Stanisław Budzik

Stanisław Budzik (2018)
In virtute crucis W mocy krzyża
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1952 Łękawica
Arcybiskup metropolita lubelski
Okres sprawowania	od 2011
Biskup pomocniczy tarnowski
Okres sprawowania	2004–2011
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	29 maja 1977
Nominacja biskupia	24 lutego 2004
Sakra biskupia	3 kwietnia 2004
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Benedykt Budzik^[1] (ur. 25 kwietnia 1952 w Łękawicy) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor habilitowany nauk teologicznych, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie w latach 1998–2004, biskup pomocniczy tarnowski w latach 2004–2011, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski w latach 2007–2011, arcybiskup metropolita lubelski od 2011.

Urodził się 25 kwietnia 1952 w Łękawicy^[2]. Egzamin dojrzałości zdał w 1971 w I Liceum Ogólnokształcącym im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie^[3]. W latach 1971–1977 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Instytucie Teologicznym w Tarnowie i formację kapłańską w miejscowym Wyższym Seminarium Duchownym^[2]. W 1977 uzyskał magisterium z teologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim^[3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 29 maja 1977 Jerzy Ablewicz^[2], biskup diecezjalny tarnowski^[4]. W 1982 rozpoczął studia specjalistyczne w zakresie dogmatyki na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Innsbrucku, które ukończył w 1988 z doktoratem^[2]. Habilitację z nauk teologicznych uzyskał w 1997 na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na podstawie dysertacji Dramat odkupienia. Kategorie dramatyczne w teologii na przykładzie R. Girarda, H.U. von Balthasara i R. Schwagera^[3].

W latach 1977–1980 był wikariuszem w parafii Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej, następnie w latach 1980–1982 w parafii katedralnej Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Tarnowie^[2]. Od 1986 do 1989 pełnił funkcję kapelana w domu generalnym sióstr miłosierdzia w Innsbrucku^[3]. W 1989 po powrocie do diecezji tarnowskiej ze studiów doktoranckich został na cztery miesiące wikariuszem w parafii św. Maksymiliana w Tarnowie. Od 1989 do 1990 był dyrektorem nowo utworzonej diecezjalnej Caritas. W latach 1990–1995 był pierwszym dyrektorem Wydawnictwa Diecezji Tarnowskiej „Biblos”, organizując jego funkcjonowanie. Wydawnictwem ponownie kierował w latach 1997–1998. Pełnił również funkcję rzecznika prasowego biskupa tarnowskiego Józefa Życińskiego (1993–1997), a także wchodził w skład rady programowej Radia Dobra Nowina^[2][3]. Wszedł w skład rady kapłańskiej i kolegium konsultorów diecezji tarnowskiej^[5]. Pracował w Konferencji Episkopatu Polski – w latach 1990–1994 jako sekretarz Komisji ds. Wydawnictw Katolickich, następnie w latach 1996–2004 jako konsultor Rady ds. Apostolstwa Świeckich^[3]. W 1999 został mianowany kanonikiem gremialnym Kapituły Katedralnej w Tarnowie, a w 2001 wybrano go na jej prepozyta. W tym samym roku został obdarzony godnością kapelana Jego Świątobliwości^[2].

W latach 1989–2011 wykładał teologię dogmatyczną w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie, gdzie w latach 1998–2004 piastował stanowisko rektora. Pracował również na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W latach 1997–2004 na tamtejszym Wydziale Teologicznym prowadził w ramach kursu licencjacko-doktorskiego wykłady z teologii dogmatycznej. W latach 1998–2004 był kierownikiem Katedry Dogmatyki tego wydziału, zaś w latach 2001–2005 kierownikiem Sekcji Papieskiej Akademii Teologicznej w Tarnowie. W 2002 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego Papieskiej Akademii Teologicznej^[2][3].

24 lutego 2004 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej i biskupem tytularnym Hólaru^[6][7]. Święcenia biskupie otrzymał 3 kwietnia 2004 w tarnowskiej katedrze. Udzielił mu ich Wiktor Skworc, biskup diecezjalny tarnowski, z towarzyszeniem Józefa Życińskiego, arcybiskupa metropolity lubelskiego, i arcybiskupa Józefa Kowalczyka, nuncjusza apostolskiego w Polsce. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „In virtute crucis” (W mocy krzyża)^[2]. W 2004 został wikariuszem generalnym diecezji oraz przewodniczącym Diecezjalnej Komisji Kaznodziejskiej^[3].

