 Morfologia gatunku typowego – soczewicy jadalnej | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
soczewica |
| Nazwa systematyczna | |
| Lens P. Miller Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Lens culinaris Medikus[3] | |
Soczewica (Lens Mill.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bobowatych. Obejmuje 7 gatunków[4]. W stanie dzikim rosną one w obszarze śródziemnomorskim, od Wysp Kanaryjskich do środkowej Azji, we wschodniej Afryce zasięg rodzaju sięga strefy tropikalnej[5][6]. Soczewica jadalna jest jedną z roślin o najdłuższej historii uprawy. Udomowiona została co najmniej 8 tys. lat p.n.e. na Bliskim Wschodzie, skąd rozprzestrzeniona została w Eurazji na obszarach o ciepłym klimacie. Jadalne są nasiona soczewicy jadalnej. Pozostałe części rośliny po omłocie stanowią cenioną paszę dla zwierząt[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Wyprostowane i płożące rośliny jednoroczne[5][6].
- Liście
- Parzysto pierzaście złożone, z 2 lub liczniejszymi owalnymi lub jajowatymi, całobrzegimi listkami. Oś liścia na końcu wykształcona jako wąs czepny. Liście wsparte są przylistkami całobrzegimi lub ząbkowanymi u nasady nieco strzałkowatymi[5][6].
- Kwiaty
- Motylkowe, drobne, wyrastają pojedynczo lub w większej liczbie w gronach. Działki kielicha w liczbie 5 są zrośnięte, ale ząbki kielicha są głęboko wcięte. Płatki korony białe, niebieskie lub fioletowe. Mają różną budowę. Dwa dolne płatki tworzą tzw. łódeczkę, dwa boczne zaokrąglone skrzydełka, a piąty wzniesiony jest do góry tworząc żagielek, który u nasady zwężony jest w paznokieć. Wewnątrz kwiatu, a ściślej w łódeczce, znajduje się jeden słupek z pojedynczą, górną zalążnią zawierającą dwa zalążki oraz 10 pręcików, z których dziewięć zrośniętych jest nitkami tworząc rurkę, jeden pręcik zaś jest wolny[5][6].
- Owoce
- Ścieśnione strąki zawierające 1–2 soczewkowate nasiona[5][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj jest tradycyjnie wyodrębniany, jednak z analiz molekularnych wynika, że jest zagnieżdżony w obrębie rodzaju wyka (Vicia), tworząc w jego obrębie grupę monofiletyczną[8].
- Pozycja rodzaju według APweb
Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Fabeae[9].
- Wykaz gatunków[4]
- Lens culinaris Medik. – soczewica jadalna
- Lens ervoides (Brign.) Grande
- Lens himalayensis Alef.
- Lens kotschyana (Boiss.) Nábělek
- Lens lamottei Czefr.
- Lens montbretii (Fischer & alli) P. Davis & Plitmann
- Lens nigricans (M.Bieb.) Godr.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-05-31] (ang.).
- ↑ a b Lens. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-05-31].
- ↑ a b Lens. [w:] The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-05-31].
- ↑ a b c d e Lens P.Mill.. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-05-31].
- ↑ a b c d e Bojian Bao i Nicholas J. Turland: Lens Miller. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-05-31].
- ↑ J.G. Vaughan, C.A. Geissler: Rośliny jadalne. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, s. 46. ISBN 83-7255-326-2.
- ↑ Hanno Schaefer, Paulina Hechenleitner, Arnoldo Santos-Guerra, Miguel Menezes de Sequeira, R. Toby Pennington, Gregory Kenicer, Mark A. Carine. Systematics, biogeography, and character evolution of the legume tribe Fabeae with special focus on the middle-Atlantic island lineages. „BMC Evolutionary Biology”. 12: 250, 2012. DOI: 10.1186/1471-2148-12-250.
- ↑ Lens. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2014-05-31].
