Stary Świat − synonim Afroeurazji; wspólna nazwa (holonim) trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki[1][2], w tym otaczających je wysp[potrzebny przypis].
Nazwę tę wprowadzono w Europie w czasie wielkich odkryć geograficznych dla kontynentów znanych Europejczykom bezpośrednio lub z relacji już od starożytności. Jego użycie związane było z odkryciem Ameryki, czyli Nowego Świata, do którego zaliczono później także Australię i Oceanię wraz z Antarktydą. Pojęcia Starego i Nowego Świata utrzymują się do dziś nie tylko w historii i geografii historycznej, ale także w biogeografii.
Tradycyjne nazwy trzech kontynentów Starego Świata wprowadzono w starożytnej Grecji. W stosunku do Europy stosowany jest też termin „Stary Kontynent”[potrzebny przypis].
Dzieje
[edytuj | edytuj kod]Stary Świat to kolebka ludzkości – właśnie tam, konkretniej w Afryce, pojawił się rodzaj ludzki. Tam także pojawiły się najstarsze cywilizacje świata.
Stary Świat, mimo że nie był w całości poznany przez główne cywilizacje Europy i Azji (zachodnią, grecką, arabską, indyjską, chińską i japońską), to jednak był mniej lub bardziej bezpośrednio połączony, a historia poszczególnych jego części wpływała od czasu do czasu na inne. Najbardziej spektakularne przejawy tego wpływu nastąpiły w wiekach IV–V, gdy Hunowie, odparci od chińskich granic cesarstwa Han, przynieśli zgubę cesarstwu rzymskiemu. Tysiąc lat później z głębi Azji dotarła do Europy czarna śmierć[3], zaś w XIII wieku ziemie od Japonii po Niemcy najeżdżali Mongołowie. W późniejszych wiekach europejski kolonializm objął duże obszary Azji i niemal całą Afrykę.
Ludność Starego Świata jeszcze w XVII wieku stanowiła ponad 96% ludzkości[4]. Dziś Stary Świat wciąż zamieszkuje ok. 87% populacji ziemskiej[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stary Świat, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-01] .
- ↑ Stary Świat [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2023-09-16].
- ↑ Raoult; Drancourt (2008). Paleomicrobiology: Past Human Infections. Springer. s. 152.
- ↑ Antoni Podraza (red.): Wielka Historia Świata t.7 Świat w XVII wieku. Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2005, s. 17. ISBN 83-85719-58-X.
- ↑ Distribution of the global population 2022, by continent. [w:] Distribution of the global population by continent 2022 [on-line]. Statista, 2023-08-30. [dostęp 2023-09-17]. (ang.).