Saussurea

Saussurea
	; Saussurea wielkogłowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Carduoideae
Rodzaj	saussurea
	Nazwa systematyczna
	Saussurea DC.; Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 16: 156, 198. Jul-Dec 1810
	Typ nomenklatoryczny
	Saussurea alpina (L.) DC.
Synonimy
	Aplotaxis DC.; Bennettia Gray; Cyathidium Lindl. ex Royle; Diplazoptilon Y.Ling; Eriocoryne Wall.; Eriocoryne Wall.; Eriostemon Less.; Haplotaxis Endl.; Hemistepta Bunge; Hemisteptia Bunge ex Fisch. & C.A.Mey.; Heterotrichum M.Bieb.; Lagurostemon Cass.; Poecilotriche Dulac; Polytaxis Bunge; Theodorea (Cass.) Cass.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Saussurea (Saussurea DC.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 300^[5] do ponad 500^[4] gatunków. Rośliny te występują w strefie okołobiegunowej i umiarkowanej na półkuli północnej, zwłaszcza w południowej części zasięgu na obszarach górskich. Centrum zróżnicowania stanowią góry Azji. W samych Chinach rośnie ok. 290 gatunków, z czego ponad 190 to endemity tego kraju^[6]. W Ameryce Północnej rośnie 6 gatunków, w Australii jeden^[7], w Europie 9 gatunków^[4]. Do flory Polski należą dwa gatunki – saussurea alpejska S. alpina i saussurea wielkogłowa S. pygmaea^[8].

Niektóre gatunki z tego rodzaju uprawiane są jako rośliny ozdobne, zwłaszcza saussurea alpejska S. alpina^[5]. Liczne gatunki wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie chińskiej (zwłaszcza: S. arenaria, S. epilobioides, S. involucrata, S. laniceps, S. leucoma, S. medusa, S. obvallata, S. stella), przy czym intensywna ich eksploatacja stanowi dla nich istotne zagrożenie^[6]. S. costus poza wykorzystaniem leczniczym ceniony jest dla olejku aromatycznego o bardzo długotrwałym aromacie^[5].

Nazwa rodzajowa upamiętnia szwajcarskich przyrodników – Nicolasa-Théodore de Saussure (1767–1845) i Horacego Bénédicta de Saussure (1740–1799)^[7]^[9].

Morfologia

Pokrój: Nieuzbrojone (pozbawione kolców) byliny^[10], często z drewniejącą szyją korzeniową^[6], rzadko rośliny roczne^[10]. Pęd mają prosto wzniesiony lub podnoszący się, pojedynczy lub rozgałęziony, nagi lub owłosiony. Osiągają od kilku cm do ponad 1,2 m wysokości^[7], rzadko nawet do 3 m^[9].
Liście: Odziomkowe i łodygowe lub tylko łodygowe, siedzące lub ogonkowe^[7], zwykle zbiegające nasadami po łodydze^[10], całobrzegie do ząbkowanych i pierzasto wcinanych^[10], nagie lub owłosione^[7].
Kwiaty: Zebrane w pojedynczy koszyczek lub w liczne koszyczki tworzące baldachogroniasty lub wiechowaty kwiatostan złożony^[10]. Okrywy jajowate, dzwonkowate lub stożkowate, z listkami wyrastającymi w 3–5, czasem większej liczbie rzędów. Listki są podobnej długości, przylegają lub odstają, są całobrzegie lub ząbkowane, zwykle ostro zakończone, ale nie kolczasto. Dno koszyczka jest wypukłe, z szydlastymi plewinkami lub nagie. Kwiaty w koszyczku w liczbie 10–20. Korony są purpurowe, w odcieniach zbliżonych do niebieskiego lub czerwonego, czasem niemal czarne, brązowe lub różowe, rzadziej białe^[6]. Łatki na końcach korony są równowąskie^[7].
Owoce: Podługowate, walcowate, 4–5-kanciaste niełupki nagie lub szorstkie. Puch kielichowy w dwóch szeregach. Włoskie zewnętrzne krótkie i szybko opadające. Włoski wewnętrzne pierzaste, dłuższe, zrośnięte są nasadami i zwykle odpadają w całości lub są trwałe^[7].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Cardueae i podrodziny Carduoideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae^[11]. W obrębie plemienia zaliczany jest do szeroko ujmowanego podplemienia Carduinae^[11], wyodrębniany w ramach „grupy Saussurea”^[10] lub podplemienia Saussureinae^[12].

