilizacji, i pomijania wkładu ludów lokalnych[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Thomas R. Hester: The Prehistory of South Texas. W: The Prehistory of Texas. Timothy K. Perttula (ed.). College Station, TX: Texas A&M University Press, 2004, s. 150.
- ↑ Janusz Krzysztof Kozłowski: Prehistoria, protohistoria, archeologia. W: Piotr Kaczanowski, Janusz Krzysztof Kozłowski: Wielka Historia Polski. T. I: Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.). Kraków: Fogra, 1998, s. 9-10.
- ↑ Kim, Nam C.; Van Toi, Lai; Hiep, Trinh Hoang. Co Loa: An Investigation of Vietnam's Ancient Capital. „Antiquity”. 84 (326), s. 1011, 2010-12. Antiquity Publications Ltd.. (ang.).