| Chloroceryle amazona[1] | |||
| (Latham, 1790) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Chloroceryle | ||
| Gatunek |
rybaczek amazoński | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Rybaczek amazoński[4] (Chloroceryle amazona) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny rybaczków (Cerylinae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae). Zamieszkuje Meksyk, Amerykę Centralną i Południową. Nie jest zagrożony.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten został po raz pierwszy opisany naukowo przez Johna Lathama w 1790 roku[5][2]. Jest blisko spokrewniony z rybaczkiem zielonym (C. americana)[2]. Nie wyróżnia się podgatunków[6]. Populacje z północy zasięgu proponowano zaliczyć do podgatunku mexicana ze względu na większy rozmiar i niewielkie różnice w upierzeniu, ale zmiany te mają charakter klinalny[2].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Rybaczki amazońskie występują od Meksyku przez Amerykę Centralną aż po południową Brazylię, Urugwaj i środkową Argentynę[3]. Spotyka się je przeważnie do 1200 m n.p.m., ale w Wenezueli aż do 2500 m n.p.m.[7] Żyją nad dużymi, wolno lub szybko płynącymi rzekami z bystrzami i głębokimi plosami, nad brzegami jezior i nad zadrzewionymi lagunami; sporadycznie nad lagunami z wodą słonawą, naturalnymi kanałami pośród namorzynów i w estuariach[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Rybaczek amazoński ma ciemnozieloną głowę i plecy[8]. Dziób czarny i masywny, co odróżnia go od rybaczka popielatego[9]. U samca występuje rdzawa obroża na piersi, której samica nie ma[8]. Obie płcie mają za to mały czubek z piór[9].
Długość ciała do 30 cm[8]. Masa ciała: samce 98–120 g, samice 125–140 g[7].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek drapieżny; odżywia się rybami, owadami i ich larwami oraz skorupiakami[8]. Atakuje ofiary, wykonując pikowanie[9].
Samica składa 3–4 jaja w specjalnie wykopanej norce zakończonej komorą o długości 25 cm i średnicy 45 cm. Tylko samica przez 22 dni wysiaduje jaja, a samiec donosi jej w tym czasie pokarm[8]. Co ciekawe, ptaki nie mogą manewrować, więc z nory wychodzą tyłem[8]. Po miesiącu młode opuszczają gniazdo, będąc ciągle pod kontrolą rodziny[8].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje rybaczka amazońskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2019 roku, mieści się w przedziale 0,5–5 milionów osobników, a jej trend uznawany jest za spadkowy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Chloroceryle amazona, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-07-21] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
- ↑ a b c d Amazon Kingfisher (Chloroceryle amazona). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
- ↑ a b c Chloroceryle amazona, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Cerylinae Reichenbach, 1851 - rybaczki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-19)].
- ↑ John Latham: Index orntihologicus, sive Systema ornithologiae.... T. 1. Londyn: 1790, s. 257. (łac.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-22]. (ang.).
- ↑ a b c Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 244. ISBN 978-84-87334-30-6. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Zimorodki, [w:] David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Peter Barrett, Wydawnictwo Dragon, 2020, ISBN 978-83-8172-650-4.
- ↑ a b c Rybaczek amazoński (Chloroceryle amazona). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-05)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