Klasyfikacja rodzaju jest bardzo problematyczna z powodu niejasnych granic dzielących ten rodzaj i blisko spokrewniony Jurinea. W szerokim ujęciu w ramach „grupy Saussurea” wyróżniane są tylko te dwa rodzaje^[10]. W wąskim ujęciu wyodrębnia się szereg mniejszych rodzajów (np. Hemistepia, Himalailla, Shangwua^[5], Aucklandia, Frolovia^[6]). Także tradycyjny podział wewnątrzrodzajowy na cztery podrodzaje i osiem sekcji nie odpowiada podziałowi naturalnemu (filogenetycznemu)^[6].

Wykaz gatunków^[4]

Saussurea abnormis Lipsch.
Saussurea acromelaena Hand.-Mazz.
Saussurea acrophila Diels
Saussurea acroura H.A.Cummins
Saussurea acuminata Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.
Saussurea acutisquama Raab-Straube
Saussurea aerjingensis K.M.Shen
Saussurea afghana Lipsch.
Saussurea ainorum Barkalov
Saussurea ajanensis Lipsch.
Saussurea alaschanica Maxim.
Saussurea alata DC.
Saussurea alatipes Hemsl.
Saussurea alberti Regel & C.Winkl.
Saussurea albifolia M.J.Nam & Im
Saussurea alpina (L.) DC. – saussurea alpejska
Saussurea amabilis Kitam.
Saussurea amara (L.) DC. – saussurea gorzka^[13]
Saussurea americana Eaton
Saussurea amurensis Turcz. ex DC.
Saussurea andersonii C.B.Clarke
Saussurea andoana Kadota
Saussurea andryaloides (DC.) Sch.Bip.
Saussurea angustifolia (L.) DC.
Saussurea apus Maxim.
Saussurea arctecapitulata Lipsch.
Saussurea arenaria Maxim.
Saussurea aster Hemsl.
Saussurea atkinsonii C.B.Clarke
Saussurea atrata W.E.Evans
Saussurea austrotibetica Y.S.Chen
Saussurea baicalensis B.L.Rob.
Saussurea balangshanensis Y.Z.Zhang & H.Sun
Saussurea baoxingensis Y.S.Chen
Saussurea baroniana Diels
Saussurea bartholomewii S.W.Liu & T.N.Ho
Saussurea bella Y.Ling
Saussurea bhutanensis Y.S.Chen
Saussurea bhutkesh Fujikawa & H.Ohba
Saussurea bijiangensis Y.L.Chen ex B.Q.Xu, N.H.Xia & G.Hao
Saussurea blanda Schrenk
Saussurea bogedaensis Yu J.Wang & J.Chen
Saussurea brachycephala Franch.
Saussurea brachylepis Hand.-Mazz.
Saussurea bracteata Decne.
Saussurea brunneopilosa Hand.-Mazz.
Saussurea bullata W.W.Sm.
Saussurea bullockii Dunn
Saussurea caespitans Iljin
Saussurea caespitosa (DC.) Wall. ex Sch.Bip.
Saussurea calcicola Nakai
Saussurea cana Ledeb.
Saussurea candolleana (DC.) Sch.Bip.
Saussurea canescens C.Winkl.
Saussurea caprifolia Iljin & Zaprjag.
Saussurea carduiformis Franch.
Saussurea catharinae Lipsch.
Saussurea caudata Franch.
Saussurea cauloptera Hand.-Mazz.
Saussurea centiloba Hand.-Mazz.
Saussurea ceterach Hand.-Mazz.
Saussurea ceterachifolia Lipsch.
Saussurea chabyoungsanica Im
Saussurea chamarensis Peschkova
Saussurea chetchozensis Franch.
Saussurea chinduensis Y.S.Chen
Saussurea chinensis (Maxim.) Lipsch.
Saussurea chingiana Hand.-Mazz.
Saussurea chinnampoensis H.Lév. & Vaniot
Saussurea chionophylla Takeda
Saussurea chondrilloides C.Winkl.
Saussurea chrysotricha Ludlow
Saussurea ciliaris Franch.
Saussurea cinerea Franch.
Saussurea clarkei Hook.f.
