Psalm 151 – psalm, który w prawosławnym i koptyjskim kanonie Starego Testamentu uważany jest za integralną część biblijnej Księgi Psalmów. Przez Kościół katolicki i Kościoły protestanckie zaliczany do apokryfów. W wersji greckiej i syryjskiej jest to jeden utwór stanowiący kompilację dwóch oddzielnych utworów hebrajskich, z których drugi zachował się jako niekompletny.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Psalm ten umieszczony jest w Septuagincie zaraz po Psalmie 150[1]. Jest jednocześnie pierwszym z pięciu apokryficznych tzw. psalmów syryjskich[2]. Tradycyjnie uznawano utwór za kompozycję tłumaczy Septuaginty, jednak odkryty wśród rękopisów z Qumran zwój 11Q5 (11QPsa) zawiera dwa krótkie hebrajskie utwory poetyckie Psalm 151 A i Psalm 151 B, które były podstawą do powstania Psalmu 151 w wersji Septuaginty[1].
Psalm stanowi krótką pieśń pochwalną ku czci Boga, w której Dawid składa dziękczynienie za wywyższenie go ponad jego braci oraz pokonanie Goliata[1].
Psalm 151 powstał w języku hebrajskim. Zachowała go również syryjska Peszitta (najstarszy rękopis pochodzi z VI wieku n.e.) i grecka Septuaginta. Wersje syryjska i grecka są ze sobą zgodne, natomiast tekst hebrajski jest dłuższy i nacechowany wyraźnym paralelizmem klimaktycznym. Powstał on najpóźniej w pierwszej połowie I wieku n.e., gdyż czas ten ogranicza datowanie zwoju 11Q5 z Qumran. William F. Albright uważał, że pochodzi on z VII lub VI wieku p.n.e., jednak opinii tej nie podzielają inni badacze[3].
Treść
[edytuj | edytuj kod]Werset | grec.[4] | scs.[5] | łac.[6] | ros.[7] | pl.[8] |
---|---|---|---|---|---|
1 | Μικρὸς ἤμην ἐν τοῖς ἀδελφοῖς μου καὶ νεώτερος ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρός μου· ἐποίμαινον τὰ πρόβατα τοῦ πατρός μου. | Ма́лꙏ бѣ́хꙏ вꙏ бра́тїи мое́й и̑ ю̑́ншїй вꙏ домꙋ̀ ѻ̑тца̀ моего́, пасо́х ѻ̑́вцы ѻ̑тца́ моегѡ̀. | Pusillus eram inter fratres meos et adulescentior in domo patris mei; pascebam oves patris mei. | Я был меньший между братьями моими и юнейший в доме отца моего. | Byłem najmniejszy spośród moich braci, a także najmłodszy byłem w domu ojca mojego. Pasłem owce ojca mojego. |
2 | αἱ χεῖρές μου ἐποίησαν ὄργανον, οἱ δάκτυλοί μου ἥρμοσαν ψαλτήριον. | Рꙋ́цѣ моѝ сотвори́стѣ ѻ̑рга́нꙏ, и̑ пе́рсты моѝ соста́виша ѱалти́рь. | Manus meæ fecerunt organum; digiti mei aptaverunt psalterium. | Руки мои сделали орган, персты мои настраивали псалтирь. | Me ręce wystrugały piszczałkę, a palce moje otworzyły psałterz. |
3 | καὶ τίς ἀναγγελεῖ τῷ κυρίῳ μου; αὐτὸς κύριος, αὐτὸς εἰσακούει. | И̑ кто̀ возвѣсти́тꙏ гд҅҇еви моемꙋ̀? Самꙏ гд҅҇ь, самꙏ ѹ̑слы́шитꙏ: | Et quis adnuntiabit Domino meo? Ipse Dominus; ipse omnium exaudiet. | И кто возвестил бы Господу моему? — Сам Господь, Сам услышал меня. | Kto oznajmiłby to Panu mojemu? — Sam Pan, Sam On usłyszał mnie. |
4 | αὐτὸς ἐξαπέστειλεν τὸν ἄγγελον αὐτοῦ καὶ ἦρέν με ἐκ τῶν προβάτων τοῦ πατρός μου καὶ ἔχρισέν με ἐν τῷ ἐλαίῳ τῆς χρίσεως αὐτοῦ. | са́мꙏ посла̀ а̑́гг҃ела своего̀, и̑ взѧ́тꙏ мѧ̀ ѿ ѻ̑ве́цꙏ ѻ̑тца̀ моегѡ̀, и̑ пома́за мѧ̀ є̑ле́емꙏ пома́занїѧ своегѡ̀. | Ipse misit angelum suum et tulit me de ovibus patris mei et unxit me in misericordia unctionis suæ. | Он послал вестника Своего и взял меня от овец отца моего, и помазал меня елеем помазания Своего. | Posłał On anioła Swojego i zabrał mnie od owiec mego ojca, i namaścił mnie olejem pomazania Swojego. |
