Rzecz czarnoleska – wiersz programowy[1] Juliana Tuwima pochodzący z klasycystycznego[2] tomu pod tym samym tytułem[3] wydanego w 1929[4].
Tytuł utworu nawiązuje do wiersza Cypriana Kamila Norwida pt. Moja piosnka (I): „Czarnoleskiej ja rzeczy / Chcę – ta serce uleczy”[5]; jednocześnie odnosi się także do Jana Kochanowskiego[2]. Zdaniem Romana Kołonieckiego Rzecz czarnoleska zapoczątkowała wpływ twórczości Norwida na polską poezję współczesną[6]; Michał Głowiński, powołując się na esej Kazimierza Wyki pt. Rzecz czarnoleska, uznaje tę opinię za błędną[7]. Zdaniem Piotra Matywieckiego „jest coś z katartycznego i sakralnego przeżycia, kiedy poeta «trafia» słowem w «rzecz», kiedy, jak w Rzeczy czarnoleskiej «bezmiar tworzywa / Sam się układa w swoją ostateczność / I woła, jak się nazywa»”[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Matywiecki 2007 ↓, s. 444.
- ↑ a b Kwiatkowski 2002 ↓, s. 113.
- ↑ Tuwim 1986 ↓, s. 326.
- ↑ Tuwim 1986 ↓, s. VI.
- ↑ Tuwim 1986 ↓, s. 78.
- ↑ Kołoniecki 1933 ↓, s. 66.
- ↑ Głowiński 1961 ↓.
- ↑ Matywiecki 2007 ↓, s. 707.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Matywiecki: Twarz Tuwima. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007, seria: Z Wagą. ISBN 978-83-7414-041-6. OCLC 169908112.
- Julian Tuwim: Wiersze wybrane. oprac. Michał Głowiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, seria: Biblioteka Narodowa. Seria 1, 0208-4104; nr 184. ISBN 83-04-01674-5. OCLC 749198003.
- Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 83-01-13851-3.
- Michał Głowiński. Tuwim w kręgu Norwida. „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”. 1 (52), s. 77-89, 1961.
- Roman Kołoniecki. Przegląd zagadnień kultury. „Wiedza i Życie: miesięcznik poświęcony popularyzacji wiedzy”. 1 (8), s. 62-69, 1933. Powszechny Uniwersytet Korespondencyjny.
