Tobias Wolff

Tobias Wolff (2008)
Data i miejsce urodzenia	19 czerwca 1945 Birmingham (Alabama)
Narodowość	amerykańska
Język	angielski
Alma Mater	Uniwersytet Oksfordzki, Uniwersytet Stanforda
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	XX, XXI w.
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Tobias Jonathan Ansell Wolff (ur. 19 czerwca 1945 w Birmingham, Alabama)^[1] – amerykański pisarz, autor powieści, opowiadań oraz dwóch książek wspomnieniowych.

Urodził się w Alabamie, jako syn Arthura Samuelsa Wolffa i Rosemary Loftus Wolff^[2]. Jego starszym bratem jest pisarz Geoffrey Wolff(inne języki)^[2]. Chociaż liczne źródła – w tym Britannica^[3] – podają, że Arthur Wolff był inżynierem lotnictwa, w rzeczywistości nie ukończył żadnych studiów, a intratne posady w fabrykach samolotów zawdzięczał urokowi osobistemu i sfałszowanym referencjom^[2].

Po rozstaniu rodziców w 1950 roku Tobias wychowywał się przy matce, najpierw na Florydzie, później na zachodzie Stanów Zjednoczonych, między innymi w Seattle i w przemysłowej osadzie w stanie Waszyngton. Rosemary Wolff ponownie wyszła za mąż, za mężczyznę, który okazał się brutalnym despotą. Dzieciństwo we władzy ojczyma Wolff opisał w książce Chłopięce lata (1989; wyd. pol. 1999).

Mając piętnaście lat, Wolff dostał się – dzięki sfałszowanemu świadectwu i podrobionym listom polecającym od nauczycieli – do elitarnej szkoły The Hill w Pensylwanii, skąd został później wyrzucony za złe stopnie z matematyki^[4]. Po relegacji ze szkoły przez krótki czas był majtkiem na statku^[5], a następnie zaciągnął się do wojska, w którym przesłużył cztery lata, z czego rok (1967–1968) w Wietnamie^[4]. Doświadczenia tamtych lat przedstawił w swojej drugiej książce wspomnieniowej, In Pharaoh's Army: Memories of the Lost War (1994).

Po powrocie z Wietnamu zdał egzaminy na Uniwersytet Oksfordzki, gdzie z wyróżnieniem ukończył studia anglistyczne (licencjat w 1972, magisterium w 1975)^[6]. Wróciwszy z Anglii do Stanów Zjednoczonych, pracował między innymi jako reporter w „The Washington Post”, kelner w hotelu i nauczyciel w liceum^[7]; był też pracownikiem ochrony w Agencji Pinkertona^[8].

W 1975 roku otrzymał stypendium Wallace'a Stegnera(inne języki) na Uniwersytecie Stanforda, dzięki któremu ukończył studia podyplomowe z creative writing^[9]. Od połowy lat siedemdziesiątych prowadził zajęcia na Uniwersytecie Stanforda (1976–1978; ponownie od 1997), Arizona State University (1978–1980), Syracuse University (1980–1997)^[10]. W Syracuse jego studentami byli między innymi George Saunders i Alice Sebold, którzy opisali go później w swoich wspomnieniach^[11][12][13].

W 1978, przebywając na rezydencji literackiej w Plainfield w stanie Vermont, poznał Raymonda Carvera, a nieco później, za jego pośrednictwem, Richarda Forda. Carver opisał przyjaźń z Fordem i Wolffem w jednym ze swoich ostatnich tekstów, zatytułowanym Friendship^[14].

Na podstawie Chłopięcych lat powstał film This Boy's Life (pol. tyt. Chłopięcy świat) w reżyserii Michaela Caton-Jonesa. Wolffa zagrał Leonardo DiCaprio, jego matkę Ellen Barkin, a ojczyma Robert de Niro^[15].

• Ugly Rumours (1975)^[16]
• The Barracks Thief (1984, minipowieść, pierwodruk w piśmie „Granta” w numerze Dirty Realism^[17])^[18]
• Old School (2003)^[19]

• In the Garden of the North American Martyrs (1981; wydanie brytyjskie pod tytułem Hunters in the Snow)
• Back in the World (1985)
• The Night in Question (1997)
• Our Story Begins: New and Selected Stories (2008)

• Matters of Life and Death: New American Stories (1983, autor wyboru i przedmowy)^[20]
• A Doctor's Visit: The Short Stories of Anton Chekhov (1988, autor wyboru i przedmowy)^[21]
• Best American Short Stories (1994)^[22]
• The Vintage Book of Contemporary American Short Stories (1994; w Wielkiej Brytanii antologia ukazała się jako The Picador Book of Contemporary American Short Stories)
• The Hemingway Stories (2021, autor wyboru i przedmowy)^[23]

• This Boy's Life: A Memoir (1989).
• In Pharaoh's Army. Memories of the Lost War (1994).

• Chłopięce lata, przełożył Jacek Spólny, Zysk i S-ka, Poznań 1999^[24].
• W armii faraona. Wspomnienia z przegranej wojny [fragment], przełożył Krzysztof Umiński, „Literatura na Świecie” 2024, nr 5/6, s. 5-42.
• Opowiadania: Kula w mózg, Ten drugi Miller, Lewiatan, Siostra, przełożyli Jagoda Dolińska i Krzysztof Umiński, „Literatura na Świecie” 2024, nr 5/6, s. 55-93.
• Oto początek naszej historii, przełożył Krzysztof Umiński, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2025^[25].

• O. Henry Award (1980, 1981, 1985)^[26]
• PEN / Faulkner Award (1985, za The Barracks Thief)^[27]
• Los Angeles Times Book Award (1989, za This Boy's Life)^[28]
• The REA Award for Short Story (1989)^[29]
• National Book Award (1994, finalista, za In Pharaoh's Army)^[30]
• National Book Critics Circle Award (2003, finalista, za Old School)^[31]
• Los Angeles Times Book Award (2004, finalista, za Old School)^[32]
• PEN / Faulkner Award (2004, finalista, za Old School)^[33]
• PEN / Malamud Award (2006)^[34]
• The Story Prize (2008, za Our Story Begins)^[35]
• National Medal of Arts (2015, przyznany przez Baracka Obamę)^[36]
• Hadada Award (2024, przyznawana przez redakcję „The Paris Review” za całokształt twórczości literackiej)^[37]

• Wywiad ze zdjęciem, BOMB Magazine, jesień 1996. bombmagazine.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-25)].
• Jack Livings (jesień 2004). "Tobias Wolff, The Art of Fiction No. 183". The Paris Review. (zdjęcie)