| Data i miejsce urodzenia |
6 stycznia 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 kwietnia 2022 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: biochemia kliniczna | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1958 |
| Habilitacja |
1963 |
| Profesura |
1973 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Stefan Zygmunt Angielski (ur. 6 stycznia 1929 w Lubomlu[1], zm. 22 kwietnia 2022 w Gdańsku[2]) – lekarz, profesor nauk medycznych, członek Polskiej Akademii Nauk.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Juliana (1899–1940), policjanta zamordowanego w Bykowni przez NKWD[3][4], i Olgi z domu Dyczko (1908–1982)[5].
W 1940 z rodziną wywieziony do Kazachstanu. Po uwięzieniu matki, dwa lata przebywał w tamtejszych sierocińcach[5].
W 1946 powrócił do Polski, w 1949 uzyskał maturę w Państwowym Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących im. Jana Śniadeckiego w Kielcach. Następnie do 1954 studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku[6][7]. W latach 1952–1958 był młodszym asystentem i asystentem w Katedrze Chemii Fizjologicznej AMG. W 1958 otrzymał stopień naukowy doktora nauk medycznych na podstawie rozprawy doktorskiej pt. Aminokwasy moczu bliźniąt jedno i dwujajowych[5]. W latach 1958–1964 był adiunktem w Pracowni Patobiochemii Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, w latach 1960–1961 przebywał na stypendium Fundacji Rockefellera w Columbia University. W 1963 podniesiono go do godności doktora habilitowanego za dysertację pt. Działanie i przemiana kwasu maleinowego w nerce. W tym samym roku objął kierownictwo zorganizowanej przez siebie Pracowni Biochemii Klinicznej. Od maja 1964 był także kierownikiem Laboratorium Centralnego Państwowego Szpitala Klinicznego Nr 1. Tytuł profesora nadzwyczajnego nadano mu w 1973, a profesora zwyczajnego w 1981[8]. W latach 1970–1975 był dyrektorem Instytutu Patologii AMG, w latach 1975–1978 prorektorem ds. nauki AMG, w latach 1990–1993 rektor AMG[9]. Od 1999, do przejścia na emeryturę, kierował Zespołem Nefrologii Komórkowej i Molekularnej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej Polskiej Akademii Nauk (PAN) i AMG. Od 2007 rektor Wyższej Szkoły Zarządzania (Powiślańskiej Szkoły Wyższej) w Kwidzynie[7], wykładał biochemię i diagnostykę laboratoryjną na Wydziale Nauk o Zdrowiu[5].
Był specjalistą w zakresie biochemii klinicznej i patobiochemii nerek. Wdrożył na studiach medycznych diagnostykę laboratoryjną[10]. Współinicjował także powołanie Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego[11]. Od 1989 członek korespondent, a od 2002 – członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[12]. Kierownik Zespołu Nefrologii Komórkowej i Molekularnej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN i Akademii Medycznej w Gdańsku. Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, a także Ukraińskiej Akademii Nauk i Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki[13]. Był pomysłodawcą powołania akademickiego pisma, które obecnie nosi nazwę „Gazeta GUMed”[14].
Działał w Wojewódzkim Oddziale Związku Sybiraków w Gdańsku. Jako prezes tej organizacji (1992–2002) zainicjował w 1992 fundusz o nazwie „Stypendium sybirackie”[3][6].
Był mężem Urszuli z domu Kurasz (1933–2020), ojciec Eweliny, Marii, Anny i Jadwigi[5].
Zmarł w Gdańsku, pochowany 6 maja 2022 na cmentarzu Srebrzysko[14] (rejon VI, kolumbarium II-D-1)[15].
Niektóre publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Jan Sznajd, Stefan Angielski (red.), Biochemia kliniczna w praktyce lekarskiej, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1983, ISBN 83-200-0606-6, OCLC 749731018.
- Stefan Angielski, Zenon Jakubowski, Marek H. Dominiczak (red.), Biochemia kliniczna, Gdańsk: Wydaw. Perseusz, 1996, ISBN 83-902138-0-X, OCLC 749354867.
- Andrzej Januszewicz, Stefan Angielski (red.), Nadciśnienie tętnicze, wyd. 2, Kraków: Medycyna Praktyczna, 2004, ISBN 83-89015-91-9, OCLC 749872747.
- Andrzej Książek i inni red., Nefrologia, Lublin: Czelej, 2004, ISBN 83-89309-36-X, OCLC 749724488.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1996)[16]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
- Srebrny Krzyż Zasługi (1969)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2008)
- Medal 1000-lecia Gdańska (1998)
- Medal „Gloria Medicinae” Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (2008)
- Medal Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów (2003)
- Medal Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transplantologów (1994)
- Medal „Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku” (1978)
- Medal 50-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1995)
- Medal 40-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1985)
- Medal 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1975)
- Odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1970)
- Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1973)
- Distinguished Medal Kidney Foundation (USA, 1994)
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (1990)[10]
- tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego (2020)[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Angielski Stefan Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-03-24].
- ↑ Zmarł prof. Stefan Zygmunt Angielski, wybitny naukowiec i nauczyciel akademicki. gdansk.pl. [dostęp 2022-04-23].
- ↑ a b Dla przyszłości z myślą o przeszłości [online], niedziela.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ Uroczystości 80. rocznicy ludobójstwa NKWD na Polakach. Prof. Angielski wspomina zesłanie [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2022-03-24].
- ↑ a b c d e f ANGIELSKI STEFAN ZYGMUNT – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2025-02-17].
- ↑ a b Ewa Łojkowska, Laudacja na uroczystość wręczenia Profesorowi Stefanowi Angielskiemu dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk [2020].
- ↑ a b Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Stefan Zygmunt Angielski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-03-25].
- ↑ Janusz Ostrowski, Bolesław Rutkowski, Poczet Członków Honorowych Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego. Część XXXII — Profesor Stefan Angielski, „Forum Nefrologiczne”, 13 (4), 2020, s. 240, ISSN 1899-3338.
- ↑ "Znani nieznani". Przywrócić pamięci. Urząd Miejski w Gdańsku, 2004-07-28. [dostęp 2007-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-05)]. (pol.).
- ↑ a b Prof. zw. dr hab. Stefan Angielski laureat Nagrody Heweliusza 1990 [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2022-03-24].
- ↑ a b Gdański Uniwersytet Medyczny: Profesor Stefan Angielski doktorem honoris causa UG [online], gumed.edu.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ ANGIELSKI, Stefan [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN, 1 września 2021 [dostęp 2023-02-01] (pol.).
- ↑ Powiślańska Szkoła Wyższa | ul. 11-go Listopada 29, 82-500 Kwidzyn - prof. dr hab. Stefan Angielski - Rektor Powiślańskiej Szkoły Wyższej w latach 2007-2019 [online], psw.kwidzyn.edu.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ a b c Gdański Uniwersytet Medyczny: Zmarł prof. Stefan Angielski [online], gumed.edu.pl [dostęp 2025-02-17].
- ↑ Stefan Zygmunt Angielski. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2022-10-22].
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 13, poz. 10 „za wybitne osiągnięcia w działalności naukowej oraz zasługi w pracy dydaktycznej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Stefan Zygmunt Angielski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-09-06].
- Angielski, Stefan, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2022-09-06].
- Wyróżnienia PTHiT [online], Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów 9 [zarchiwizowane z adresu 2021-06-11].