Saussurea cochlearifolia Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea colpodes Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea columnaris Hand.-Mazz.
Saussurea compta Franch.
Saussurea conaensis (S.W.Liu) Fujikawa & H.Ohba
Saussurea congesta Turcz. ex DC.
Saussurea controversa DC.
Saussurea conyzoides Hemsl.
Saussurea cordifolia Hemsl.
Saussurea coriacea Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea coriolepis Hand.-Mazz.
Saussurea coronata Schrenk.
Saussurea crupinastrum (Bornm.) Lipsch.
Saussurea czichaczevii Maneev & Krasnob.
Saussurea daurica Adams
Saussurea delavayi Franch.
Saussurea denticulata Ledeb.
Saussurea depressa Gren.
Saussurea depsangensis Pamp.
Saussurea deserticola H.C.Fu
Saussurea devendrae Pusalkar
Saussurea dhwojii Kitam.
Saussurea diamantiaca Nakai
Saussurea dielsiana Koidz.
Saussurea diffusa S.Ju.Lipschitz
Saussurea dimorphaea Franch.
Saussurea discolor (Willd.) DC. – saussurea dwubarwna^[13]
Saussurea dolichopoda Diels
Saussurea donkiah C.B.Clarke ex Spring.
Saussurea dschungdienensis Hand.-Mazz.
Saussurea dubia Freyn
Saussurea dulongjiangensis Y.S.Chen
Saussurea dzeurensis Franch.
Saussurea elata Ledeb.
Saussurea elegans Ledeb.
Saussurea elliptica C.B.Clarke ex Hook.f.
Saussurea elongata DC.
Saussurea epilobioides Maxim.
Saussurea eriocephala Franch.
Saussurea eriophylla Nakai
Saussurea eriostemon Wall. ex C.B.Clarke
Saussurea erubescens Lipsch.
Saussurea esthonica Baer ex Rupr.
Saussurea euodonta Diels
Saussurea falconeri Hook.f.
Saussurea famintziniana Krasn.
Saussurea fargesii Franch.
Saussurea fauriei Franch.
Saussurea fibrosa King ex W.W.Sm.
Saussurea filicifolia (Hook.f.) Y.S.Chen
Saussurea firma (Kitag.) Kitam.
Saussurea fistulosa J.Anthony
Saussurea flaccida Y.Ling
Saussurea flexuosa Franch.
Saussurea foliosa Ledeb.
Saussurea franchetii Koidz.
Saussurea frondosa Hand.-Mazz.
Saussurea fuboensis Kadota
Saussurea fulcrata Khokhr. & Vorosch.
Saussurea fuscipappa Y.S.Chen
Saussurea georgei J.Anthony
Saussurea glabrescens (Hand.-Mazz.) Y.S.Chen
Saussurea glacialis Herder
Saussurea glandulosa Kitam.
Saussurea glandulosissima Raab-Straube
Saussurea globosa F.H.Chen
Saussurea gnaphalodes (Royle ex DC.) Sch.Bip.
Saussurea gongriensis Y.S.Chen
Saussurea gossipiphora D.Don
Saussurea graciliformis Lipsch.
Saussurea gracilis Maxim.
Saussurea graminea Dunn
Saussurea graminifolia Wall. ex DC.
Saussurea grandiceps S.W.Liu
Saussurea grandifolia Maxim.
Saussurea griffithii Boiss.
Saussurea grosseserrata Franch.
Saussurea grubovii Lipsch.
Saussurea gubanovii Kamelin
Saussurea gyacaensis S.W.Liu
Saussurea gymnocephala (Y.Ling) Raab-Straube
Saussurea habashanensis Y.S.Chen
Saussurea haizishanensis B.Q.Xu, G.Hao & N.H.Xia
Saussurea hamanakaensis Kadota
Saussurea hemsleyi Lipsch.
Saussurea hengduanshanensis Raab-Straube
Saussurea henryi Hemsl.
Saussurea hieracioides Hook.f.
Saussurea hookeri C.B.Clarke
Saussurea hosoiana Kadota
