| Podgórze | |
 Widok na rondo z północy (2016) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°02′10,9″N 19°56′26,3″E/50,036361 19,940639
| |
Rondo Antoniego Matecznego (nazywane potocznie: Rondo Mateczne, Rondo Mateczny, Rondo Na Matecznym) – rondo w Krakowie, w dzielnicy XIII.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Położone jest na południowy zachód od centrum miasta, na styku ulic:
- od północnego zachodu: ulica Konopnickiej w kierunku alei Trzech Wieszczów i północnej części miasta,
- od północnego wschodu: ulica Kalwaryjska w kierunku Rynku Podgórskiego i wschodniej części miasta,
- od południowego zachodu: ulica Wadowicka w kierunku Łagiewnik i dalej – Zakopanego,
- od południowego wschodu: ulica Kamieńskiego w kierunku Prokocimia i dalej – Tarnowa.
W latach 50. XX wieku z terenu uzdrowiska Mateczny wydzielony został teren pod budowę stacji benzynowej i skrzyżowania ulic prowadzących z miasta na południe i wschód. W następnych latach połączono nowo powstałe Rondo Grunwaldzkie poprzez rozbudowaną ulicę M. Konopnickiej z tym skrzyżowaniem jako część II obwodnicy Krakowa, a skrzyżowanie powiększono do ronda. Ostatnie prace zostały wykonane w 2009 roku.
Lokalizacja ta sprawia, iż jest to rondo o największym natężeniu ruchu samochodowego w Krakowie[1], skupiającym ruch z Podgórza i z Ronda Grunwaldzkiego, a wcześniej z Alei Trzech Wieszczów i spod Wawelu, w kierunku południowym na Zakopiankę do autostrady A4.
Układ
[edytuj | edytuj kod]W świetle prawa o ruchu drogowym, jest to skrzyżowanie z centralną wyspą bez ruchu okrężnego.
Przez rondo przebiega linia tramwajowa, a przy rondzie znajdują się także przystanki miejskiej komunikacji autobusowej i busów kursowych docierających do miejscowości leżących na wschód i południe od Krakowa.
Pochodzenie nazwy ronda
[edytuj | edytuj kod]Nazwa poświęcona jest pamięci Antoniego Matecznego, który pod koniec XIX wieku założył w Krakowie nowoczesny jak na ówczesne czasy zakład wodoleczniczy, zlokalizowany w pobliżu obecnego ronda.
Obecna nazwa skrzyżowania została nadana w 1992 roku, dawniej było określane potoczne jako rondo Mateczne, rondo na Matecznym czy rondo Mateczny[2].
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]- Zakład wodoleczniczy "Mateczny" z 1905 r. i nieczynna stacja benzynowa od strony zachodniej.
- Powszechny Zakład Ubezpieczeń od strony południowej.
- Zabytkowe drewniane wille (ul. Zamoyskiego 81 i 83), zaprojektowane przez Józefa Gałęzowskiego, przeniesione do Podgórza ok. 1920 r. z okolic Krakowa. Jedna z nich spłonęła w 2012 roku, druga została rozebrana w 2015 roku[3][4]. Na ich miejscu powstaje biurowiec Mateczny Office[5].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Jedna z drewnianych willi przy rondzie (ul. Zamoyskiego 81) (stan z 2011 roku) -
Widok ronda od południa (2023)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mateczny Antoni. W: Jan Adamczewski: Mała Encyklopedia Krakowa. Kraków: Wanda, 1997, s. 300. ISBN 83-87023-05-1.
- ↑ Wykaz zmian nazw alei, ulic, placów w Krakowie [online], www.kmk.krakow.pl [dostęp 2024-01-11].
- ↑ Nowosińska Sylwia: Po willach przy rondzie Matecznego pozostaną tylko wspomnienia. dziennikpolski24.pl, 2015-01-12. [dostęp 2021-03-25].
- ↑ Janiszewska Katarzyna: Kraków: rudery przy Matecznym szpecą miasto. gazetakrakowska.pl, 2009-11-20. [dostęp 2011-01-15].
- ↑ Olo: Rondo Matecznego: biurowiec w miejscu dawnych drewnianych willi. krakow.wyborcza.pl, 2019-01-24. [dostęp 2021-03-25].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoniego Matecznego, rondo. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 596. ISBN 83-01-13325-2.
