Tożsamość regionalna – szczególny przypadek tożsamości społecznej i tożsamości kulturowej opartej na tradycji regionalnej, odnoszącej się do wyraźnie zdefiniowanego i delimitowanego terytorium, jego specyficznych cech społecznych, kulturowych, gospodarczych czy nawet topograficznych, wyróżniających go spośród innych ojczyzn. W niektórych przypadkach (na przykład Ślązacy czy Kaszubi) tożsamość regionalna bywa łączona z tożsamością etniczną (grupą etnograficzną, grupą etniczną)[1].
Perspektywami przyjmowanymi dla opisu tożsamości regionalnej są[2]:
- Perspektywa psychologiczna – stopień indywidualnej identyfikacji z regionem, jego społeczeństwem, kulturą, gotowość do altruistycznych działań na rzecz regionu i jego społeczności;
- Perspektywa socjologiczna –odczuwane, choć niekoniecznie artykułowane, poczucie odrębności regionalnej, które przejawia się poprzez odwołania do małej ojczyzny (Heimatu);
- Perspektywa geograficzna – stały proces porównywania przypisanego sobie miejsca do miejsc przypisanych innym ludziom, prowadzący do powstania i utrwalenia pewnych stereotypów przypisywanych pewnym miejscom, przestrzeniom, konkretnym regionom;
- Perspektywa antropologiczna – elementami tożsamości regionalnej stają się język, gwara, literatura lokalna, zwyczaje, obyczaje, świadomość dziedzictwa kulturowego;
- Perspektywa historyczna – tożsamość regionalną kreuje związek z dziejami regionu, jego bohaterami, instytucjami historycznymi;
- Perspektywa ekonomiczna – tożsamość regionalna wiąże się ze wspólnotą gospodarowania, ekonomią regionalną; perspektywa ta nabiera szczególnego znaczenia w warunkach transformacji ustrojowej i gospodarki rynkowej;
- Perspektywa urbanistyczno-architektoniczna – czynnikiem konstytuującym tożsamość regionalną stają się tradycyjne, ludowe formy budownictwa związane z danym regionem;
- Perspektywa polityczna – bierze pod uwagę swoistą kulturę polityczną, która zawsze jest cechą charakterystyczną każdego regionu, utrwalaną nierzadko w postaci krzywdzących stereotypów na jego temat;
- Perspektywa światopoglądowa – związana z pewnym wspólnym kręgosłupem moralno-światopoglądowym danej społeczności (kultywowanie określonych praktyk religijnych, wyznawanie wspólnych wartości);
- Perspektywa ekologiczna – świadomość indywidualna i zbiorowa co do jakości środowiska naturalnego poszczególnych jego elementów.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marek S. Szczepański, Weronika Ślęzak-Tazbir: Kulisi naszych czasów. Między ciągłością i zmianą – metamorfozy tożsamości indywidualnych i zbiorowych. W: Lech M. Nijakowski (red.): Etniczność, pamięć, asymilacja. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2009, s. 24. ISBN 978-83-7059-916-4.
- ↑ Marek S. Szczepański, Weronika Ślęzak-Tazbir: Kulisi naszych czasów. Między ciągłością i zmianą – metamorfozy tożsamości indywidualnych i zbiorowych. W: Lech M. Nijakowski (red.): Etniczność, pamięć, asymilacja. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2009, s. 24-25. ISBN 978-83-7059-916-4.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek S. Szczepański, Weronika Ślęzak-Tazbir: Kulisi naszych czasów. Między ciągłością i zmianą – metamorfozy tożsamości indywidualnych i zbiorowych. W: Lech M. Nijakowski (red.): Etniczność, pamięć, asymilacja. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2009, s. 18-37. ISBN 978-83-7059-916-4.
- https://edus.ibrbs.pl/pojecie-tozsamosci-lokalnej-i-regionalnej-w-wojewodztwie-slaskim/
- https://sjp.pwn.pl/slowniki/to%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87.html
- https://www.ur.edu.pl/files/ur/import/private/77/IPID/czasopisma/dydaktyka/dydaktyka_13/13.pdf
- https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Rocznik_Muzeum_Wsi_Mazowieckiej_w_Sierpcu/Rocznik_Muzeum_Wsi_Mazowieckiej_w_Sierpcu-r2011-t2/Rocznik_Muzeum_Wsi_Mazowieckiej_w_Sierpcu-r2011-t2-s20-30/Rocznik_Muzeum_Wsi_Mazowieckiej_w_Sierpcu-r2011-t2-s20-30.pdf
- https://apcz.umk.pl/AUNC_PED/issue/view/2523
- https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2256