Saussurea huashanensis (Y.Ling) X.Y.Wu
Saussurea hultenii Lipsch.
Saussurea hwangshanensis Y.Ling
Saussurea hybrida Degen & Gáyer
Saussurea hylophila Hand.-Mazz.
Saussurea hypargyrea Lipsch. & Vved.
Saussurea igoschinae Knjaz., A.G.Bystr. & E.V.Bystr.
Saussurea inaensis Kitam.
Saussurea insularis Kitam.
Saussurea integrifolia Hand.-Mazz.
Saussurea inversa Raab-Straube
Saussurea involucrata (Kar. & Kir.) Sch.Bip.
Saussurea iodoleuca Hand.-Mazz.
Saussurea iodostegia Hance
Saussurea ispajensis Iljin
Saussurea italica Pînzaru
Saussurea jadrincevii Krylov
Saussurea japonica (Thunb.) DC.
Saussurea jindongensis Y.S.Chen
Saussurea jiulongensis Y.S.Chen
Saussurea jurineioides H.C.Fu
Saussurea kabadiana Rassulova & B.A.Sharipova
Saussurea kamtschatica Barkalov
Saussurea kanaii Fujikawa & H.Ohba
Saussurea kansuensis Hand.-Mazz.
Saussurea kanzanensis Kitam.
Saussurea karaartscha Saposhn.
Saussurea × karuizawensis H.Hara
Saussurea kaschgarica Rupr.
Saussurea katoana Kadota
Saussurea katochaete Maxim.
Saussurea kawakarpo Raab-Straube
Saussurea kenji-horieana Kadota
Saussurea kingii J.R.Drumm. ex C.E.C.Fisch.
Saussurea kiraisiensis Masam.
Saussurea kitamurana Miyabe & Tatew.
Saussurea klementzii Lipsch.
Saussurea kolesnikovii Khokhryakov & Vorosch.
Saussurea komarnitzkii Lipsch.
Saussurea komaroviana Lipsch.
Saussurea krasnoborovii S.V.Smirn.
Saussurea krylovii Schischk. & Serg.
Saussurea kubotae Kadota
Saussurea kungii Y.Ling
Saussurea kurentzoviae Barkalov
Saussurea kurilensis Tatew.
Saussurea laciniata Ledeb.
Saussurea lacostei Danguy
Saussurea ladyginii Lipsch.
Saussurea laminamaensis Kitam.
Saussurea lampsanifolia
Saussurea laneana W.W.Sm.
Saussurea langpoensis Y.S.Chen
Saussurea laniceps Hand.-Mazz.
Saussurea larionowi C.Winkl.
Saussurea latifolia Ledeb.
Saussurea lavrenkoana Lipsch.
Saussurea leclerei H.Lév.
Saussurea lehmannii (Bunge) N.Garcia, Herrando & Susanna
Saussurea leiocarpa Hand.-Mazz.
Saussurea lenensis Popov
Saussurea leontodontoides (DC.) Sch.Bip.
Saussurea leptolepis Hand.-Mazz.
Saussurea leucoma Diels
Saussurea leucophylla Schrenk
Saussurea lhozhagensis Y.S.Chen
Saussurea lhunzensis Y.S.Chen
Saussurea lhunzhubensis Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea liangshanensis Y.S.Chen
Saussurea licentiana Hand.-Mazz.
Saussurea limprichtii Diels
Saussurea linearifolia Ludlow
Saussurea lingulata Franch.
Saussurea lipschitzii Filatova
Saussurea lomatolepis Lipsch.
Saussurea longifolia Franch.
Saussurea loriformis W.W.Sm.
Saussurea luae Raab-Straube
Saussurea lyrata (Bunge) Franch.
Saussurea macrolepis (Nakai) Kitam.
Saussurea macrota Franch.
Saussurea mae H.C.Fu
Saussurea malitiosa Maxim.
Saussurea manshurica Kom.
Saussurea maximowiczii Herder
Saussurea medusa Maxim.
Saussurea megacephala C.C.Chang ex Y.S.Chen
Saussurea megaphylla (X.Y.Wu) Y.S.Chen
Saussurea melanotricha Hand.-Mazz.
Saussurea merinoi H.Lév.
Saussurea micradenia Hand.-Mazz.
