Romuald Dąbrowski

Romuald Ritter Dąbrowski von Jelita

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	25 października 1874 Liteni (Bukowina)
Data i miejsce śmierci	grudzień 1939 zmarł w drodze na Syberię (ZSRR)
Przebieg służby
Lata służby	1894–1927
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Jednostki	44 Pułk Piechoty Austro-Węgier 15 Pułk Piechoty XXXV Brygada Piechoty XXXVI Brygada Piechoty 18 Dywizja Piechoty 28 Dywizja Piechoty Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV
Stanowiska	dowódca pułku piechoty dowódca brygady piechoty dowódca piechoty dywizyjnej dowódca dywizji piechoty dowódca okręgu korpusu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Romuald Dąbrowski herbu Jelita (ur. 25 października 1874 w Liteni, zm. w grudniu 1939^[1]) – generał brygady Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

W 1894 roku zakończył naukę w Korpusie Kadetów w Budapeszcie i rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii^[2]. Jego oddziałem macierzystym był 44 Pułk Piechoty Austro-Węgier w Budapeszcie^[3][4]. W 1899 roku był adiutantem pułku^[5]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. W 1914 roku był komendantem oddziału karabinów maszynowych^[6]. I wojnę światową rozpoczął w stopniu kapitana, dowodząc kompanią karabinów maszynowych^[7]. W czasie służby awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: kadeta–zastępcy oficera (1 września 1894 roku^[8]), podporucznika (1 listopada 1895 roku^[9]), porucznika (1 listopada 1899 roku^[10]), kapitana (1 listopada 1909 roku^[11]) i majora (1 sierpnia 1916 roku^[12][13]). Wojnę zakończył w stopniu podpułkownika dowodząc pułkiem piechoty^[7].

1 listopada 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika, ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1918. W maju 1919 objął dowództwo II batalionu w 15 pułku piechoty „Wilków”. W październiku tego roku dowodził Podgrupą „Słucz” w składzie 4 Dywizji Piechoty Frontu Wołyńskiego. Walczył w rejonie Olewska. 2 grudnia 1919 objął dowództwo 15 pułku piechoty „Wilków” i sprawował je do 19 stycznia 1920. 22 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Poznań”^[14]. Od 24 sierpnia tego roku dowodził XXXV Brygadą Piechoty. 19 listopada objął dowództwo XXXVI Brygady Piechoty, a od 1 marca 1921 roku ponownie dowodził XXXV BP^[15].

Jesienią 1921, w wyniku przejścia wojska na stopę pokojową, dowództwo XXXV BP zostało przeformowane w dowództwo piechoty dywizyjnej 18 DP, a płk Dąbrowski mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 18 DP. Przejściowo pełnił obowiązki dowódcy tej wielkiej jednostki. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 71 pułk piechoty^[16]. Następnie pozostawał oficerem nadetatowym 33 pułku piechoty w Łomży^[17]. 8 grudnia 1922 roku przeniesiony został do Rezerwy Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu^[18]. Z dniem 1 grudnia 1923 roku został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 28 Dywizji Piechoty w Warszawie^[19][20]. W 1926, po zamachu majowym objął dowództwo tej dywizji. 3 stycznia 1927 roku odkomenderowany został do Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie, w charakterze słuchacza III Kursu.

16 marca 1927 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych marszałka Polski Józefa Piłsudskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 4. lokatą w korpusie generałów. Następnego dnia został zwolniony ze stanowiska dowódcy 28 DP w Warszawie i mianowany dowódcą Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi^[21].

24 czerwca 1927 roku zakończył naukę w CWSW i 9 lipca tego roku objął obowiązki dowódcy OK IV^[22]. 15 lipca 1927 roku został zwolniony z tego stanowiska i z dniem 30 września 1927 roku przeniesiony w stan spoczynku^[23]. Do wybuchu II wojny światowej mieszkał w Stanisławowie^[24].

Po agresji ZSRR aresztowany. Zmarł na skutek uduszenia w zamkniętym wagonie kolejowym, w drodze na Syberię. Figuruje na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej^[25]. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Żonaty z Elżbietą (Elizabeth) z Broulików, córką tenora opery wiedeńskiej Franciszka Brolika i Leopoldyny von Schweda. Synem tej pary był Franciszek Dąbrowski, zastępca komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Jego żona została zesłana do Kazachskiej SRR i tam zmarła około 1944 roku^[26].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej
• kampania wrześniowa

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari – 17 maja 1921 roku^[27]
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie^[7]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”^[7]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[7]
• Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Wojskowej^[7]
• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy po raz drugi^[4]
• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami^[4]
• Signum Laudis Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej^[4]
• Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej^[4]
• Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce^[4]
• Krzyż Wojskowy Karola^[4]
• Brązowy Jubileuszowy Medal Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych^[4]
• Krzyż Jubileuszowy Wojskowy^[4]
• Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913^[4]

• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. II: Cuszima – Garibaldyści. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1932.
• Wykaz pułkowników i podpułkowników, którzy dowodzili dywizjami lub brygadami. [w:] sygn. 701/1/121 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1927. [dostęp 2018-03-25].
• Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Henryk P. Kosk, Apel żałobny dowódców Września, „Polska Zbrojna”, Magazyn Tygodniowy nr 42.
• Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.