26 września 2011 papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą lubelskim^[8][9]. Ingres do archikatedry św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lublinie odbył 22 października 2011^[10]. Jako arcybiskup metropolita lubelski objął urząd wielkiego kanclerza Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II^[11]. 29 czerwca 2012 otrzymał z rąk papieża paliusz^[12]. W 2019 zwołał III Synod Archidiecezji Lubelskiej^[13].

W strukturach Konferencji Episkopatu Polski był w latach 2004–2006 członkiem Rady ds. Apostolstwa Świeckich^[3]. Od 2004 do 2007 pełnił funkcję delegata ds. Ruchu Światło-Życie^[14][15]. W czerwcu 2007 został wybrany sekretarzem generalnym Episkopatu Polski^[16], stanowisko zajmował od sierpnia 2007 do listopada 2011^[17][18]. Jednocześnie z urzędu wszedł w skład Rady Stałej oraz Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP^[19]. Decyzją papieża Benedykta XVI na czas sekretarzowania został zwolniony z obowiązku rezydencji w diecezji tarnowskiej oraz wykonywania zadań biskupa pomocniczego diecezji^[17]. Jako sekretarz generalny przyczynił się do opracowania nowego statutu KEP, podpisania nowych porozumień z Telewizją Polską i Polskim Radiem, a także do zawarcia ugody między Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym a Kościołem greckokatolickim w Polsce w sprawie powrotu niektórych dóbr spornych^[20]. Od 2010 pracował w ramach Zespołu do Rozmów z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym^[21]. W latach 2010–2018 był przewodniczącym Kościelnej Komisji Konkordatowej^[22][23][24]. W 2011 został wybrany członkiem, a następnie przewodniczącym rady programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej^[25][20]. W latach 2012–2022 ponownie zasiadał w Radzie Stałej Konferencji Episkopatu Polski, tym razem z wyboru jako biskup diecezjalny^[26][27]. W 2014 dołączył do Rady Ekonomicznej^[28], w 2019 został przewodniczącym Komisji Rewizyjnej^[29] i przewodniczącym Komisji Nauki Wiary^[30], w 2020 ponownie wszedł w skład Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP^[31], a w 2023 objął funkcję przewodniczącego Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec^[32]. W 2021 papież Franciszek mianował go członkiem Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej^[33][34], a w 2023 Dykasterii ds. Kultury i Edukacji^[35][36].

W 2020 konsekrował biskupa pomocniczego lubelskiego Adama Baba, a w 2021 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego tarnowskiego Artura Ważnego^[4].

W 2020 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie^[37].

W 2019 został laureatem nagrody literackiej im. Józefa Łobodowskiego przyznawanej przez lubelski oddział Stowarzyszenia Pisarzy Polskich^[38].

1. 1997: Maryja w tajemnicy Chrystusa i Kościoła, Biblos, Tarnów
2. 2000: Taka jest wiara Kościoła: wprowadzenie w podstawowe prawdy wiary, Biblos, Tarnów, ISBN 83-87952-47-8.
3. 2014: Wierzę w Boga Ojca: spotkania z Katechizmem Kościoła Katolickiego, Gaudium, Lublin, ISBN 978-83-7548-252-2.
4. 2015: Ufam Synowi Bożemu: spotkania z katechizmem Kościoła Katolickiego, Gaudium, Lublin, ISBN 978-83-7548-222-5.
5. 2017: Kocham dzieło Ducha Świętego: spotkania z katechizmem Kościoła katolickiego, Gaudium, Lublin, ISBN 978-83-7548-275-1.

• Nota biograficzna Stanisława Budzika na stronie archidiecezji lubelskiej. [dostęp 2017-02-27].
• Nota biograficzna Stanisława Budzika na stronie diecezji tarnowskiej. [dostęp 2019-05-20].
• Nota biograficzna Stanisława Budzika w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie (arch.). [dostęp 2013-07-13].
• Stanisław Budzik na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-09-22].
• Stanisław Budzik [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-21]  (ang.).
• Stanisław Budzik, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-12-26] .