Saussurea mihokokawakamiana Kadota
Saussurea mikeschinii Iljin
Saussurea minuta C.Winkl.
Saussurea minutiloba Y.S.Chen
Saussurea × mirabilis Kitam.
Saussurea modesta Kitam.
Saussurea mongolica (Franch.) Franch.
Saussurea montana J.Anthony
Saussurea morifolia F.H.Chen
Saussurea morozeviczi B.Fedtsch.
Saussurea mucronulata Lipsch.
Saussurea muliensis Hand.-Mazz.
Saussurea multiloba Y.S.Chen
Saussurea mutabilis Diels
Saussurea nagensis C.E.C.Fisch.
Saussurea nakagawae Kadota
Saussurea nakaiana Kom.
Saussurea neichiana Kadota
Saussurea nematolepis Y.Ling
Saussurea neofranchetii Lipsch.
Saussurea neopulchella Lipsch.
Saussurea neoserrata Nakai
Saussurea nigrescens Maxim.
Saussurea nikoensis Franch. & Sav.
Saussurea nimborum W.W.Sm.
Saussurea ninae Iljin
Saussurea nipponica Miq.
Saussurea nishiokae Kitam.
Saussurea nivea Turcz.
Saussurea nuda Ledeb.
Saussurea nupuripoensis Miyabe & T.Miyake
Saussurea nyalamensis Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea nyingchiensis Y.S.Chen
Saussurea oblongifolia F.H.Chen
Saussurea obscura Lipsch.
Saussurea obvallata (DC.) Sch.Bip.
Saussurea odontolepis (Herder) Sch.Bip. ex Maxim.
Saussurea odorata E.Pjak
Saussurea oligantha Franch.
Saussurea oligocephala (Y.Ling) Y.Ling
Saussurea orgaadayi Khanm. & Krasnob.
Saussurea orientalis (Diels) Raab-Straube
Saussurea ortholepis (Hand.-Mazz.) Y.Z.Zhao & L.Q.Zhao
Saussurea ovata Benth.
Saussurea ovatifolia Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea pachyneura Franch.
Saussurea pagriensis Y.S.Chen
Saussurea paleacea Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea paleata Maxim.
Saussurea pantlingiana W.W.Sm.
Saussurea parviflora (Poir.) DC.
Saussurea paucijuga Y.Ling
Saussurea paxiana Diels
Saussurea pectinata Bunge ex DC.
Saussurea peduncularis Franch.
Saussurea pennata Koidz.
Saussurea petiolata Kom. ex Lipsch.
Saussurea petrovii Lipsch.
Saussurea phaeantha Maxim.
Saussurea picridifolia (Hand.-Mazz.) Y.S.Chen & Qian Yuan
Saussurea pilinophylla Diels
Saussurea pinetorum Hand.-Mazz.
Saussurea pinnatidentata Lipsch.
Saussurea pinnatiphylla Grierson & Spring.
Saussurea piptathera Edgew.
Saussurea platyphyllaria Ludlow
Saussurea platypoda Hand.-Mazz.
Saussurea poljakowii Glehn
Saussurea polycephala Hand.-Mazz.
Saussurea polycolea Hand.-Mazz.
Saussurea polygonifolia F.H.Chen
Saussurea polypodioides J.Anthony
Saussurea polystichoides Hook.f.
Saussurea poochlamys Hand.-Mazz.
Saussurea popovii Lipsch.
Saussurea populifolia Hemsl.
Saussurea porcii Degen
Saussurea porphyroleuca Hand.-Mazz.
Saussurea pratensis J.Anthony
Saussurea pricei N.D.Simpson
Saussurea prostrata C.Winkl.
Saussurea przewalskii Maxim.
Saussurea pseudoalpina N.D.Simpson
Saussurea pseudoangustifolia Lipsch.
Saussurea pseudoblanda Lipsch. ex Filat
Saussurea pseudobullockii Lipsch.
Saussurea pseudochondrilloides Rassulova & B.A.Sharipova
Saussurea pseudoeriostemon Y.S.Chen
