Skupienia minerałów – zrośnięte grupy minerałów wielkości od kilku centymetrów do wielu metrów. Nie jest przy tym istotne, czy kryształy należą do tego samego czy innego rodzaju.
Swój idiomorficzny – prawidłowy kształt mogą kryształy rozwinąć tylko wtedy, gdy nic nie przeszkadza w ich wzroście. Jeśli kryształy stykają się i łączą w trakcie wzrostu, powstałe w ten sposób utwory nazywa się skupieniami lub agregatami.
- formy skupień są w wielu przypadkach typowe dla rodzajów mineralnych (cenne diagnostycznie).
- niektóre rodzaje skupień wskazują również warunki wzrostu minerałów.
- skupienie złożone z wielu kryształów stojących pojedynczo i mających dobrze wykształcone powierzchnie nosi nazwę – szczotki krystalicznej.
- skupienia o dużej powierzchni tworzą skały.
Skupienia minerałów
[edytuj | edytuj kod]- Ze względu na sposób wykształcenia (charakterystyczny wygląd) wyróżnia się skupienia:
- ziarniste,
- zbite,
- ziemiste,
- sypkie lub proszkowe.
- Ze względu na pokrój kryształów:
- słupkowe,
- pręcikowe,
- igiełkowe,
- włókniste,
- listewkowe,
- tabliczkowe,
- płytkowe,
- blaszkowe,
- łuseczkowe
- W zależności od ułożenia kryształów
- promieniste,
- wachlarzowe,
- włókniste,
- pilśniowe,
- snopkowe,
- łodygowate,
- rozetowe,
- sferolitowe,
- pierzaste,
- naciekowe,
- nerkowate, groniaste, kuliste,
- skorupowe (naskorupienia), powłoki, naloty
Typowe przykłady skupień minerałów
[edytuj | edytuj kod]- szkieletowe – podobne: dendryty, krzewiasto rozgałęzione, drutowe (np. miedź rodzima)
- blaszkowe – podobne: łuseczkowe, rozetkowe (np. gipsowa róża pustyni)
- sferolitowe – podobne: promienisto-włókniste (np. piryt, tzw. pomarańcze)
- ziarniste – złączone ziarna, widoczne gołym okiem (np. oliwin)
- naskorupienia – podobne: naloty, wykwity (np. piromorfit)
- konkrecje – podobne: nerkowate, groniaste, bulwiaste, kuliste (np. „szklane głowy” hematytu).
- równoległe włókniste – podobne: wiązkowe (amiant – odmiana aktynolitu).
- włókniste – podobne: spilśnione: (aktynolit).
- oolitowe – podobne: pizolitowe, miseczkowate (np. grochowiec – odmiana aragonitu).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- właściwości fizyczne i chemiczne minerałów, pokrój kryształu, sieć krystaliczna, komórka elementarna, Układ krystalograficzny, zbliźniaczenia
Typowe przykłady skupień minerałów
[edytuj | edytuj kod]-
skupienie drutowe – miedź
-
skupienie ziarniste – oliwin
-
skupienie nerkowate – hematyt
-
skupienie bulwiaste /groniaste -malachit
-
skupienie dendryczne – piroluzyt
-
skupienie promieniste – piroluzyt
-
skupienie włókniste – azbestu
-
skupienie wiązkowe – rutyl
-
skupienie drutowe – srebro
-
skupienie promieniste – egiryn
-
skupienie kuliste – kalcytu
-
skupienie igiełkowe – skolecytu
-
skupienie oolitowe - żelaza