 podpułkownik łączności
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
2 Pułk Łączności |
| Stanowiska |
dowódca łączności |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  
| |
Stanisław Władysław Rausz[1] (ur. 4 sierpnia 1896 w Krakowie, zm. 1940 w Kijowie) – podpułkownik łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 4 sierpnia 1896 jako syn Władysława[2].
Brał udział w I wojnie światowej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920. 1 czerwca 1920 został awansowany do stopnia porucznika w służbie łączności. Następnie został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3], a 1 grudnia 1924 został awansowany na stopień majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[4]. Został przydzielony do 2 pułku łączności. Jako oficer nadetatowy tej jednostki w latach od 1923 do 1925 był szefem Szefostwa Łączności w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu nr V w Krakowie[5][6]. Od 1927 do 1929 był dowódcą II batalionu w 2 pułku łączności[7]. W ramach wprowadzonej wiosną 1929 nowej organizacji wojsk łączności został mianowany w randze majora pierwszym oficerem sztabu 3 Grupa Łączności w Przemyślu[8]. 3 listopada 1931 Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz w sprawie reorganizacji wojsk łączności[9]. W ramach przeprowadzonej reorganizacji dowództwo 3 Grupy Łączności zostało zlikwidowane, a Stanisław Rausz został przeniesiony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X z zachowaniem dotychczasowych dodatków służbowych[10]. W tym czasie odbył staż w 23 pułku artylerii lekkiej i w 58 pułku piechoty jako kandydat do Wyższej Szkoły Wojennej, jednak nie został zakwalifikowany do tej uczelni. W 1932 pozostawał w dyspozycji DOK nr X[11], a w grudniu tego roku został odkomenderowany do sztabu 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, gdzie mianowano go dowódcą łączności dywizji. 1 stycznia 1936 został awansowany na stopień podpułkownika. Został mianowany dowódcą 1 batalionu telegraficznego w Zegrzu
Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej był na stanowiskach dowódcy łączności w dowództwie i sztabie Armii „Prusy”, następnie w dowództwie Grupy Armii gen. Stefana Dęba-Biernackiego. Brał udział w walkach na Lubelszczyźnie. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam został zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 56/3-89 oznaczony numerem 2442)[12]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni[13].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)[14]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie, przed 1923)[15]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1936)[16]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]16 listopada 2011, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przy Zespół Szkół Ekonomicznych nr 3 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Krakowie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Stanisława Rausza[17][18].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego był określany jako „Stanisław Władysław Rausz” w 1923, następnie jako „Stanisław I Rausz” (1924, 1928, 1932). W ewidencji był także oficer rezerwy piechoty, „Stanisław Rausz”.
- ↑ Stanisław Rausz. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 968.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 885.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 94, 960.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 52, 877.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 613, 621.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 27 kwietnia 1929 r., Nr 9, s. 117, 129.
- ↑ Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936–1939..., s. 197.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 23 marca 1932 r., Nr 6, s. 240.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 268, 482.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 78. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Ryszard Czarnecki: Czwarty Katyń. ryszardczarnecki.blog.onet.pl, 2015-10-12. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 94.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Aktualności. zse-3.krakow.pl. [dostęp 2014-12-09].
- ↑ Uroczystości z udziałem Prezydenta Miasta i Kuratora Oświaty w Krakowie. katyn-pamietam.pl, 6 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-09].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Stanisław Rausz. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-12-06].
- Lubelszczyzna - 1939 r. Stanisław Rausz. stankiewicze.com. [dostęp 2014-12-08].