5 | οἱ ἀδελφοί μου καλοὶ καὶ μεγάλοι, καὶ οὐκ εὐδόκησεν ἐν αὐτοῖς κύριος. | Бра́тїѧ моѧ̑ добрѝ и̑ вели́цы: и̑ не бл҃говолѝ вꙏ ни́хꙏ гд҅҇ь. | Fratres mei boni et magni, et non fuit beneplacitum in eis Domino. | Братья мои прекрасны и велики, но Господь не благоволил избрать из них. | Moi bracia są piękni i wielcy, lecz Pan nie pobłogosławił im Swoim wyborem. |
6 | ἐξῆλθον εἰς συνάντησιν τῷ ἀλλοφύλῳ, καὶ ἐπικατηράσατό με ἐν τοῖς εἰδώλοις αὐτοῦ· | И̑зыдо́хꙏ вꙏ срѣ́тенїе и̑ноплеме́нникꙋ, и̑ проклѧ́тꙏ мѧ̀ і̑́дѡлы свои́ми. | Exivi obviam alienigenæ, et maledixit mihi in simulacris suis. | Я вышел навстречу иноплеменнику, и он проклял меня идолами своими. | Wyszedłem na spotkanie z obcokrajowcem, a on przeklinał mnie swymi bałwanami. |
7 | ἐγὼ δὲ σπασάμενος τὴν παρ᾽ αὐτοῦ μάχαιραν ἀπεκεφάλισα αὐτὸν καὶ ἦρα ὄνειδος ἐξ υἱῶν Ισραηλ. | А̑́зꙏ же и̑сто́ргнꙋвꙏ мечь ѿ негѡ̀, ѡ̑безгла́вихꙏ є̑го̀ и̑ ѿѧ́хꙏ поноше́нїе ѿ сынѡ́вꙏ і̑и҃левыхꙏ. | Ego autem, evaginato ab eo ipsius gladio, amputavi caput eius et abstuli obprobrium de filiis Israhel. | Но я, исторгнув у него меч, обезглавил его и избавил сынов Израилевых от поношения. | Wtedy ja, odebrawszy mu miecz, pozbawiłem go głowy i ocaliłem synów Izraela od potępienia. |
Znaczenie Psalmu 151
[edytuj | edytuj kod]Odnalezienie w grocie 11 w Qumran Psalmów 151 A i 151 B z tekstem hebrajskim ma ogromne znaczenie dla zrozumienia procesów tłumaczenia Septuaginty oraz samej natury tego przekładu Biblii hebrajskiej. Przekład ten jest nie tylko samym tłumaczeniem, w sensie w jakim to rozumiemy dziś, zwracając szczególną uwagę na kryteria wierności przekładu, ale także interpretacją w sferze kultury greckiej. Grecki przekład Psalmu 151 jest skrótem hebrajskiego oryginału, jak również kompilacją dwóch utworów, które w tekście hebrajskim były rozdzielne. Septuaginta w niektórych miejscach zamienia też kolejność wersetów, przypominając bardziej poetycką parafrazę niż dosłowne tłumaczenie oryginału[9].
W kulturze masowej
[edytuj | edytuj kod]Tytuł „Psalm 151” nosi też utwór zespołu Kult z płyty Muj wydafca, jednak autorem jego treści jest Kazik Staszewski i jest ona jedynie metaforą wyżej opisanego apokryfu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Michał Wojciechowski: Apokryfy z Biblii greckiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2001, s. 289-293. ISBN 83-7146-163-1.
- ↑ Apokryfy Starego Testamentu. Ryszard Rubinkiewicz (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2006, s. 133-138. ISBN 83-7146-142-9.
- ↑ Aleksander Kowalski. Psalmy 151-155. „Warszawskie Studia Teologiczne”. VII/1994. s. 21-28.
- ↑ Ψαλμός 151 [online], Septuaginta [dostęp 2020-12-31] .
- ↑ Псалом 151 [online], Orthowiki [dostęp 2020-12-31] .
- ↑ Psalmus 151 [online], Vulgata Stuttgartensi [dostęp 2020-12-31] .
- ↑ Псалом 151 [online], Bibleonline [dostęp 2020-12-31] .
- ↑ Tłumaczenie własne
- ↑ Michał Wilk: Numeracja psalmów. orygenes.pl. [dostęp 2015-12-07].