Reinhold Messner (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
17 września 1944 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
wspinacz, pisarz, polityk |
Stanowisko |
poseł do Parlamentu Europejskiego (1999–2004) |
Partia | |
Rodzice |
Josef, Maria |
Małżeństwo |
Uschi Demeter (1972–1977), Sabine Stehle (od 2009) |
Strona internetowa |
Reinhold Andreas Messner (ur. 17 września 1944 w Bressanone) – włoski alpinista, himalaista i podróżnik. Autor książek o tematyce górskiej. Eurodeputowany V kadencji. Jako pierwszy człowiek zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie czternaście ośmiotysięczników świata. Dokonał tego w 1986, a zdobycie kompletu szczytów zajęło mu łącznie 16 lat.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w niemieckojęzycznej rodzinie z Tyrolu Południowego. Dzieciństwo spędził w miejscowości Villnöß. Już w wieku pięciu lat wraz z ojcem zdobył pierwszy trzytysięcznik – Sass Rigais. Uzyskał wykształcenie w zawodzie geometry[1]. Studiował później na Uniwersytecie Padewskim[2].
Preferował w swych wspinaczkach himalajskich styl alpejski – starał się nie korzystać z tragarzy, zakładał minimalną liczbę obozów pośrednich i poręczówek. Nie używał też butli tlenowych – w 1978 zdobył wraz z Peterem Habelerem w taki sposób Mount Everest (było to pierwsze wejście na ten szczyt bez użycia butli z tlenem), a następnie – samotnie – Nanga Parbat. W 1986 jako jeden z pierwszych ludzi na świecie stał się zdobywcą Korony Ziemi (w zaproponowanej przez siebie wersji ze szczytem Jaya zamiast Góry Kościuszki).
Podjął także nieudaną próbę zdobycia Cerro Torre w Patagonii o niemal pionowej ścianie. W 1990 wraz z Arvedem Fuchsem zdobył pieszo biegun południowy – przejście zajęło im 92 dni. Zamierzał także w 1995 przejść wraz ze swym bratem Hubertem z Syberii do Kanady przez Arktykę – wyprawa musiała zostać przerwana po 24 godzinach z powodu załamania pogody. Lód wokół namiotu popękał, a Hubert Messner wpadł do lodowatej wody, na skutek czego podjęto decyzję o rezygnacji i ewakuacji rosyjskim śmigłowcem.
Za swe osiągnięcia w alpinizmie na igrzyskach olimpijskich w Calgary w 1988 został nagrodzony wraz z Jerzym Kukuczką srebrnym Orderem Olimpijskim, jednak odmówił przyjęcia wyróżnienia. Za swoje osiągnięcia we wspinaniu Reinhold Messner był wpisywany do Księgi rekordów Guinnessa[3].
Po wycofaniu się z czynnego alpinizmu zajął się działalnością społeczną oraz polityczną. W latach 1999–2004 był posłem do Parlamentu Europejskiego V kadencji z ramienia Federacji Zielonych. Należał do grupy Zielonych i Wolnego Sojuszu Europejskiego. Pracował m.in. w Komisji Spraw Zagranicznych, Praw Człowieka, Wspólnego Bezpieczeństwa i Polityki Obronnej[4]. Koordynował projekt powołania muzeum górskiego w Południowym Tyrolu; Messner Mountain Museum rozpoczęło działalność w 2006.
W 2023, w związku z przyjęciem nowej lokalizacji szczytu Annapurny, autorzy Księgi rekordów Guinnessa uznali, że Koronę Himalajów i Karakorum jako pierwszy zdobył nie Reinhold Messner (który miałby w 1985 nie dotrzeć do nowo ustalonego jako właściwy szczytu Annapurny), ale Ed Viesturs. Himalaista oraz Hans Kammerlander (jego partner z tamtej wyprawy) skrytykowali tę decyzję[5][6]
Korona Himalajów i Karakorum
[edytuj | edytuj kod]- 1970 – Nanga Parbat (wejście ścianą Rupal, zejście ścianą Diamir; wejście wraz z bratem Güntherem, który zginął podczas zejścia)
- 1972 – Manaslu
- 1975 – Gaszerbrum I (styl alpejski)
- 1977 – Dhaulagiri
- 1978 – Mount Everest (pierwsze wejście na szczyt bez wspomagania tlenem z butli)
- 1978 – Nanga Parbat (pierwsze solowe wejście na szczyt ośmiotysięczny, ścianą Diamir)
- 1979 – K2
- 1980 – Mount Everest (pierwsze solowe wejście na szczyt)
- 1981 – Sziszapangma
- 1982 – Kanczendzonga
- 1982 – Broad Peak
- 1982 – Cho Oyu
- 1984 – Gaszerbrum I
- 1984 – Gaszerbrum II
- 1985 – Annapurna
- 1986 – Makalu
- 1986 – Lhotse
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Swoje wyprawy upamiętnił w książkach, których napisał około 50[7]. Naga Góra. Nanga Parbat – brat, śmierć i samotność powstała po śmierci jego młodszego brata Günthera, który zginął w 1970 podczas wyprawy na Nanga Parbat. Reinhold Messner jest także współautorem scenariusza do filmu Krzyk kamienia Wernera Herzoga[8].
