SZD-16 Gil

SZD-16 Gil

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Szybowcowy Zakład Doświadczalny
Konstruktor	Zbigniew Badura
Typ	szybowiec
Konstrukcja	mieszana, drewniano-metalowa
Załoga	1
Historia
Data oblotu	20 października 1958
Lata produkcji	1958
Liczba egz.	1
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	13,5 m
Wydłużenie	13
Długość	6,85 m
Wysokość	1,46 m
Powierzchnia nośna	14 m²
Profil skrzydła	NACA-43012A
Masa
Własna	181 kg
Startowa	250 kg
Osiągi
Prędkość minimalna	52 km/h
Prędkość dopuszczalna	200 km/h
Prędkość min. opadania	0,9 m/s przy 60 km/h
Doskonałość maks.	19,8 przy 70 km/h
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska
Multimedia w Wikimedia Commons

SZD-16 Gil – polski, jednomiejscowy szybowiec eksperymentalny zaprojektowany w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej.

Szybowiec został zaprojektowany w 1955 r. pod kierunkiem mgr inż. Zbigniewa Badury jako propozycja dla Ligi Przyjaciół Żołnierza i konkurencja dla SZD-15 Sroka^[1]. Miał charakteryzować się prostotą, dobrymi własnościami lotnymi i być tanim w produkcji. Aby to osiągnąć, postanowiono zbudować skrzydło drewniane, kadłub zaś metalowy z częścią przednią zbudowaną w postaci kratownicy spawanej z rur stalowych krytą płótnem. Część tylną natomiast stanowić miała rura z blachy duralowej zakończona usterzeniem konstrukcji drewnianej. Wobec braku zainteresowania ze strony przyszłego odbiorcy, projekt odłożono do archiwum.

Dopiero w 1958 r., pod wpływem zainteresowania konstrukcjami metalowymi, przystąpiono do budowy „Gila”, jako studium szybowca z metalowym kadłubem. Prototyp szybowca został oblatany przez Adama Zientka w Bielsku 20 października 1958 r.^[2] Szybowiec przeszedł próby fabryczne, a następnie próbę państwową w Instytucie Lotnictwa w lipcu i sierpniu 1960 r. Szybowiec miał bardzo dobre własności lotne i po wprowadzeniu niewielu poprawek mógł z powodzeniem wejść do produkcji seryjnej. Jednakże w 1960 r. nie spełniał już oczekiwań odbiorców i zrezygnowano z dalszego rozwijania tej konstrukcji.

Zmodyfikowany kadłub „Gila” wykorzystano przy konstruowaniu szybowca SZD-25 Lis. Istniejący prototyp SZD-16 Gil wykorzystano jako małe latające laboratorium, na którym przeprowadzono próby z hamulcami interferencyjnymi. Szybowiec nazwano SZD-16 Gil Z i kolejno zaopatrywano w interferencyjne hamulce zamocowane na stałe między skrzydłami a kadłubem.

W połowie lat 60. jedyny zbudowany egzemplarz szybowca „Gil” znajdował się w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku. Dalsze losy prototypu nie są znane.

Jednomiejscowy średniopłat o konstrukcji drewniano-metalowej z zakrytą kabiną.

Skrzydło o obrysie prostokątno-trapezowym, drewniane jednodźwigarowe z pomocniczym dźwigarkiem skośnym pokryte w części przedniej sklejką, a w tylnej płótnem. Hamulce aerodynamiczne metalowe. Lotki szczelinowe.

Kadłub: część przednia szybowca spawana z rur stalowych, pokryta płótnem, przechodzi w stożkową rurę z blachy duralowej zakończoną statecznikiem pionowym. Dwa zaczepy: przedni i dolny, oraz hak do startu z lin gumowych. Wszystkie nierozwijalne przejścia oraz kołpak przedni z laminatów.

Usterzenie poziome, drewniane, stanowiące jedną całość montażową. Statecznik kryty sklejką, ster płótnem. Statecznik pionowy drewniany kryty sklejką stanowi jedną całość z kadłubem. Ster kierunku drewniany z kesonem sklejkowym kryty płótnem.

Kółko podwozia stałe, z przodu kadłuba znajduje się płoza przednia.

• Andrzej Błasik, Andrzej Glass, Stanisław Madeyski: Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1965. OCLC 830916815.
• Wiesław Stafiej. SZD-16 „Gil” już lata. „Skrzydlata Polska”. 47/1958, 18 listopada 1958. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Zbigniew Badura. Szybowiec treningowy SZD-16 "Gil". „Skrzydlata Polska”. 51-52/1958, 17-24 grudnia 1958. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 

• SZD-16 Gil
• SZD-16 "Gil", 1958