Rena Mirecka

Rena Mirecka

Imię i nazwisko	Irena Kądziołka
Data i miejsce urodzenia	27 lutego 1934 Francja
Data i miejsce śmierci	27 sierpnia 2022 Wrocław
Zawód	aktorka
Odznaczenia

Rena Mirecka, właśc. Irena Kądziołka^[1] (ur. 27 lutego 1934^[2] we Francji^[3][1], zm. 27 sierpnia 2022 we Wrocławiu^[4]) – polska aktorka teatralna, teoretyk teatru, pedagog i aktorka Teatru Laboratorium, poetka.

Urodziła się we Francji w 1934, w rodzinie robotniczej. W 1939 przyjechała do Polski. W 1952 ukończyła Państwowe Liceum Administracyjno-Handlowe w Brzesku i rozpoczęła studia na Wydziale Handlowym Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie. W 1953 zdała egzaminy do Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Krakowie^[1], którą ukończyła w 1957^[1][3], studiowała m.in. u Haliny Gallowej. Na ostatnim roku studiów przybrała pseudonim Mirecka (wystąpiła pod nim po raz pierwszy 9 grudnia 1956 jako Celia w przedstawieniu dyplomowym Jak wam się podoba Williama Shakespeare’a). W sezonie teatralnym 1957/1958 była zatrudniona w zespole Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Imprez Teatralnych i Widowiskowych w Krakowie^[1]. Od 1959 występowała w Teatrze 13 Rzędów i Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego w Opolu, a następnie we Wrocławiu do rozwiązania Teatru w 1984, występowała we wszystkich przedstawieniach Teatru. Prowadziła staże parateatralne i wykłady z metody aktorskiej^[1].

Od listopada 1972 do lutego 1973 w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie wraz ze Zbigniewem Cynkutisem i aktorami Teatru (z Jadwigą Jarmuł, Barbarą Koziarską, Urszulą Rydzewską i Zbigniewem Górskim) przygotowała zdarzenie teatralne Jałowa według Yermy Federica Garcii Lorki^[5](premiera 16 lutego 1973). W styczniu i lutym 1974, w tym samym teatrze i również we współpracy z Cynkutisem pracowała nad zdarzeniem Arka (od września do grudnia).

W roku 1979 należała do zespołu realizującego przedsięwzięcie parateatralne Drzewo ludzi^[6], a w 1981 roku wzięła udział w ostatnim dziele scenicznym zrealizowanym przez członków zespołu Teatru Laboratorium Thanatos polski. Inkantacje w reżyserii Ryszarda Cieślaka, jako teksty wykorzystano jej wiersze^[7] w Teatrze Laboratorium. Choroba i śmierć Antoniego Jahołkowskiego spowodowała zaprzestanie prac przy Thanatosie polskim^[7].

Na początku lat 90. XX wieku zamieszkała na Sardynii, gdzie wraz z grupą przyjaciół założyła International Centre of Work Prema Sãyi. Na podstawie doświadczeń z Teatru Laborartorium prowadziła warsztaty parateatralne i spotkania. W 1993 z Ewą Benesz założyła International Centre of Work Prema Sãyi na Sardynii^[1], kontynuowała w następnych latach prace parateatralne, należące głównie do cyklu NO IT’S THE FLIGHT. Współpracuje nadal z Instytutem Jerzego Grotowskiego^[8].

W 2006 otrzymała nagrodę Golden Graal^[9]. 12 stycznia 2009 z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[10]. W 2017 roku 29 marca z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru otrzymała medal Zasłużony dla Wrocławia, które w imieniu miasta wręczył Jacek Sutryk, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych UMW.

Pochowana na Cmentarzu Świętej Rodziny^[11].

Rena Mirecka czasie prac warsztatowych w Teatrze Laboratorium była odpowiedzialna za plastykę ruchu^[12]. Gdy parateatr na początku lat 70. dominował w pracy Teatru, ona nie należała do grupy pracującej nad tymi projektami, jednakże oprócz występów w znajdujących się w repertuarze przedstawieniach, prowadziła własne prace warsztatowe i artystyczne. Była współprowadzącą liczne staże i warsztaty najczęściej we współpracy z Cynkutisem i Stanisławem Scierskim (Paryż 1973, Australia, 1974) oraz Antonim Jahołkowskim (Pontedera 1975; Opole 1976). Od 1976 wraz z Zygmuntem Molikiem i Jahołkowskim brała udział w kolejnych warsztatach z cyklu Acting Therapy^[13] (m.in. La Tenaille 1976; Nowy Jork 1977, Hamilton 1977; Lozanna 1977; Berkley 1977; Bordeaux 1978).

Rena Mirecka w swojej pracy parateatralnej wielką uwagę przywiązuje do kompozycji przestrzeni, przedmiotów wyzwalających rozległe skojarzenia oraz barw, inspirujących do działań. Prowadząc warsztaty, artystka dąży do integracji podczas wyjątkowego spotkania w trakcie działań parateatralnych. Wymaga to od uczestników oddania i zaangażowania na wielu poziomach, każdy z współuczestników przygotowuje siebie, bierze udział w procesie pogłębiania struktur pieśni, tańców i działań umożliwiających tę integrację. Podczas pracy z ciałem czerpie z doświadczeń ukształtowanych jeszcze w trakcie pracy w Teatrze Laboratorium, a także rozwijanych i doskonalonych przez siebie gestów, połączonych z wewnętrznymi impulsami. Wszelkie ruchy ciała, ramienia, tułowia, dłoni itp., oraz spojrzenie mają związek z działaniami wewnętrznymi, łączą się z gestami. Ćwiczenia plastyczne i głosowe opierają się na niepowtarzaniu schematycznych ruchów, w tej pracy konieczne jest współdziałanie ze swoim wnętrzem^[14].

Obok specyficznej obecności cielesnej w pracy Reny Mireckiej kluczowe znaczenie ma dźwięk, przede wszystkim śpiew. Mirecka od dawna praktykuje pieśni sakralne. Najczęściej wykonuje mantry hinduskie^[15]. W 2010 roku przy Instytucie im. Jerzego Grotowskiego została powołana Szkoła Reny Mireckiej^[16], w której w latach 2010–2017 aktorka prowadziła KARAWANASUN i SŁOŃCE.

Źródło^[20].

• Zbigniew Osiński: Podróż: Rena Mirecka – aktorka Teatru Laboratorium. [red. merytoryczna: Zbigniew Jędrychowski, Zbigniew Osiński, Grzegorz Ziółkowski]. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2005, s. 162. ISBN 83-917448-0-9. OCLC 69493568.
• Zob. Bibliografia dotycząca Reny Mireckiej, grotowski.net.
• Janik Karina: Parateatr Reny Mireckiej – próba charakterystyki, „Performer” 11–12/2016.
• Agnieszka Góra: Ja nie wiem, jak Ciebie kochać. Rena Mirecka: życie po Grotowskim.

• Instytut im. Jerzego Grotowskiego
• Jerzy Grotowski
• Teatr 13 Rzędów
• Teatr Laboratorium

• Rena Mirecka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Rena Mirecka o współpracy z Ewą Benesz
• THE SUN. The School of Rena Mirecka