Saussurea pseudogracilis Kitam.
Saussurea pseudograminea Y.F.Wang, G.Z.Du & Y.S.Lian
Saussurea pseudojiulongensis Y.S.Chen
Saussurea pseudoleucoma Y.S.Chen
Saussurea pseudolingulata Y.S.Chen
Saussurea pseudomalitiosa Lipsch.
Saussurea pseudoplatyphyllaria Y.S.Chen
Saussurea pseudorockii Y.S.Chen
Saussurea pseudosalsa Lipsch.
Saussurea pseudosimpsoniana Y.S.Chen
Saussurea pseudosquarrosa Popov & Lipsch.
Saussurea pseudotilesii Lipsch.
Saussurea pseudotridactyla Y.S.Chen
Saussurea pseudoyunnanensis Y.S.Chen
Saussurea pteridophylla Hand.-Mazz.
Saussurea pubescens Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea pubifolia S.W.Liu
Saussurea pulchella (Fisch.) Fisch. ex Colla
Saussurea pulchra Lipsch.
Saussurea pulvinata Maxim.
Saussurea pulviniformis C.Winkl.
Saussurea pumila C.Winkl.
Saussurea purpurascens Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea pygmaea Spreng. – saussurea wielkogłowa
Saussurea qamdoensis Y.S.Chen
Saussurea qinghaiensis S.W.Liu & T.N.Ho
Saussurea quercifolia W.W.Sm.
Saussurea ramchaudharyi Ghimire & H.K.Rana
Saussurea ramosa Lipsch.
Saussurea rara Kitam.
Saussurea recurvata (Maxim.) Lipsch.
Saussurea retroserrata Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea revjakinae S.V.Smirn.
Saussurea riederi Herder – saussurea Riedera^[13]
Saussurea rigida Ledeb.
Saussurea robusta Ledeb.
Saussurea rockii J.Anthony
Saussurea rolwalingensis Fujikawa & H.Ohba
Saussurea romuleifolia Franch.
Saussurea rotundifolia F.H.Chen
Saussurea roylei (DC.) Sch.Bip.
Saussurea runcinata DC.
Saussurea sagitta Franch.
Saussurea sagittifolia Y.S.Chen & S.R.Yi
Saussurea saichanensis Kom. ex Lipsch.
Saussurea sajanensis Gudoschn.
Saussurea salemanni C.Winkl.
Saussurea salicifolia (L.) DC. – saussurea wierzbolistna^[13]
Saussurea saligna Franch.
Saussurea salsa (Pall.) Spreng.
Saussurea salwinensis J.Anthony
Saussurea satowii Kitam.
Saussurea sawae Kadota
Saussurea saxosa Lipsch.
Saussurea scabrida Franch.
Saussurea scaposa Franch. & Sav.
Saussurea schachimardanica Kamelin
Saussurea schanginiana (Wydler) Fisch. ex Herder
Saussurea schlagintweitii Klatt
Saussurea schultzii Hook.f.
Saussurea schweingruberi Stepanov
Saussurea semiamplexicaulis Lipsch.
Saussurea semifasciata Hand.-Mazz.
Saussurea semilyrata Bureau & Franch.
Saussurea seoulensis Nakai
Saussurea septentrionalis Raab-Straube
Saussurea sericea Y.L.Chen & S.Yun Liang
Saussurea serratuloides Turcz.
Saussurea sessiliflora (Koidz.) Kadota
Saussurea shangrilaensis Y.S.Chen
Saussurea shiretokoensis Sugaw.
Saussurea shonaiensis Kadota
Saussurea shuiluoensis Y.S.Chen
Saussurea sichuanica Raab-Straube
Saussurea sikkimensis Raab-Straube
Saussurea simpsoniana (Fielding & Gardner) Lipsch.
Saussurea sinuata Kom.
Saussurea sinuatoides Nakai
Saussurea smithiana Hand.-Mazz.
Saussurea sobarocephala Diels
Saussurea sobarocephaloides Y.S.Chen
Saussurea solaris Raab-Straube & Lidén
Saussurea sordida Kar. & Kir.
