Skwer Pionierów Wrocławskich (Waterlooplatz[1][2]) – plac i dawny skwer położony we Wrocławiu na osiedlu Nadodrze, w dawnej dzielnicy Śródmieście. Zlokalizowany jest przy ulicy Jedności Narodowej[a][1][3][4], u zbiegu z ulicą Józefa Poniatowskiego[b][1][5][6]. Plac ten został zaprojektowany w 1887 roku przez A. Rappsilbera i G. v. Drabiziusa (przedsiębiorców). Wytyczony w terenie został w 1888 roku po zasypaniu odcinka starorzecza jednego z nieistniejących obecnie ramion bocznych rzeki Odry. Jego układ przestrzenny opierał się na planie trójkąta z urządzonym pośrodku skwerem. Do lat 90. XIX wieku obszar w otoczeniu placu zabudowany został kamienicami. Skwer został zlikwidowany po 1945 roku, także część kamienic uległa zniszczeniu podczas działań wojennych. Zachował się szalet miejski[c] z około 1900 roku, wybudowany według typowego projektu z pracowni Karla Klimma[1] (1856–1924), który pełnił funkcję architekta miejskiego w latach 1892–1924[7].
Niemiecka nazwa tego miejsca Waterlooplatz została zmieniona na skwer Pionierów Wrocławskich i obowiązuje jako nazwa urzędowa od 24 marca 1948 roku. Wcześniej, bo w latach 1945–1946, stosowano nieoficjalne, samowolne nazwy: plac Waterloo lub plac Jeny[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ulica Jedności Narodowej (Matthiasstrasse, w latach 1945–1956 ulica Józefa Stalina), wytyczona została częściowo w miejscu dawnej kamiennej grobli (Steindamm), biegnącej niegdyś przy nieistniejącym obecnie ramieniu Odry, zasypanym pod koniec XIX wieku. Odcinek nowej ulicy do skweru Pionierów Wrocławskich zabudowany został głównie kamienicami do ok. 1870 roku, a dalsza część w latach 1889–1910.
- ↑ Ulica Józefa Poniatowskiego (Blücherstrasse) przebiega od skweru Pionierów Wrocławskich do ulicy Józefa Bema.
- ↑ Szalety miejskie we Wrocławiu powstawały od lat 80. XIX wieku. Z czasem indywidualne projekty budynków zastąpiono typowymi, głównie z pracowni architekta miejskiego Karla Klimma. Jednym z takich obiektów był szalet miejski zbudowany przy dzisiejszym skwerze Pionierów Wrocławskich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Encyklopedia Wrocławia, Skwer Pionierów Wrocławskich, s. 811.
- ↑ a b Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Waterlooplatz, s. 161.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, Jedności Narodowej, s. 323.
- ↑ Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Matthiasstr., s. 99.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, Józefa Poniatowskiego, s. 704.
- ↑ Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Blücherstr., s. 25.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, Karl Klimm, s. 375–376.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- praca zbiorowa pod red. Jana Harasimowicza: Encyklopedia Wrocławia. Wyd. III poprawione i uzupełnione. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 978-83-7384-561-9. ISBN 83-7384-561-5. (pol.).
- Niemiecko-polski słownik nazw ulic. www.wratislavia.net. s. 172. [dostęp 2012-05-23]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- skwer Pionierów Wrocławskich. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
- Szalet (skwer Pionierów Wrocławskich). wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
- Skwer Pionierów Wrocławskich. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
- Szalet. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
- Skwer Pionierów Wrocławskich. wikimapia.org – Wikimapia. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
