Rodzaj w języku angielskim – sposób przedstawiania płci w języku angielskim. Zasadniczo rodzaj biologiczny przypisuje się ludziom i zwierzętom, dla przedmiotów istnieje rodzaj nieosobowy.
Rodzaj gramatyczny rzeczowników
[edytuj | edytuj kod]W języku angielskim osoby płci męskiej przyjmują zaimek he, żeńskiej she, obiekty z nieistniejącą bądź nierozpoznaną płcią przyjmują zaimek nieokreślony it[1].
Istnieje możliwość nadania rodzaju gramatycznego rzeczom bądź zwierzętom, zwłaszcza, jeśli przyjmuje się, że mają osobowość, inteligencję bądź uczucia. Zjawisko to spotyka się przede wszystkim w kontekście zwierząt domowych: psów, kotów, koni[1]: Find the cat and let her out → Znajdź kota i go wypuść. Wiąże się ono również z odpowiednim dostosowaniem zaimka względnego: She's an old dog, who likes to sleep much → To stara suka, która lubi dużo spać.
Płeć gramatyczną mogą otrzymywać również pojazdy (samochody, motocykle). Marynarze często używają she w odniesieniu do łodzi i okrętów[1]: She was an old ship → To był stary statek. Podobnie nazwy krajów mogą otrzymywać zaimek she, choć we współczesnej angielszczyźnie znacznie częściej używa się it: Poland has decided to increase her/its trade with Germany → Polska zdecydowała się zwiększyć swój handel z Niemcami.
Określanie płci
[edytuj | edytuj kod]Tradycyjnie w angielszczyźnie form zaimka męskiego he/his/him etc. używa się w przypadku, gdy płeć osoby nie jest określona, albo gdy trzeba odnieść się zarówno do mężczyzn, jak i kobiet; forma ta używana jest przede wszystkim w stylu formalnym. Przez niektórych bywa uważana za seksistowską i bywa unikana; inni uznają, że daje przewagę jednej płci[2][3]: If a student is ill, he must send his certificate.
Zaimek they często odnosi się do pojedynczych osób, jeśli są one nieokreślone. Dzieje się tak po wyrażeniach: someone, a person, nobody, whoever i podobnych[3]: If anybody calls me this evening, tell them I am busy → Jeśli ktoś zadzwoni do mnie po południu, powiedz mu, że jestem zajęty. Nobody was late, were they?
Jako neutralnego pod względem płci zamiennika he i she używa się zaimka they[4], choć forma ta budzi pewne kontrowersje i nie jest akceptowana przez część użytkowników angielszczyzny[5]: Somebody wants to speak to you. – Tell them to leave me alone → Ktoś chce z tobą rozmawiać. → Powiedz mu, by mi dał spokój. Zjawisko to nie jest wcale nowe, pojawia się już w dziełach Geoffreya Chaucera[2]. Kręgi liberalne są zdania, że użycie zaimka they w znaczeniu liczby pojedynczej pomogłoby rozwiązać problem seksizmu językowego w angielszczyźnie[2].
Rzeczowniki z odrębnym rodzajem żeńskim
[edytuj | edytuj kod]Niektóre rzeczowniki, zwłaszcza oznaczające zawody, mają odmienną liczbę mnogą[1].
Przegląd form rzeczowników:
rodz. męski | rodz. żeński | rodz. męski | rodz. żeński |
---|---|---|---|
actor | actress | groom | bride |
duke | duchess | hero | heroine |
host | hostess | manager | manageress |
monk | nun | policeman | policewoman |
prince | princess | steward | stewardess |
waiter | waitress | widower | widow |
Rzeczowniki zakończone na -man nie mają swojego żeńskiego odpowiednika: fireman. spokesman; w takich przypadkach końcówkę -man zastępuje się czasami końcówką -person: spokesperson, chairperson. Choć słowa z końcówką -woman powoli wchodzą do użycia, nie ugruntowały się jeszcze w praktyce językowej. W niektórych sytuacjach jest możliwość zastąpienia rzeczownika innym, np. fireman → firefighter[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 197-198. ISBN 978-0-19-442098-3.
- ↑ a b c Lorraine Berry: ‘They’: the singular pronoun that could solve sexism in English. [w:] The Guardian [on-line]. 2016-05-05. [dostęp 2017-05-28].
- ↑ a b Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 515-525. ISBN 978-0-19-442098-3.
- ↑ Michael Rundell: Macmillan English Dictionary for Advanced Learners. Oksford: Macmillan, 2002, s. 1552. ISBN 978-1-4050-2526-3.
- ↑ Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 197. ISBN 978-0-19-442098-3.