Saussurea souliei Franch.
Saussurea sovietica Kom.
Saussurea spatulifolia Franch.
Saussurea spicata Kitam.
Saussurea splendida Kom.
Saussurea squarrosa Turcz.
Saussurea stafleuana Lipsch.
Saussurea stella Maxim.
Saussurea stolbensis Stepanov
Saussurea stoliczkae C.B.Clarke
Saussurea stracheyana (Kuntze) Lipsch.
Saussurea stricta Franch.
Saussurea stubendorffii Herder
Saussurea subacaulis (Ledeb.) Serg.
Saussurea × subgracilis K.Asano ex T.Shimizu
Saussurea subtriangulata Kom.
Saussurea subulata C.B.Clarke
Saussurea subulisquama Hand.-Mazz.
Saussurea sudhanshui Hajra
Saussurea sughoo C.B.Clarke
Saussurea sugimurai Honda
Saussurea sugongii S.W.Liu & T.N.Ho
Saussurea sunhangii Raab-Straube
Saussurea superba J.Anthony
Saussurea sutchuenensis Franch.
Saussurea sylvatica Maxim.
Saussurea tadshikorum Iljin & Gontsch.
Saussurea taipaiensis Y.Ling
Saussurea talungensis S.K.Ghimire & H.K.Rana
Saussurea tanakae Franch. & Sav. ex Maxim.
Saussurea tangutica Maxim.
Saussurea taraxacifolia (Lindl. ex Royle) Wall. ex DC.
Saussurea tatsienensis Franch.
Saussurea tenerifolia
Saussurea thomsonii C.B.Clarke
Saussurea thoroldii Hemsl.
Saussurea tianshuiensis X.Y.Wu
Saussurea tibetica C.Winkl.
Saussurea tilesii (Ledeb.) Ledeb.
Saussurea tobitae Kitam.
Saussurea tomentosa Kom.
Saussurea tomentosella A.P.Khokhr.
Saussurea topkegolensis H.Ohba & S.Akiyama
Saussurea triangulata Trautv. & C.A.Mey.
Saussurea tridactyla Sch.Bip. ex Hook.f.
Saussurea triptera Maxim.
Saussurea tsoongii Y.S.Chen
Saussurea tunglingensis F.H.Chen
Saussurea turgaiensis B.Fedtsch.
Saussurea ugoensis Kadota
Saussurea uliginosa Hand.-Mazz.
Saussurea umbrosa Kom.
Saussurea undulata Hand.-Mazz.
Saussurea uniflora (DC.) Wall. ex Sch.Bip.
Saussurea × uralensis Lipsch.
Saussurea uryuensis (Kadota) Kadota
Saussurea ussuriensis Maxim.
Saussurea variiloba Y.Ling
Saussurea veitchiana J.R.Drumm. & Hutch.
Saussurea velutina W.W.Sm.
Saussurea vestita Franch.
Saussurea vestitiformis Hand.-Mazz.
Saussurea virgata Franch.
Saussurea vvedenskyi Lipsch.
Saussurea vyschinii Barkalov
Saussurea wakasugiana Kadota
Saussurea wardii J.Anthony
Saussurea weberi Hultén
Saussurea wellbyi Hemsl.
Saussurea wenchengiae B.Q.Xu, G.Hao & N.H.Xia
Saussurea wernerioides Sch.Bip. ex Hook.f.
Saussurea wettsteiniana Hand.-Mazz.
Saussurea winkleri (Iljin) N.Garcia, Herrando & Susanna
Saussurea woodiana Hemsl.
Saussurea xianrendongensis Y.S.Chen
Saussurea xiaojinensis Y.S.Chen
Saussurea xinjiangensis Y.S.Chen
Saussurea yabulaiensis Y.Y.Yao
Saussurea yamagataensis Kadota
Saussurea yanagisawae Takeda
Saussurea yanagitae Kadota
Saussurea yangii Y.S.Chen
Saussurea yanyuanensis Y.S.Chen
Saussurea yilingii Y.S.Chen
Saussurea yiwuensis L.Q.Zhao & Xu Ri
Saussurea yubarimontana Kadota
Saussurea yui Y.S.Chen
Saussurea yukiuenoana Kadota
Saussurea yunnanensis Franch.
Saussurea zayuensis Y.S.Chen
Saussurea zhuxiensis Y.S.Chen & Q.L.Gan
Saussurea zogangensis Y.S.Chen

