ɑ | |
Jednostka znakowa |
ɑ |
---|---|
Unikod |
U+0251 |
UTF-8 (hex) |
c9 91 |
Inne systemy | |
X-SAMPA | A |
Kirshenbaum | A |
IPA Braille↗ | ⠡ |
Przykład | |
informacje • pomoc | |
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona – typ samogłoski spotykany w językach naturalnych. Symbol, który przedstawia ten dźwięk w Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym, to ɑ (a zbliżone do greckiego α). W latach 2011–2012 komitet Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego zagłosował przeciw dodaniu do MAF odrębnego symbolu (ᴀ) dla samogłoski otwartej centralnej niezaokrąglonej[1].
W dialekcie miasta Hamont języka limburskiego przednie [aː], centralne [ɑ̈ː] i tylne [ɑː] są odrębnymi fonemami[2][3]. Takie potrójne rozróżnienie jest bardzo rzadko spotykane.
Języki, w których występuje ten dźwięk
[edytuj | edytuj kod]Samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona występuje w językach:
Język | Słowo | MAF | Tłumaczenie | Uwagi |
---|---|---|---|---|
angielski | father | [ˈfɑːðə(ɹ)] | „ojciec” | |
arabski | بحر | [bɑħr] | „morze” | Alofon /æ/ w sąsiedztwie spółgłosek gardłowych i faryngalizowanych. |
fiński | kana | [ˈkɑnɑ] | „kura” | |
limburski[2][4][5][6] | tand | [tɑːnt²] | „ząb” | Wyraz z dialektu Hamont[7]. |
norweski | hat | [hɑːt] | „nienawidzić” | |
ukraiński | мати | [ˈmɑtɪ] | „matka” |
W niektórych językach występuje samogłoska otwarta centralna niezaokrąglona, nieposiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [ɑ̈], [ä] lub [ɐ̞] (najczęściej używany symbol to [ä]), kiedy niezbędne jest rozróżnienie:
Język | Słowo | MAF | Tłumaczenie | Uwagi | |
---|---|---|---|---|---|
czeski | laska | [ˈlɑ̈skɑ̈] | „miłość” | Z reguły transkrybowana /a/. | |
hiszpański | malo | [ˈmɑ̈lo̞] | „zły” | Z reguły transkrybowana /a/. | |
limburski | dialekt Hamont[8] | zaak | [zɑ̈ːk²] | „sprawa” | Z reguły transkrybowana /aː/. |
maryjski | адакат | [ɑ̈dɑ̈kɑ̈t] | „znów” | Z reguły transkrybowana /a/. | |
niemiecki | Ratte | [ˈʀɑ̈tə] | „szczur” | Z reguły transkrybowana /a/. | |
polski | las | [lɑ̈s] | „las" | Z reguły transkrybowana /a/. | |
portugalski[9][10] | vá | [vɑ̈] | „proszę iść!” | Z reguły transkrybowana /a/. | |
rumuński | cal | [kɑ̈l] | „koń” | Z reguły transkrybowana /a/. | |
sebei[11] | (potrzebny przykład) | Z reguły transkrybowana /a/. |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Keating 2012 ↓, s. 245.
- ↑ a b Verhoeven 2007 ↓, s. 221.
- ↑ Choć Verhoeven pierwsze dwie samogłoski zapisuje jako /æː/ i /aː/, to z czworokątu samogłoskowego na stronie 221 wynika jasno, że mają dokładnie ten sam stopień otwarcia (całkowicie otwarty), /æː/ jest całkowicie przednie, /aː/ jest centralne, a /ɑː/ całkowicie tylne.
- ↑ Gussenhoven i Aarts 1999 ↓, s. 159.
- ↑ Heijmans i Gussenhoven 1998 ↓, s. 110.
- ↑ Peters 2006 ↓, s. 119.
- ↑ Verhoeven 2007 ↓, s. 222.
- ↑ Verhoeven 2007 ↓, s. 221–222.
- ↑ Barbosa i Albano 2004 ↓, s. 229.
- ↑ Cruz-Ferreira 1999 ↓, s. 127.
- ↑ UPSID SEBEI. [dostęp 2016-02-16].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Plínio A. Barbosa, Eleonora C. Albano. Brazilian Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (2), s. 227–232, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001756. (ang.).
- Madalena Cruz-Ferreira: Portuguese (European). W: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 126–130. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.).
- Carlos Gussenhoven, Flor Aarts. The dialect of Maastricht. „Journal of the International Phonetic Association”. 29, s. 155–166, 1999. DOI: 10.1017/S0025100300006526. (ang.).
- Linda Heijmans, Carlos Gussenhoven. The Dutch dialect of Weert. „Journal of the International Phonetic Association”. 28, s. 107–112, 1998. DOI: 10.1017/S0025100300006307. (ang.).
- Patricia A. Keating. IPA Council votes against new IPA symbol. „Journal of the International Phonetic Association”. 42 (2), s. 245, 2012. DOI: 10.1017/S0025100312000114. (ang.).
- Jörg Peters. The dialect of Hasselt. „Journal of the International Phonetic Association”. 36, s. 117–124, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002428. (ang.).
- Jo Verhoeven. The Belgian Limburg dialect of Hamont. „Journal of the International Phonetic Association”. 37 (2), s. 219–225, 2007. DOI: 10.1017/S0025100307002940. (ang.).