Spis treści
Sahara
Zdjęcie satelitarne | |
Państwo |
Algieria |
---|---|
Powierzchnia |
9 200 000 km² |
Rodzaj obiektu | |
Położenie na mapie Afryki | |
23°04′47,03″N 12°36′44,30″E/23,079731 12,612306 |
Sahara (z arab. صحراء ṣaḥrāʼ – „pustynia”) – strefa pustynna położona w północnej Afryce. Jest ona największą gorącą pustynią na Ziemi (ma powierzchnię ok. 9 200 000 km²), rozciągająca się na 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.
Pustynie
[edytuj | edytuj kod]Sahara obejmuje 14 pustyń:
- Al-Dżuf
- Erg Szasz
- Erg Ikidi
- Wielki Erg Wschodni
- Wielki Erg Zachodni
- Tadmait
- Tanizruft
- Hamada al-Hamra
- Ahaggar
- Tibesti
- Tenere
- Libijska
- Bajuda
- Arabska
Gleby
[edytuj | edytuj kod]Występujące na pustyniach szaroziemy mają bardzo słabo rozwiniętą warstwę próchniczą, lub całkowicie jej brak. Powoduje to bardzo rzadkie występowanie roślin. W niektórych miejscach są oazy z dostatkiem wody i bujną roślinnością. Jest tam znacznie więcej zwierząt niż w otwartym terenie.
Roślinność
[edytuj | edytuj kod]Pustynia sprawia wrażenie pozbawionej wszelkiego życia, ale nawet w tych wyjątkowo trudnych warunkach żyją rośliny i zwierzęta. Rośliny występujące na pustyniach przystosowane są do oszczędnej gospodarki wodą i do ochrony przed wysokimi temperaturami w ciągu dnia. Środkowa część Sahary jest pozbawiona roślinności. Występują: dzikie oliwki, oleandry (roślinność pn. Sahary) pistacje, tamaryszek oraz akacja (południowa część Sahary). Przykładem jest róża jerychońska, która jest bardzo dobrze przystosowana do życia na pustyni. Wiatr pędzi te rośliny w kształcie kuli, które tworzą zaschnięte pędy okrywające owocostan na duże odległości. Wówczas, gdy spadnie trochę deszczu, pędy się prostują, a nasiona rozsiewają.[potrzebny przypis]
Roślinność jest zróżnicowana na kilka typów w zależności od budowy i wilgotności podłoża. Najbujniejsza jest w obniżeniach zwanych na Saharze daya i w dolinach wyschniętych rzek – ued (wadi). Rosną w nich miejscami nawet drzewa np. topole. Dość bogata jest również roślinność na skałach, czerpiąca wodę nagromadzoną podczas deszczów ze szczelin skalnych.
Mieszkańcy
[edytuj | edytuj kod]Z powodu warunków pustynnych (piaski, susza, ograniczony dostęp do wody) nie ma tam odpowiednich warunków do rozwoju życia. Gęstość zaludnienia jest niska (około jednej osoby na km²). Mieszkańcy Sahary to głównie koczownicy. Najliczniejsze jest pasterskie plemię Tuaregów. Przemierzają oni ze stadami kóz, owiec i wielbłądów rozlegle obrzeża pustyni w poszukiwaniu pastwisk oraz wody. Prowadzą również handel wymienny z mieszkańcami oaz. Tradycyjnie wędrowcy dostarczali mleko, mięso i juczne zwierzęta w zamian za zboże, daktyle, kawę, sól, broń i amunicję. Jednak cywilizacja dotarła także i na Saharę, zmieniając życie jej mieszkańców. Wędrówki Tuaregów zostały znacznie ograniczone. Tam, gdzie były szlaki ich karawan, teraz jeżdżą ciężarówki przewożące rozmaite towary. Karawany poruszające się za pomocą jucznych zwierząt (wielbłądy, muły, osły itp.) były znane już w starożytności, a w średniowieczu stanowiły niemal jedyny sposób podróżowania po Azji Środkowej i Afryce Północnej. Utarte szlaki karawanowe są używane do dziś.[potrzebny przypis]
Świat zwierząt
[edytuj | edytuj kod]Występują:
- antylopy adaks
- fenki (lisy pustynne)
- skoczki pustynne
- dromadery (wielbłądy jednogarbne)
- owce grzywiaste
- osioł afrykański
- koziorożce nubijskie
- warany pustynne
- biczogony egipskie
- skorpiony
- gazele dorkas
- oryksy szablorogie
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Trasy Trans-Sahara. sahara-overland.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-06)].
- Google Obrazy satelitarne Sahary (Północna Afryka) – Google
- Zdjęcia Sahary ze strony Algerian UN Permanent Mission. algeria-un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-26)].