Sobór Świętej Trójcy w Hajnówce
 nr rej. A-657 z 30.11.2023
| |||||||||||||||
| sobór parafialny | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
Święto Trójcy Świętej (niedziela Pięćdziesiątnicy) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Hajnówki  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego  | |||||||||||||||
 52°44′44,7″N 23°34′44,3″E/52,745750 23,578972
| |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Sobór Świętej Trójcy – prawosławna cerkiew parafialna w Hajnówce. Należy do dekanatu Hajnówka diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Świątynia mieści się przy ulicy ks. Antoniego Dziewiatowskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Sobór zbudowano w latach 1974–1992 według projektu Aleksandra Grygorowicza; poświęcono 11 października 1992 r.[a][1] Współprojektantem świątyni był Jerzy Nowosielski[b].
Wystrój cerkwi miał stworzyć Jerzy Nowosielski, który dostał oficjalne zlecenie od metropolity Bazylego. Gotowy projekt polichromii spotkał się jednak z oporem proboszcza. W rezultacie Nowosielski został zmuszony do zrezygnowania z prac nad malowaniem cerkwi[2].
Ikonostas oraz niektóre ikony są dziełem greckiego malarza Dimitriosa Andonopulοsa (grec.: Δημήτριος Αντωνόπουλος)[3]. Dwupoziomowa świątynia (dolna cerkiew nosi wezwanie św. Mikołaja[4]) może pomieścić 5 tys. wiernych, co czyni ją jedną z największych w kraju. Sobór Świętej Trójcy to jeden z najciekawszych przykładów współczesnej architektury w Polsce. Dach świątyni tworzą przenikające się nieregularnie betonowe łupiny, wewnątrz zachwyca niezwykła polichromia. Od 1983 r. odbywały się tutaj koncerty Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka”, a od 2002 r. mają miejsce przesłuchania konkursowe i koncerty w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej”.
10 kwietnia 2011 r. w dolnej cerkwi soboru odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą abp. Mironowi (Chodakowskiemu)[5].
Sobór odwiedzali zwierzchnicy Cerkwi lokalnych – patriarcha Moskwy i całej Wszechrusi Cyryl I, zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (18 sierpnia 2012 r.), prawosławny patriarcha Antiochii Jan X (19 sierpnia 2016 r.)[6] oraz metropolita całej Ameryki i Kanady Tichon, zwierzchnik Kościoła Prawosławnego w Ameryce (19 sierpnia 2018 r.)[7].
Chóry działające przy cerkwi
[edytuj | edytuj kod]- Katedralny Chór Soboru Świętej Trójcy – mieszany wielogłosowy chór parafialny. Śpiewa na większości nabożeństw w swojej cerkwi, wykonując muzykę cerkiewną różnych epok. Chór śpiewał na wielu koncertach i festiwalach zarówno w Polsce, jak i za granicą (m.in. Rosja, Finlandia, Włochy). Jako jeden z niewielu, lub jako jedyny (brak szczegółowych informacji) brał udział już w 29 edycjach hajnowskiego festiwalu: początkowo Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka”, później Międzynarodowy Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej”. W skład chóru wchodzą uzdolnieni muzycznie parafianie w różnym wieku.
- Młodzieżowy Chór Soboru Świętej Trójcy – chór powstały z potrzeby śpiewania na pierwszej z dwóch niedzielnych liturgii. Tworzy go głównie młodzież w wieku szkolnym. Wielokrotnie brał udział w konkursach i festiwalach chóralnych. Koncertował również poza granicami kraju.
- Dziecięcy Chór Soboru Świętej Trójcy – chór, w skład którego wchodzą dzieci w wieku przedszkolnym oraz młodszych klas szkoły podstawowej. Śpiewa na pierwszej niedzielnej liturgii naprzemiennie z chórem młodzieżowym (podczas jednego nabożeństwa śpiewają oba chóry).
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W dniu święta Ikony Matki Bożej „Nieoczekiwana Radość”, której wezwanie nosi boczny ołtarz górnej cerkwi.
- ↑ Bryła hajnowskiego soboru jest wizją plastyczną Jerzego Nowosielskiego, przełożoną przez Aleksandra Grygorowicza na projekt architektoniczny. Zob. s. Eudokija (Lachocka): Między Krakowem a Hajnówką, Przegląd Prawosławny, maj 2011.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b ks. Mariusz Jurczuk: Hajnówka: ikony Bogarodzicy „Nieoczekiwana Radość”. orthodox.pl, 14 października 2019. [dostęp 2019-10-14].
- ↑ Krystyna Czerni, Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków 2011, ss. 304–305
- ↑ Η Ναζαρηνή αγιογραφία στο Μαρούσι - Page 2 of 3 [online], Εφημερίδα ΑΜΑΡΥΣΙΑ, 12 sierpnia 2010 [dostęp 2023-11-23] (gr.).
- ↑ ks. Paweł Sterlingow: Pamięć św. Mikołaja w Hajnówce. orthodox.pl, 21 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-21].
- ↑ Metropolita Sawa poświęcił tablicę upamiętniającą śp. Mirona. wspolczesna.pl, 2011-04-12. [dostęp 2011-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego –Wizyta Patriarchy Antiocheńskiego Jana X w Hajnówce [dostęp: 20.08.2016.]
- ↑ ks. Paweł Sterlingow: Hajnówka: Wizyta metropolity Tichona. orthodox.pl, 20 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-22].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