W języku polskim zostały wydane jego następujące książki:
- Siódmy stopień, przeł. Iwonna Hudowska, Wyd. AT Publications, Londyn 1973, ISBN 0-9521421-0-4,
- Wolny duch, przeł. Danuta Hołata, Wyd. Stapis, Katowice 1996, ISBN 83-85145-49-4,
- Na koniec świata. Himalaje i Karakorum – wyzwanie, przeł. Michał Misiorny, Wyd. Muza, Warszawa 1998, ISBN 83-7200-103-0,
- Yeti. Legenda i rzeczywistość, przeł. Michał Misiorny, Wyd. Muza, Warszawa 1999, ISBN 83-7200-485-4,
- Druga śmierć Mallory′ego. Zagadka Mount Everestu i jej rozwiązanie, przeł. Anna Kryczyńska, Wyd. Muza, Warszawa 2000, ISBN 83-7200-634-2,
- Annapurna. Pięćdziesiąt lat wypraw w strefę śmierci, przeł. Michał Misiorny, Wyd. Muza, Warszawa 2001, ISBN 83-7200-666-0,
- Naga Góra. Nanga Parbat – brat, śmierć i samotność, przeł. Anna Wziątek, Wydawnictwo Dolnośląskie, 2004, ISBN 83-7384-085-0,
- Gobi: pustynia we mnie, przeł. Beata Długajczyk, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2007, ISBN 978-83-7384-634-0,
- Moje życie na krawędzi, przeł. Małgorzata Kiełkowska, Wyd. Stapis, Katowice 2008, ISBN 978-83-61050-02-5,
- Na szczycie. Kobiety na górze, przeł. Małgorzata Kiełkowska, Wyd. Stapis, Katowice 2012, ISBN 978-83-610-5064-3,
- O życiu, przeł. Krystyna Schmidt Wyd. Agora, Warszawa 2018, ISBN 978-83-268-2687-0,
- Wędruję, aby żyć. Listy z Himalajów, przeł. Sylwia Motyl, Wyd. Helion, Gliwice 2022, ISBN 978-83-283-7983-1.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Elezioni del Parlamento europeo 1999. Italia. europarl.europa.eu. [dostęp 2011-03-24]. (wł.).
- ↑ Committenza e qualità del progetto. Alessandro Franceschini intervista Reinhold Messner. alessandrofranceschini.it, 2020. [dostęp 2021-04-24]. (wł.).
- ↑ Reinhold Messner. GuinnessWorldRecords.com. [dostęp 2021-02-02]. (ang.).
- ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2011-03-24].
- ↑ Reinhold Messner wykreślony z Księgi Guinnesa jako pierwszy zdobywca wszystkich ośmiotysięczników. polsatsport.pl, 2023-09-25. [dostęp 2023-09-28].
- ↑ Reclassifying the 8000ers. GuinnessWorldRecords.com, 2023-09-18. [dostęp 2023-09-28]. (ang.).
- ↑ Biography. messner-mountain-museum.it. [dostęp 2011-03-24]. (ang.).
- ↑ Krzyk kamienia w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2011-03-23].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Reinhold Messner – strona prywatna. [dostęp 2021-02-06]. (niem.).
- ISNI: 0000000120968383
- VIAF: 109460382
- LCCN: n50036940
- GND: 118581392
- NDL: 00449845
- BnF: 11915758h
- SUDOC: 027025306
- SBN: CFIV022522
- NLA: 35348337
- NKC: jn19990005635
- BNE: XX1030644, XX5639647
- NTA: 068456727
- CiNii: DA02081717
- Open Library: OL28785A
- PLWABN: 9810582034005606
- NUKAT: n96403731
- LNB: 000036010
- NSK: 000036754
- CONOR: 22172259
- KRNLK: KAC199618658
- LIH: LNB:Cd/i;=Br