Gatunek uprawiany pod nazwą saussurea łopianowata (Saussurea lappa)^[13] wyodrębniany jest do odrębnego rodzaju jako Dolomiaea costus (Falc.) Kasana & A.K.Pandey^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ Saussurea A. P. de Candolle, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-01-21] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Saussurea DC., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-01-21] .
↑ ^a ^b ^c ^d David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 830, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zhu Shi & Eckhard vonZ.S.& E. Raab-Straube Zhu Shi & Eckhard vonZ.S.& E., Saussurea Candolle, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-21] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g David J.D.J. Keil David J.D.J., Saussurea de Candolle, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-21] .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 161, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 344. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Dicotyledons. Asterales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2007, s. 137. ISBN 978-3-540-31050-1.
↑ ^a ^b Genus Saussurea DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-21].
↑ Cardueae Cass.. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2023-01-21].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 158. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[3] Saussurea A. P. de Candolle, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-01-21] .

[powo-4] Saussurea DC., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-01-21] .

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 830, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[china-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zhu Shi & Eckhard vonZ.S.& E. Raab-Straube Zhu Shi & Eckhard vonZ.S.& E., Saussurea Candolle, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-21] .

[america-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g David J.D.J. Keil David J.D.J., Saussurea de Candolle, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-21] .

[checklist-8] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 161, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[philips-9] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 344. ISBN 0-333-74890-5.

[kubitzki-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Dicotyledons. Asterales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2007, s. 137. ISBN 978-3-540-31050-1.

[grin-11] Genus Saussurea DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-21].

[tica-12] Cardueae Cass.. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2023-01-21].

[gawrys-13] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 158. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]